Jakość higieniczna, wydajność i podstawowy skład mleka owczego w zależności od fazy laktacji

• Autorzy: Bielińska-Nowak S. , Czyzak-Runowska G.

Warianty tytułu

EN

Hygienic quality, milk yield and basic composition of sheep milk depending on the stage of lactation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było określenie wpływu fazy laktacji na wydajność i jakość mleka owiec. Materiał do badań stanowiło mleko z doju porannego, pobrane od 30 maciorek owcy wschodnio-fryzyjskiej, będących w 3.-5. laktacji. Dój towarowy rozpoczynano po odsadzeniu jagniąt i prowadzono przez okres ok. 120 dni. Próbki mleka pobierano indywidualnie od owiec w trzech fazach laktacji: w szczycie, ustabilizowanej laktacji oraz przy jej zakończeniu. Określano wydajność dobową, zawartość ogólnej liczby drobnoustrojów i komórek somatycznych oraz podstawowy skład chemiczny mleka. Stwierdzono wysoką jakość mikrobiologiczną i cytologiczną mleka. Wraz z upływem laktacji zwiększała się zawartość komórek somatycznych w mleku przy stabilnej jakości mikrobiologicznej. Pod koniec okresu laktacji stwierdzono istotny wzrost koncentracji suchej masy, białka i tłuszczu oraz spadek laktozy w porównaniu do szczytu laktacji. Wykazano istotne ujemne współczynniki korelacji między wydajnością i zawartością tłuszczu (–0,63; p≤0,01) oraz zawartością suchej masy (–0,53; p≤0,01), a dodatnie z zawartością laktozy (0,61; p≤0,01).

EN

The aim of the study was to determine the influence of the stage of lactation on the yield and quality of sheep milk. The material for the investigation was milk from morning milking of 30 East Friesian sheep in their third to fifth lactation. Milking began after the lambs were weaned and continued for about 120 days. Milk samples were collected individually from the sheep in three stages of lactation: at its peak, during the stabilized stage and at the end (late) lactation. Daily milk yield, total bacterial count, somatic cell count and the basic composition of the milk were determined. The microbiological quality of the milk was very high and the somatic cell count was favourable. As lactation progressed the somatic cell count increased while microbiological quality remained stable. At the end of lactation a significant increase was noted in the concentration of dry matter, protein and fat, accompanied by a decrease in lactose concentration, in comparison with the peak of lactation. Yield was shown to be negatively correlated with fat (–0.63; p≤0.01) and dry matter (–0.53; p≤0.01) and positively correlated with lactose (0.61; p≤0.01).

Słowa kluczowe

PL

mleko owcze; jakosc higieniczna; sklad chemiczny; wydajnosc mleka; faza laktacji; owce

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego
• Rocznik: 2016
• Tom: 12
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.9-15,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bielińska-Nowak S.

• Katedra Hodowli Zwierząt i Oceny Surowców,Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Złotniki, ul.Słoneczna 1, 62-002 Suchy Las

autor

Czyzak-Runowska G.

• Katedra Hodowli Zwierząt i Oceny Surowców,Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Złotniki, ul.Słoneczna 1, 62-002 Suchy Las

