Discovering herbalism through art. Plants in Polish symbolic painting (1890–1914)

• Autorzy: Magowska A.

Warianty tytułu

PL

Odkrywanie zielarstwa w sztuce. Rośliny w malarstwie polskich symbolistów (1890–1914)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article focuses on the historical link between herbalism and art at the turn of the twentieth century. The aim of this investigation is to recognize medicinal plants shown as symbols in Polish painting between 1890 and 1914 and find some cultural context of their presence in artworks. In this qualitative study online art galleries and museum collections were analyzed to select Polish symbolists’ artworks including plant images. Next, their botanical classification and medicinal context were examined. Twenty wild-growing plant species were recognized. Some of them had been used in traditional medicine (Alcea rosea, Angelica archangelica, Artemisia abrotanum, Betula pendula, Carduus marianus, Convallaria majalis, Crocus sativus, Lilium candidum, Matricaria chamomilla, Nuphar lutea, Paeonia officinalis, Papaver somniferum, Pelargonium hortorum, Populus nigra, Primula veris, Sorbus aucuparia, Taraxacum officinale, and Verbascum thapsus) and two species grown in the Carpathians (Digitalis purpurea, Lilium bulbiferum) at the time. Used to paint realistic objects, the symbolists made free-hand drawings in nature and in this way they recorded some wild-growing plants typical for surroundings of the town of Cracow and the Carpathian Mountains. Artistic images of plants were not intentionally aimed at taxonomic identification, however, sometimes classification was possible.

PL

Artykuł przedstawia historyczne powiązania między zielarstwem a sztuką na początku XX wieku. Celem badania jest rozpoznanie roślin leczniczych pokazanych jako symbole w malarstwie polskim w latach 1890–1914 oraz znalezienie kulturowego kontekstu ich obecności w dziełach sztuki. W niniejszym badaniu jakościowym przeanalizowano internetowe galerie sztuki i kolekcje muzealne w celu wybrania prac polskich symbolistów zawierających wizerunki roślin. Następnie opracowano ich klasyfikację botaniczną i kontekst medyczny. Rozpoznano 20 gatunków dziko rosnących roślin leczniczych, z których część znajdowała zastosowanie w medycynie tradycyjnej (Alcea rosea, Angelica archangelica, Artemisia abrotanum, Betula pendula, Carduus marianus, Convallaria majalis, Crocus sativus, Lilium candidum, Matricaria chamomilla, Nuphar lutea, Paeonia officinalis, Papaver somniferum, Pelargonium hortorum, Populus nigra, Primula veris, Sorbus aucuparia, Taraxacum officinale i Verbascum thapsus) i dwa gatunki występujące wtedy w Karpatach (Digitalis purpurea, Lilium bulbiferum). Przyzwyczajeni do malowania rzeczywistych obiektów, symboliści przygotowywali szkice w plenerze, utrwalając w ten sposób wizerunki roślin leczniczych typowych dla okolic Krakowa i Karpat. Artystycznych wizerunków roślin nie sporządzano w celu ich identyfikacji taksonomicznej, ale niekiedy jest ona możliwa.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Herba Polonica
• Rocznik: 2014
• Tom: 60
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.89-100,fig.,ref.

Twórcy

autor

Magowska A.

• Chair of the History of Medical Sciences, Poznan University of Medical Sciences, Przybyszewskiego 37A, 60-461 Poznan, Poland

Bibliografia

• 1. Rudecki Ł. N-Figury – konkret, aluzje, symbol w moim malarstwie. Radom 2012:231-237.
• 2. www.pinakoteka.zascianek.pl, accessed 14 September 2013.
• 3. Sikora I. Mowa kwiatów, symbolika roślin, kwiatów i kolorów. Wrocław 1992.
• 4. Cavanaugh J. Out Looking In: Early Modern Polish Art, 1890-1918. Berkeley, Los Angeles, London 2000.
• 5. Dobrowolski T. Malarstwo polskie ostatnich dwustu lat. Wrocław 1976.
• 6. Morawińska A. Symbolizm w malarstwie polskim 1890-1914. Warszawa 1997.
• 7. Mitarski W. Jacek Malczewski. Warszawa 1922.
• 8. Chruścicki T. Bez tytułu. In: Grzybkowska T. (ed.). Mitologia Malczewskiego. Kraków 1995:9-19.
• 9. Juszczak W. Malarstwo polskie. Modernizm, studium wprowadzające. Warszawa 1977.
• 10. Kudelska D. Jakim symbolistą był Jacek Malczewski? In: Stępnik, K, Gabryś-Sławińska M. (eds.). Jacek Malczewski i symboliści. Lublin 2012:11-24.
• 11. Skała A. „Co umarła muszla znaczy”, czyli o symbolice wanitatywnej w malarstwie Jacka Malczewskiego. In: Stępnik, K, Gabryś-Sławińska M. (eds.). Jacek Malczewski i symboliści. Lublin 2012:45-56.
• 12. Strzelecka H, Kowalski J. Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. Warszawa 2000.
• 13. Trapp J. Farmakognozya. Volume 1. Warszawa 1869.
• 14. Magowska A. Badania leków roślinnych w II Rzeczypospolitej. Geneza, determinanty, problematyka i praktyka eksperymentalna. Poznań 2001.
• 15. Macků J, Krejča J. Atlas roślin leczniczych. Wrocław 1989.
• 16. Sawiczewski F. Dziewanny kwiatów zasuszenie staranne, Pamiętnik Farmaceutyczny Krakowski 1836;1:326.
• 17. Siennik M. Herbarz Polski, Kraków 1568.
• 18. Wolfgang J. O szkodliwej zamianie korzeni dzięgielu z korzeniem szaleyu jadowitego. Pamiętnik Farmaceutyczny Wileński. 1818;1:285.
• 19. Wiorogórski L, Zajączkowski G. Lexicon synonymorum pharmaceuticorum in linguis: Latina, germanica, gallica, anglica, polonica et rossica. Volume 1. Warszawa 1892.

Identyfikatory

DOI

10.2478/hepo-2014-0019