Sorpcyjne właściwości gleb Wysoczyzny Siedleckiej

• Autorzy: Kalembasa D. , Pakula K. , Jaremko D.

Warianty tytułu

EN

Sorption properties of soils in the Siedlce Upland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań była ocena sorpcyjnych właściwości (kwasowość całkowita – Hcał, suma kationów zasadowych – S, pojemność sorpcyjna – T, stopień wysycenia gleby zasadami – V oraz zasadowe kationy wymienne – Ca2+, Mg2+, K+, Na+) w 36 profilach uprawnych gleb brunatnych, płowych, opadowo-glejowych i deluwialnych Wysoczyzny Siedleckiej. Właściwości sorpcyjne badanych gleb były zróżnicowane miedzy poszczególnymi typami i w obrębie danego profilu; były charakterystyczne dla gleb mineralnych wytworzonych z materiału zwałowego i wodnolodowcowego zlodowacenia środkowopolskiego. Największe wartości kwasowości całkowitej (Hcał) w badanych glebach stwierdzono w poziomach próchnicznych (Ap, AE), a sumy kationów zasadowych (S), pojemności sorpcyjnej (T) i stopnia wysycenia gleby zasadami (V) w poziomach wzbogacania (Bbr, Bt) i skały macierzystej (C, Cgg, CG). Zawartość kationów zasadowych w badanych gleb można ułożyć w następującym szeregu malejących wartości: Ca2+ > Mg2+ > K+ > Na+; udział kationów Ca 2+, Mg2+ i K+ zwiększał się, a kationów Na+ zmniejszał wraz z głębokością profilu glebowego. Analiza statystyczna wykazała istotny wpływ zawartości węgla związków organicznych (Corg), frakcji iłowej (ø < 0,002 mm) i odczynu gleby na właściwości sorpcyjne badanych gleb.

EN

The aim of the study was to evaluate sorption properties (total acidity – TA, sum of base exchangeable cations – BEC, cation exchange capacity of soil – CEC, index of soil saturation with base cations – BS, and base exchangeable cations - Ca2+, Mg2+, K+, Na+) in 36 arable soils profiles (Dystric Cambisols, Luvisols, Gleysols, Endogleyic Cambisols) of Siedlce upland. In the investigated soils a variation in the sorption properties was observed, and the properties were characteristic for mineral soils formed from the boulder and fluvioglacial deposits of the Middle Polish glacial. The highest values of total acidity were determined in the humus horizons (Ap, AE), and the highest values the sum of base exchangeable cations, cation exchange capacity of soil, and the index of soil saturation with base cations – in the enriched horizons (Bbr, Bt) and the parent rock ones (C, Cgg, CG).The content of the base exchangeable cations in these soils could be presented in the order of decreasing values: Ca2+> Mg2+> K+> Na+. The mean percentage contribution of Ca2+, Mg2+, K+ in cation exchange capacity of investigated soils increased, and contribution of Na+ decreased with the depth of the soil profiles. Statistical analysis proved that the sorption properties of analysed soils significantly depended on organic carbon content (Corg), clay fraction (ø< 0.002 mm), and soil reaction.

Słowa kluczowe

PL

Wysoczyzna Siedlecka; gleby; gleby uprawne; wlasciwosci gleby; wlasciwosci sorpcyjne

EN

Siedlce Upland; soil; arable soil; soil property; sorption property

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2011
• Tom: 18
• Numer: 2[193]
• Opis fizyczny: s.311-319,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kalembasa D.

• Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul.Prusa 14, 08-110 Siedlce

autor

Pakula K.

• Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul.Prusa 14, 08-110 Siedlce

autor

Jaremko D.

• Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul.Prusa 14, 08-110 Siedlce

Bibliografia

• Adriano D.C., 2001. Trace Elements in Terrestrial Environments: Biogeochemistry, Bioavailability, and Risks of Metals. Springer-Verlag, New York.
• Bieniek B., 1997. Właściwości i rozwój gleb deluwialnych Pojezierza Mazurskiego. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Agricultura 64, Suppl. B., 1-81.
• Chodak T., 2004. Oddziaływanie fosforu na proces eluwialny w glebach ornych. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 1017, 11-24.
• Dąbkowska-Naskręt H., Jaworska H., Kobierski M., 2001. Cation exchange capacity of clay rich soils in relation to mineralogical composition and organic matter content. Acta Agrophysica, 50, 113-118.
• Dąbkowska-Naskręt H., Jaworska H., 1997. Gleby płowe wytworzone z utworów pyłowych Poje-zierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego i Wysoczyzny Kaliskiej. Część I. Morfologia i właściwości fizykochemiczne. Rocz. Glebozn., 48, 1-2, 59-69.
• Długosz J., 1997. Characteristics of soils formed on ground moraine of Vistula glaciation from Krajeńska upland (Poland). Rocz. Glebozn., 48, 3/4, 137-149
• Jaworska H., Kobierski M., Dąbkowska-Naskręt H., 2008. Kationowa pojemność wymienna i za-wartość kationów wymiennych w glebach płowych o zróżnicowanym uziarnieniu. Rocz. Gle-bozn., 59, 1, 84-89.
• Józefaciuk G., 1999. Zmiany własności powierzchniowych minerałów i gleb w procesach zakwa-szania i alkalizacji. Acta Agrophysica, 20, 46-48.
• Kabata-Pendias A., Pendias H., 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa.
• Kalembasa D., Majchrowska-Safaryan A., 2007. Degradacja gleb na stoku morenowym Wysoczy-zny Siedleckiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 520, 83-92.
• Kalembasa D., Pakuła K., 2009. Chrom w sekwencyjnie wydzielonych frakcjach z gleb brunatno-ziemnych Wysoczyzny Siedleckiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 542, 721-728.
• Kalembasa D., Pakuła K., Rzymowski D., 2009. Oddziaływanie osadu ściekowego na zawartość wybra-nych pierwiastków i właściwości gleby płowej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 535, 201-208.
• Kalembasa, S., Kalembasa, D. 1992. The quick method for the determination of C:N ratio in mineral soils. Polish J. Soil Sci., 25, 1, 41-46.
• Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych – PTG 2008. 2009. Rocz. Glebozn., 60, 2, 5-16.
• Kobierski M., Dąbkowska-Naskręt H., Jaworska H., 2005. Właściwości sorpcyjne i skład kationów wymiennych intensywnie użytkowanych rolniczo gleb w regionie Równiny Inowrocławskiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 507, 285-294.
• Pakuła K, Kalembasa D., 2009. Fractions of chromium and lead in forest luvisols of south podlasie lowland. Environment Protection Engineering, 35,1, 57-64.
• Paluszek J., Żembrowski W., 2008. Ulepszanie gleb ulegających erozji w krajobrazie lessowym. Acta Agrophysica, Rozprawy i Monografie, 4, 164.