Jakość i walory użytkowe wody potoku Szczyrzawy

• Autorzy: Kanownik W. , Kowalik T. , Bogdal A. , Ostrowski K. , Rajda W.

Warianty tytułu

EN

Quality and usability value of the Szczyrzawy stream water

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki 4-letnich badań jakości wody potoku Szczyrzawy koło Krakowa, w zlewni którego planowany jest zbiornik małej retencji. Wykonywane raz w miesiącu pomiary terenowe oraz oznaczenia laboratoryjne obejmowały: wskaźniki fizyczne wody (temperatura, zawiesina ogólna, pH), wskaźniki tlenowe (tlen rozpuszczony, BZT₅, ChZTMn, biogenne (P ogólny, PO₄³⁻, NH₄⁺, NO₂⁻, NO₃⁻), zasolenia (przewodność elektrolityczna właściwa, substancje rozpuszczone, SO₄²⁻, Cl⁻, Ca²⁺, Mg²⁺) i dwa metale (Fe²⁺/³⁺, Mn²⁺). Raz na kwartał oznaczano metale ciężkie (Cr, Zn, Cu, Cd, Ni, Pb) oraz liczebność bakterii grupy coli i coli typu kałowego. Stwierdzono, że woda potoku Szczyrzawy kwalifikuje się do III klasy jakości. Mimo dobrego stanu chemicznego, stan jednolitych części wód powierzchniowych był zły. Obecnie woda w potoku nadaje się do zaopatrzenia ludności do celów spożycia pod warunkiem wysoko sprawnego uzdatniania jej cech fizycznych i chemicznych. Planowany zbiornik małej retencji będzie można również wykorzystać do celów rekreacyjnych i wypoczynku, w tym także do kąpieli. Jednak woda badanego potoku nie spełnia wymagań środowiska naturalnego bytowania ryb łososiowatych i karpiowatych, jest również zagrożona eutrofizacją.

EN

Paper presents the results of 4-year hydrochemical investigations on the Szczyrzawy Stream draining water from the 6.37 km² catchment situated in the Cholerzyńskie depression. The field and laboratory tests were conducted once a month and comprised the assessment of physical indices (the temperature, total suspended solids and pH), oxygen indices (dissolved oxygen, BOD₅, CODMn) and biogenic indices (total P, PO₄³⁻, NH₄⁺, NO₂⁻ and NO₃⁻), salinity (electrolytic conductivity, dissolved solids, SO₄²⁻, Cl⁻, Ca²⁺ and Mg²⁺) and metals (Fe²⁺/³⁺, Mn²⁺). Once in every three months heavy metal concentrations (Cr, Zn, Cu, Cd, Ni and Pb), coliform bacteria count and faecal coliform bacteria number were measured. It was determined that the water from Szczyrzawy Stream belongs to III water quality class. Although the chemical condition of water is good, the condition of homogenous part of water was estimated as bad. The reservoir may be a source of potable water supply for the local community only after previous highly efficient treatment with respect to its physical and chemical indicators. A small retention reservoir planned on this stream will be possible to use for recreational purposes and leisure as a bathing resort. However, the water in stream does not meet the requirements of the natural environment for living conditions of salmonid and cyprinid fish, it is also threatened with eutrophication.

Słowa kluczowe

PL

potok Szczyrzawa; mala retencja wodna; zbiorniki retencyjne; zbiornik Piekary; jakosc wody; walory uzytkowe; badania hydrologiczne; badania bakteriologiczne; wskazniki fizyczne; wskazniki biogenne; wskazniki tlenowe; zasolenie; zawartosc metali ciezkich

EN

Szczyrzawa Stream; small water retention; retention reservoir; Piekary Reservoir; water quality; utility value; hydrological research; bacteriological examination; physical index; biogenic index; oxygen index; salinity; heavy metal content

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2011
• Tom: 561
• Opis fizyczny: s.65-79,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kanownik W.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Rolniczy im.Hugona Kołłątaja w Krakowie, al.A.Mickiewicza 24-28, 30-059 Kraków

autor

Kowalik T.

autor

Bogdal A.

autor

Ostrowski K.

autor

Rajda W.

Bibliografia

• Bogdał A., Ostrowski K. 2008. Ocena przydatności wody potoku Rygliczanka do magazynowania w zbiorniku małej retencji. Gaz, Woda i Technika Sanitarna 9: 43 - 46.
• Directive 2000. Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 October 2000 establishing a framework for Community action in field of water policy. OJL 327, 21.12.2000: 1 - 72.
• Kanownik W., Kowalik T. 2008. Walory użytkowe rzeki Wilgi w aspekcie jej magazynowania w małym zbiorniku retencyjnym. Acta Sci. Pol., Form. Circ. 7(3): 23 - 31.
• Kanownik W., Pijanowski Z. 2002. Jakość wód powierzchniowych w górskich mikrozlewniach rolniczo-leśnych. Acta Sci. Pol. Form. Circ. 1 - 2: 61 - 70.
• Kanownik W., Rajda W. 2010. Quality indices of waters flowing away from catchments of small retention reservoirs planned in the Krakow region. EJPAU 13 (3/volume 13): #08.
• Katalog 2009. Katalog jednolitych i scalonych części wód. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska: 912 ss.
• Ostrowski K., Bogdał A. 2007. Wartości wybranych cech fizyko-chemicznych w wodzie opadowej i odpływającej z mikrozlewni o osadniczo-rolniczo-hodowlanym użytkowaniu. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 519: 233 - 244.
• Program 2004. Program Małej Retencji województwa małopolskiego. Hydroprojekt Kraków, Sp. z o. o.
• Rajda W., Kanownik W. 2007. Some water quality indices in small watercourses in urbanized areas. Archives of Environmental Protection 33(4): 31 - 38.
• Rozporządzenie MS 2002a. Rozporządzenie z dnia 4 października 2002 roku, w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych. Dz. U. Nr 176, poz. 1455.
• Rozporządzenie MŚ 2002b. Rozporządzenie z dnia 27 listopada 2002 roku, w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczona do spożycia. Dz. U. Nr 204, poz. 1728.
• Rozporządzenie MŚ 2002c. Z dnia 23 grudnia 2002 roku, w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. Dz. U. Nr 241, poz. 2093.
• Rozporządzenie MŚ 2008. Rozporządzenie z dnia 20 sierpnia 2008 roku, w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Dz. U. Nr 162, poz. 1008.
• Rozporządzenie MZ 2002. Rozporządzenie z dnia 16 października 2002 roku, w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach. Dz. U. Nr 183, poz. 1530.
• Strategia 2008. Rozwoju Gminy Liszki na lata 2008 - 2013.