Produkcyjne wykorzystanie zasobów ziemi rolnej w gospodarstwach rolnych z uwzględnieniem ich form prawno-organizacyjnych

• Autorzy: Dzun W.

Warianty tytułu

EN

The productive use of agricultural land resources on farms in relation to their organised legal form

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Polsce po 1989 roku widoczna jest tendencja znacznie szybszego zmniejszania się powierzchni gruntów rolnych w użytkowaniu gospodarstw rolnych niż powierzchni gruntów rolnych ogółem. W latach 1990–2010 liczba gospodarstw zmniejszyła się z 3 834,0 tys. do 2 277,62 tys. (o ponad 1 566 tys.), a powierzchnia gruntów rolnych w ich użytkowaniu z 18,54 mln do 15,5 mln ha (o ponad 3 mln ha). W rezultacie narasta bardzo szybko obszar użytków rolnych niebędących w użytkowaniu gospodarstw rolnych. Jeśli w 1990 roku obszar ten wynosił około 0,27 mln ha, to w 2002 roku już 1,56 mln ha, w 2010 roku – 2,59 mln ha, a w 2013 roku – 3,42 mln ha. W rezultacie, mimo bardzo niewielkiego wzrostu liczby ludności, powierzchnia gruntów rolnych użytkowanych przez gospodarstwa rolne w przeliczeniu na jednego mieszkańca zmniejszyła się odpowiednio z 0,49 do 0,4 ha i 0,38 ha. W wyżej przedstawionej sytuacji, przy tym w warunkach narastającego zapotrzebowania na żywność, bardzo dużego znaczenia nabiera nie tylko problem zahamowania odpływu gruntów rolnych poza gospodarstwa rolne, lecz także problem efektywnego produkcyjnego wykorzystania gruntów rolnych będących w użytkowaniu gospodarstw rolnych. W przedkładanym opracowaniu przedstawiono analizę wpływu formy prawno-organizacyjnej gospodarstw rolnych na skalę produkcyjnego wykorzystania gruntów rolnych będących w ich użytkowaniu. Analizie poddano zmiany w wykorzystaniu gruntów rolnych w latach 2002–2010 na tle lat poprzednich. Podstawą opracowania są dane Powszechnych Spisów Rolnych z lat 1996, 2002 i 2010 oraz literatura przedmiotu badań. Przedstawiono także podstawowe tendencje zmian w skali produkcyjnego wykorzystania użytków rolnych w latach 2010–2013 na podstawie reprezentacyjnego badania gospodarstw rolnych z 2013 roku.

EN

From 1989 onwards there has been a visible tendency in Poland, for agricultural area used by agricultural holdings to decrease which is much faster than overall decrease of the agricultural area. During years 1990–2010 number of agricultural holdings has decreased from 3,834,000 to 2,277,620 (by over 1,566,000), and agricultural area used by holdings has decreased from 18,54 to 15,5 mln ha (by over 3 mln ha). This is a fast growth in the area of the agricultural area not being used by agricultural holdings. By 1990 this area amounted to 270,000 ha and by 2002 had already grown to 1,56 mln ha. In 2010 2,59 mln ha was recorded and by 2013 this had grown to 3,42 mln ha. As an result, and despite only a small increase in total population, the agricultural area used by agricultural holdings per capita, has decreased successively from 0,49 ha to 0,40 ha and to 0,38 ha. With an increasing demand for food it becomes increasingly important to stop this outflow of agricultural area outside the control of agricultural holdings. There is also a problem in the efficient productive use of the agricultural area still in the possession of agricultural holdings. In this paper, an analysis of the impact of the legal forms of agricultural holdings and the scale of productive usage of agricultural areas, has been be conducted. Changes in utilization of agricultural area in the period of 2002–2010 has been analyzed in the light of past changes over the period. Analysis is based on data from the General Agricultural Censuses from the years 1996, 2002 and 2010 and subject literature. Presented also are the main tendencies in development of usage of utilized agricultural area in the period 2010–2013, on the basis of a sample survey of agricultural holdings from 2013.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2014
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.61-81,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dzun W.

• Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polska Akademia Nauk, Warszawa

Bibliografia

• Adamski M., Dzun P., 2013: Gospodarstwa specjalizujące się w chowie zwierząt żywionych paszami objętościowymi. [w:] Zmiany zachodzące w gospodarstwach rolnych w latach 2002–2010, praca zbiorowa wykonana pod kierunkiem prof. dr. hab. W. Józwiaka i prof. dr. hab. W. Ziętary. GUS, Warszawa.
• Dzun W., 2011: Zmiany strukturalne w rolnictwie polskim. [w:] Rozwój obszarów wiejskich w Polsce.
• Diagnozy, strategie, koncepcje polityki, I. Nurzyńska i M. Drygas (red.). IRWiR PAN, Warszawa.
• Dzun W., 2012: Zmiany skali wykorzystania zasobów gruntów rolnych w Polsce w procesie zmian systemowych i integracji z Unią Europejską. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 1.
• Dzun W., Musiał W., 2013: Zagospodarowanie ziemi rolniczej w Polsce w okresie przed- i poakcesyjnym w ujęciu regionalnym, Wieś i Rolnictwo nr 4.
• Dzun W., Dzun P., 2013: Gospodarstwa osób prawnych. [w:] Zmiany zachodzące w gospodarstwach rolnych w latach 2002–2010, praca zbiorowa wykonana pod kierunkiem prof. dr. hab. W. Józwiaka i prof. dr. hab. W. Ziętary. GUS, Warszawa.
• Szymańska J., 2012: Gospodarowanie zasobem ziemi w Polsce – aspekty teoretyczne i praktyczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
• Wilkin J., 2011: Wielofunkcyjność wsi i rolnictwa a rozwój zrównoważony. Wieś i Rolnictwo nr 4.
• Wilkin J., 2014: Ziemia rolnicza – dobro wielofunkcyjne. Wieś i Rolnictwo nr 1.
• Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2013, GUS, Warszawa 2014.
• Charakterystyka gospodarstw rolnych, PSR 2010, GUS, Warszawa 2012.
• Rocznik Statystyczny Rolnictwa 1998: GUS, Warszawa 1999.
• Rolnictwo i Gospodarka Żywnościowa 1986, GUS, Warszawa 1992.
• Systematyka i charakterystyka gospodarstw rolnych, PSR 1996, GUS, Warszawa 1998.
• Systematyka i charakterystyka gospodarstw rolnych 2002, GUS, Warszawa 2003.
• Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich, PSR 2002, GUS, Warszawa 2003.
• Użytkowanie gruntów, PSR 2010, GUS, Warszawa 2011.
• Użytkowanie i jakość gruntów, PSR 1996, GUS, Warszawa 1997.
• Użytkowanie i jakość gruntów, PSR 2002, GUS, Warszawa 2003.
• Zwierzęta gospodarskie, PSR 2002, GUS, Warszawa 2003.
• Zwierzęta gospodarskie i wybrane elementy metod produkcji zwierzęcej, PSR 2010, GUS, Warszawa 2011.