Aktualne wyzwania rewitalizacyjne polskich miast na tle ich dotychczasowych doświadczeń

• Autorzy: Masierek E.

Warianty tytułu

EN

Present revitalization challenges of Polish cities against the background of past experience

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest przedstawienie głównych wyzwań rewitalizacyjnych, jakie aktualnie stoją przed miastami, które w nowym okresie programowania Unii Europejskiej chcą pozyskiwać środki na przedsięwzięcia rewitalizacyjne. Tło publikacji stanowią: odniesienie do dotychczasowych doświadczeń w tym zakresie oraz podejmowane od lat 90. próby legislacyjne i formułowane definicje rewitalizacji. Obecnie samorządy zostały zmuszone – poprzez krajowe dokumenty strategiczne, wytyczne nowego okresu programowania 2014–2020 oraz Ustawę o rewitalizacji – do znaczącej zmiany schematów postępowania w tej dziedzinie. „Wyuczone” jednak od 2004 r. pozyskiwania dostępnych funduszy unijnych, które w dużej mierze były przeznaczane na działania infrastrukturalne, potrzebują teraz czasu, aby przygotować nowe, jakościowo dobre programy rewitalizacji, wybrać zintegrowane, uspołecznione projekty oraz zbudować kompleksowy system stałej współpracy z mieszkańcami oraz interesariuszami, który faktycznie pozwoli na ich aktywne włączanie się w rewitalizację.

EN

The purpose of the article is to present the main challenges of revitalization faced by cities and towns interested in the acquisition of funds for revitalization projects, in view of the new EU planning (programming) perspective. The background of this publication is an overview of the previous experience in this area, and draws attention to the fact that this subject and its proper definition and legislation attempts have been present in Poland since 1990. Currently local governments are forced to completely change their way of thinking about the subject through national strategic documents, guidelines of the new 2014–2020 planning perspective and the Act of revitalization. Cities and towns drilled from 2004 in the ways to acquire available European Union funds for infrastructure activities need some time to prepare well qualified revitalization programmes, choose proper, integrated, social projects and to build a complex, sustainable system of long lasting cooperation with the local population and stakeholders, enabling their active participation in revitalization.

Słowa kluczowe

PL

miasta; Polska; rewitalizacja miast; partycypacja spoleczna; programy regionalne; przepisy prawne; fundusze unijne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Problemy Rozwoju Miast
• Rocznik: 2016
• Tom: 13
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.19-29,rys.,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Masierek E.

• Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej, Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, Łódź

