EN
The semi-continuous fermentation of the citric acid was carried out at a temperature of 30°C on a synthetic medium (sucrose+mineral salts) using the Aspergillus niger B-64-5 strain. The acid-forming activity of the mould and its morphological properties were found to change gradually during the cultivation period of 16-32 days. Compared with batch fermentation, a 20-50% increase in the productivity of the citric acid was obtained, depending on the dilution rate, the yield having been maintained on the same level.
PL
Fermentację prowadzono dwuetapowo, początkowo na trząsawce w kolbach płaskodennych o poj. 750 cm³ wypełnionych 125 cm³ pożywki, a następnie w fermentorze o pojemności całkowitej 30 dm³ i roboczej 22 dm³. Badano przebieg fermentacji półciągłej przy różnych stopniach jej rozcieńczenia [D] oraz przy dozowaniu zmiennych podłoży (rys. 1). Stosowano podłoże syntetyczne (sacharoza+sole mineralne), podłoże syntetyczne z konidiami oraz z jedno- i dwudobową grzybnią Aspergillus niger. Stwierdzono, że przy niskich D rodzaj wprowadzonego podłoża nie wpływa na przebieg fermentacji, natomiast przy wyższych D najlepsze wyniki uzyskuje się wprowadzając podłoże z dwudobową grzybnią Aspergillus niger (rys. 2). Dozując podłoże syntetyczne najwyższe szybkości fermentacji uzyskuje się prowadząc proces przy stężeniach kwasu cytrynowego 50-70 g/dm³ i przy D = 0,17-0,20 (rys. 3 i 4). W tych warunkach najwyższa jest również ilość kwasu cytrynowego wytworzonego w jednostce objętości (rys. 5). Stwierdzono również, że w procesie fermentacji półciągłej korzystniej jest dozować mniejsze objętości pożywki w krótszym czasie (rys. 7) aniżeli większe objętości pożywki ale w dłuższym czasie (rys. 6), gdyż w pierwszym przypadku uzyskuje się wyższe szybkości fermentacji (rys. 8). Zaobserwowano także, iż w czasie hodowli Aspergillus niger trwającej 16-32 dni zmienia się stopniowo aktywność kwasotwórcza grzybni i jej cechy morfologiczne (fot. 1-4). W porównaniu z procesem okresowym w fermentacji półciągłej uzyskano wzrost produktywności kwasu cytrynowego o 20-50% przy utrzymaniu wydajności na tym samym poziomie ok. 80% w stosunku do cukru.