The state of preservation of archaeological wood uncovered in the Grotto foundations of the retaining wall of the Palace Museum in Wilanow

• Autorzy: Aniszewski M. , Witomski P.

Warianty tytułu

PL

Stan zachowania drewna archeologicznego odkrytego przy fundamentach Groty muru oporowego Pałacu w Wilanowie

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The following paper presents the results of the examination of archaeological wood from excavations carried out in the gardens of Wilanów Palace. The main purpose of the research work was to determine its state of preservation. In order to accomplish this, chemical and physical examinations were carried out on wood samples taken from the level of the grotto foundations.

PL

W niniejszym opracowaniu przedstawiono wyniki badań drewna archeologicznego, pochodzącego z wykopalisk prowadzonych na terenie ogrodu Pałacu w Wilanowie. Głównym zamierzeniem pracy było określenie jego stanu zachowania. W tym celu przeprowadzono badania chemiczne i fizyczne próbek, które pobrano z fragmentu konstrukcji odkrytej na poziomie fundamentów Groty. Otrzymane wartości porównano z wynikami badań drewna współczesnego, dostępnymi w literaturze. Określenie stanu zachowania zabytkowego drewna determinuje odpowiednią metodę ewentualnej konserwacji. Próbki drewna do badań chemicznych i fizycznych pobrano z elementu konstrukcji [622], odkrytej na poziomie fundamentów, w sondażu 60. Funkcja konstrukcji [622] nie jest jednoznacznie określona. Jej elementami są pale o długości około 120 cm, ustawione pod kątem około 45o względem lica muru, wbite poniżej stopy fundamentu. Po zakończeniu prac wykopaliskowych i dokumentacyjnych w Grocie muru oporowego wydobyto jeden z najłatwiej dostępnych pali. Określenie gatunku drewna – świerka, nie występującego w owym czasie (w XVII w.) na Mazowszu – sugeruje, że jako materiał konstrukcyjny mógł on być sprowadzony z południa Polski, co znajduje potwierdzenie w źródłach historycznych w odniesieniu do innych materiałów budowlanych użytych do konstrukcji muru oporowego. Badania chemiczne i fizyczne próbek materiału pobranego z elementu konstrukcji [622] wskazują na dobry stan zachowania obiektu datowanego na podstawie badań archeologicznych i tekstów źródłowych na koniec XVII wieku. Parametry zabytkowego, archeologicznego drewna świerka, liczącego około 300 lat, są zbliżone do wartości charakterystycznych dla współczesnego surowca tego gatunku. Jest to wynikiem zalegania drewna w warstwach beztlenowych, które zabezpieczyły je przed czynnikami degradacji. Fundament Groty, z budową którego niewątpliwie związana jest konstrukcja palowa [622], jest częściowo wkopany w naturalne warstwy geologiczne o gliniastej strukturze z elementami gnijących roślin. Świerkowe pale wbito poniżej stopy fundamentu, znajdują się one poniżej poziomu wód gruntowych, co stanowiło dodatkowe zabezpieczenie dla zabytkowego drewna.

Słowa kluczowe

EN

preservation; archaeological wood; Grotto foundation; retaining wall; archaeology; Wilanow Palace

• Wydawca: -
• Czasopismo: Drewno. Prace Naukowe. Doniesienia. Komunikaty
• Rocznik: 2013
• Tom: 56
• Numer: 190
• Opis fizyczny: p.145-154,fig.,ref.

Twórcy

autor

Aniszewski M.

• National Heritage Board of Poland, Warsaw, Poland

autor

Witomski P.

• Warsaw University of Life Sciences, Warsaw, Poland

Bibliografia

• Hanaka A. [2005]: Dwa przedstawienia muru oporowego w Ogrodzie Wilanowskim na obrazach Bernarda Bellotta, Monument, Warszawa
• Krutul D. [1994]: Ćwiczenia z chemii drewna oraz wybranych zagadnień chemii organicznej, Wydawnictwo SGGW, Warszawa
• Krzysik F. [1974]: Nauka o drewnie, PWN, Warszawa
• Prosiński S. [1969]: Chemia drewna, PWRiL, Warszawa
• Sikora D. [2005]: Mur oporowy w Ogrodzie Wilanowskim, Monument, Warszawa
• Starzyński J. [1976]: Wilanów, Dzieje budowy pałacu za Jana III, Warszawa
• Witomski P. [2009]: Czynniki powodujące rozkład drewna archeologicznego, w Stan i perspektywy zachowania drewna biskupińskiego, Biskupin: 77–97
• List of standards
• PN-74/P50092 [1974]: Oznaczenie zawartości ligniny
• PN-77/D-04101 [1977]: Drewno. Oznaczanie gęstości
• PN-79/D-04102 [1979]: Drewno. Oznaczanie wytrzymałości na ściskanie wzdłuż włókien
• PN-82/D-04111 [1982]: Drewno. Oznaczania skurczu i spęcznienia