Bibliografia

• 1. ALBENZIO M., CAROPLRESE M., SANTILLO A., MARINO R., TAIBI L., SEVI A., 2004 – Effects of somatic cell count and stage of lactation on the plasmin activity and cheese-making properties of ewe milk. Journal of Dairy Science 87 (3), 533-542.
• 2. ALEXOPOULOS G., TZATZIMAKIS E., BEZIRTZOGLOU S., PLESSAS E., STAVROPOULOU E., SINAPIS Z., ABAS Z., 2011 – Microbiological quality and related factors of sheep milk produced in farms of NE Greece. Anaerobe 17 (6), 276-279.
• 3. ALI A.K.A., SHOOK G.E., 1980 – An optimum transformation for somatic cell concentration in milk. Journal of Dairy Science 63, 487-490.
• 4. ANTUNAC N., MIOC B., PAVIC V., HAVRANEK J.L., SAMARZIJA D., 2002 – The effect of stage of lactation on milk quantity and number of somatic cells in sheep milk. Milchwissenschaft 57 (6), 310-311.
• 5. BIELIŃSKA S., 2007 – Związek użytkowości mlecznej z morfologią wymienia przeżuwaczy (rozprawa doktorska). Akademia Rolnicza w Poznaniu.
• 6. BIELIŃSKA-NOWAK S., WÓJTOWSKI J., ŚLÓSARZ P., MARKIEWICZ-KĘSZYCKA M., 2012 – Budowa morfologiczna sutka owiec a jakość mikrobiologiczna ich mleka. Nauka Przyroda Technologie 6 (4), #67, 1-7.
• 7. BIELIŃSKA-NOWAK S., WÓJTOWSKI J., ŚLÓSARZ P., MARKIEWICZ-KĘSZYCKA M., 2012 – Budowa morfologiczna sutka owiec a poziom wydajności ich mleka. Nauka Przyroda Technologie 6 (4), #68, 1-8.
• 8. DANKÓW R., PIKUL J., 2011 – Przydatność technologiczna mleka owczego do przetwórstwa. Nauka Przyroda Technologie 5 (2), #7, 1-6.
• 9. KOMPREJ A., GORJANC G., KOMPAN D., KOVAC M., 2012 – Lactation curves for milk yield, fat, and protein content in Slovenian dairy sheep. Czech Journal of Animal Sciences 57 (5), 231-239.
• 10. KONIECZNY M., 2009 – Wpływ fazy laktacji na skład chemiczny i parametry fizykochemiczne polskiej owcy górskiej utrzymywanej w warunkach chowu ekologicznego. Roczniki Naukowe Zootechniki 36 (1), 25-30.
• 11. KUCHTIK J., SUSTOVA K., URBAN T., ZAPLETAL D., 2008 – Effect of stage of lactation on milk composition its properties and the quality of rennet curdling in east Friesian ewes. Czech Journal of Animal Sciences (5), 55-63.
• 12. MALINOWSKI E., 2001 – Komórki somatyczne mleka. Medycyna Weterynaryjna 57, 13-17.
• 13. MIKOLAYUNAS C.M., THOMAS D.L., ALBRECHT K.A., COMBS D.K., BERGER Y.M., ECKERMAN S.R., 2008 – Effects of supplementation and stage of lactation on performance of grazing dairy ewes. Journal of Dairy Science 91, 1477-1485.
• 14. NIŻNIKOWSKI R., JANIKOWSKI R.T., TYSZKA J., RANT W., 1991 – Poziom niektórych cech użytkowości owiec wschodniofryzyjskich i typu corriedale w okresie 12 tygodni laktacji. Roczniki Naukowe Zootechniki 18 (1-2), 121-128.
• 15. ORAVCOVÁ M., MARGETÍN M., PEŠKOVIČOVÁ D., DAŇO J., MILERSKI M., HETÉ- NYI L., POLÁK P., 2006 – Factors affecting milk yield and ewe’s lactation curves estimated with test-day models. Czech Journal of Animal Sciences 51 (11), 483-490.
• 16. ORAVCOVÁ M., PEŠKOVIČOVÁ D., 2008 – Genetic and environmental trends for milk production traits in sheep estimated with Test-day model. Asian Australasian Journal of Animal Science 21, 1088-1096.
• 17. PARK Y.W., JUÁREZ M., RAMOS M., HAENLEIN G.F.W., 2007 – Physico-chemical characteristics of goat and sheep milk. Small Ruminant Research 68, 88-113.
• 18. PAVIC V., ANTUNAC N., MIOC B., IVANKOVIC A., HAVRANEK J.L., 2002 – Influence of stage of lactation on the chemical composition and physical properties of sheep milk. Czech Journal of Animal Sciences 47 (2), 80-84.
• 19. PUGLIESE C., ACCIAOILI A., RAPACCINI S., PARISI G., FRANCI O., 2000 – Evolution of chemical composition, somatic cell count and renneting properties of the milk of Massese ewes. Small Ruminant Research 35, 71-80.
• 20. SAHAN N., SAY D., 2005 – Changes in chemical and mineral content of Awassi ewes milk during lactation. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences (29), 589-593.
• 21. SEVI A., ALBENZIO M., MARINO R., SANTILLO A., MUSCIO A., 2004 – Effects of lambing season and stage of lactation on ewe milk quality. Small Ruminant Research 51, 251-259.
• 22. YILMAZ O., CAK B., BOLACALI M., 2011 – Effects of lactation stage, age, birth type and body weight on chemical composition of Red Karaman sheep milk. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi (Journal of Faculty of Veterinary Medicine, University of Kafkas) 17 (3), 383-386.