Bibliografia

• Billert A., 2009, Polityka rozwoju i rewitalizacja miast w Polsce na tle standardów unijnych w zakresie planowania. Dostępne na: http://www.urbanistyka.info/content/polityka-rozwoju-i-rewitalizacja-miast-w-polsce-na-tle-standard%C3%B3w-unijnych-w-zakresie-planow [13.10.2016].
• Herbst I., Jadach-Sepioło A., 2010, Modele rewitalizacji miast w Polsce – ocena założeń, [w:] Z. Ziobrowski, W. Jarczewski (red.), Rewitalizacja miast polskich – diagnoza (Rewitalizacja miast polskich, tom 8), Instytut Rozwoju Miast, Kraków, 191–227.
• Kopeć M., 2010, Rewitalizacja miejskich obszarów zdegradowanych, Monografie Prawnicze, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa, 93–121.
• Kosz Ł., 2010, Rewitalizacja obszarów nadwodnych. Skarb odnaleziony, [w:] Dobre praktyki wielkich miast, Unia Metropolii Polskich, Warszawa, 29–34.
• Kowalska E., 2007, Łódzki program rewitalizacji i jego pierwsze sukcesy, [w:] P. Lorens (red.), Rewitalizacja miast w Polsce. Pierwsze doświadczenia (Biblioteka „Urbanisty”, tom 10), Urbanista, Warszawa, 237–241.
• Kowalska E., 2010, Jak polskie miasta zarządzają procesami rewitalizacji?, [w:] A. Noworól (red.), Obszarowe ujęcie rewitalizacji w Polsce (Monografie i Studia Instytutu Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego), Instytut Spraw Społecznych UJ, Kraków, 9–28.
• Krajowa Polityka Miejska 2023, 2015, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa.
• Lorens P., 2010, Rewitalizacja miast. Planowanie i realizacja, Politechnika Gdańska, Wydział Architektury, Gdańsk.
• Łangowski L., Podbrez L., 2006, Rewitalizacja miast szansą na lepszą jakość życia – Poznań, referat zaprezentowany na Seminarium Związku Miast Polskich „Rewitalizacja miast” w dniu 21.11.2006 r. w ramach X Jubileuszowego Międzynarodowego Zjazdu Ekologicznego „Jedna Europa – wspólne środowisko”, Poznań.
• Markowski T., 1999, Zarządzanie rozwojem miast, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Markowski T., 2007, Rynkowe podstawy procesów rewitalizacji miast, [w:] P. Lorens (red.), Rewitalizacja miast w Polsce. Pierwsze doświadczenia (Biblioteka „Urbanisty”, tom 10), Urbanista, Warszawa, 319–324.
• Markowski T., Stawasz D., Nowakowska A., Sikora D., Turała M., 2005, Polityka mieszkaniowa – cele i instrumenty w ramach Zintegrowanego Programu Rewitalizacji Obszarów Centralnych Łodzi, Urząd Miasta Łodzi, Łódź.
• Masierek E., 2013, Nieudane próby tworzenia w Polsce podstaw prawnych dotyczących rewitalizacji, Samorząd Terytorialny, 1–2, 41–59.
• Masierek E., 2014, Łódzki projekt „Społeczna Strategia Rewitalizacji” jako inspiracja dla innych samorządów, [w:] A. Dziewulska, J.T. Królikowski, A. Starzyk (red.), Rewitalizacja a kultura przestrzeni. Sytuacje i wzorce, Wydawnictwo Szkoły Wyższej im. Bogdana Jańskiego, Warszawa, 319–334.
• Pęski W., 1999, Zarządzanie zrównoważonym rozwojem miast, Arkady, Warszawa.
• Podręcznik rewitalizacji. Zasady, procedury i metody działania współczesnych procesów rewitalizacji, 2003, Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ) Gmbh, Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, Warszawa.
• Projekt „Rewitalizacja w budowie”, b.d. Dostępne na: http://www.poznan.pl/mim/s8a/projekt-rewitalizacja-w-budowie,p,1025,22204.html [12.01.2017].
• Projekt pilotażowy, b.d. Dostępne na: http://uml.lodz.pl/rewitalizacja/projekt_pilotazowy/ [12.01.2017]
• Rada Osiedla Ostrów Tumski przy wsparciu Wydziału Rozwoju Miasta Urzędu Miasta Poznania, 2007, Społeczna koncepcja zagospodarowania Śródki, Urząd Miasta Poznania, Poznań.Rewitalizacja w budowie – tworzymy zręby rewitalizacji w Polsce, 2012, projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Poznań.
• Skalski K., 2000, Rewitalizacja starych dzielnic miejskich, [w:] Z. Ziobrowski (red.), Odnowa miast: rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja, IGPiK Oddział w Krakowie, Kraków, 33–83.
• Skalski K., 2004, Szanse i zagrożenia programów rewitalizacji, [w:] L. Frąckiewicz (red.), Wykluczenie. Rewitalizacja. Spójność społeczna, Województwo Śląskie, Stowarzyszenie Forum Rewitalizacji, Katowice – Warszawa, 84–147.
• Skalski K., 2006, Programy rewitalizacji w Polsce. Bilans, analiza porównawcza, perspektywy, [w:] F. Targowska, K. Skalski, Projekty i programy rewitalizacji w latach 2000–2006. Studium przypadków, Kraków, 10–11.
• Tertelis M., 2005, Nieruchomości w projektach finansowanych przez UE, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Tomaszewski W., Kowalska E. i in., 2010, Łódzkie wyzwania, [w:] Dobre praktyki wielkich miast, Unia Metropolii Polskich, Warszawa, 127–136.
• Uchwała nr XLV/843/12 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie przyjęcia „Zintegrowanego Programu Rewitalizacji Księżego Młyna”.
• Uchwała Nr XXII/464/07 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 5 grudnia 2007 r. w sprawie przyjęcia Programu rewitalizacji domów familijnych.
• Uchwała Nr XXXIV/568/04 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 14 lipca 2004 r. w sprawie przyjęcia Uproszczonego lokalnego programu rewitalizacji wybranych terenów śródmiejskich oraz pofabrycznych Łodzi na lata 2004–2013 wraz z późn. zm.
• Ustawa o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 r. (DzU 2015, poz. 1777), dostępna na: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150001777 [18.10.2016].
• Wojnarowska A., 2006, Bariery urbanistyczne rewitalizacji. Wnioski na tle opracowania Zintegrowanego Programu Rewitalizacji Obszarów Centralnych Łodzi, [w:] T. Ossowicz, T. Zipser (red.), Urbanistyka w działaniu: teoria i praktyka. Materiały II Kongresu Urbanistyki Polskiej (Biblioteka „Urbanisty”, tom 9), Urbanista, Warszawa, 376–383.
• Wroński S., 2010, Bydgoszcz – rewitalizacja miasta i Bydgoskiego Węzła Wodnego. Nasza dobra praktyka, [w:] A. Noworól (red.), Obszarowe ujęcie rewitalizacji w Polsce (Monografie i Studia Instytutu Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego), Instytut Spraw Społecznych UJ, Kraków, 105–122.
• Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014–2020 z dnia 2 sierpnia 2016, Ministerstwo Rozwoju, Warszawa. Dostępne na: https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/dokumenty/wytyczne-w-zakresie-rewitalizacji-w-programachoperacyjnych-na-lata-2014-2020/ [18.10.2016].
• Ziobrowski Z., 2009, Wstęp, [w:] M. Bryx (red.), Finansowanie i gospodarka nieruchomościami w procesach rewitalizacji (Rewitalizacja miast polskich, tom 7), Instytut Rozwoju Miast, Kraków, 9–11.
• Ziobrowski Z., 2010, Cele i efekty projektu, [w:] Z. Ziobrowski, W. Jarczewski (red.), Rewitalizacja miast polskich – diagnoza (Rewitalizacja miast polskich, tom 8), Instytut Rozwoju Miast, Kraków, 7–21.
• Żuber P., 2007, System programowania strategicznego w Polsce, Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Strona poświęcona rewitalizacji we Wrocławiu: http://www.w-r.com.pl/ [12.01.2017].