Uwarunkowania rozwoju wychowania fizycznego i sportu w środowisku szkolnym na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1950

• Autorzy: Stefanik R.

Warianty tytułu

EN

Conditions for development of physical education and sport in school environment in West Pomerania during the years 1945–1950

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca przedstawia społeczne, polityczne i ekonomiczne uwarunkowania rozwoju wychowania fizycznego i sportu w środowisku szkolnym na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1950. Wobec braku nauczycieli wychowania fizycznego, sprzętu, urządzeń oraz obiektów sportowych, duże znaczenie miała początkowo działalność organizacji młodzieżowych, które tworzyły koła i kluby sportowe. Pomoc niosły także odpowiednie miejskie i powiatowe urzędy wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego. Wraz z umacnianiem władzy przez komunistów rosła ideologizacja oświaty, ale także stopień krzewienia kultury fizycznej w tym środowisku. Organizowane imprezy sportowe podporządko-wano celom politycznym. Niemniej stwarzano przy tym warunki dla rozwoju wychowania fizycz-nego w środowisku szkolnym oraz sportowej aktywizacji młodzieży.

EN

The paper presents social, political and economic conditions of physical education and sport development in school environment in West Pomerania during the years 1945–1950. Taking into consideration the lack of physical education teachers, equipment, facilities and places proper for playing sports, the activity of youth organizations, which established sports circles and clubs, was very significant. Proper City and District Offices of Physical Education and Military Training also provided help. Along with strengthening of communist power grew implementation of political ideology in education. Sports events subordinated to political goals were organized. However conditions for development of physical culture in school environment and sports activation of youths were created.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
• Rocznik: 2015
• Tom: 14
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.93-109,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Stefanik R.

• Wydział Kultury Fizycznej i Promocji Zdrowia, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin

Bibliografia

• A. Źródła
• I. Źródła drukowane
• L. Turek-Kwiatkowska (red.), Źródła do dziejów Pomorza Zachodniego, t. 4, Szczecin 1989.
• II. Źródła archiwalne
• Instrukcje ministerstwa oświaty dotyczące kształcenia nauczycieli 1946–1950, APSz, KOSS, sygn. 171.
• Materiały do pogadanek, APSz, KOSS, sygn. 108.
• Okólniki i komunikaty KOSS w sprawie szkolnictwa powszechnego 1947–1948, APSz, KOSS, sygn. 119.
• Okólniki i zarządzenia władz nadrzędnych: Ministerstwa Oświaty, Wojewódz-kiego Urzędu Szczecińskiego – Wydziału Planowania i Koordynacji, 1945–1946, APSz, KOSS, sygn. 1.
• Protokół z zebrania organizacyjnego HKS w Szczecinie, APSz, PWRN w Szczecinie, sygn. 11535.
• Rejestracja klubów sportowych, 1946–48, APSz, PWRN w Szczecinie, sygn. 11534.
• Rozporządzenia dotyczące Akcji letnich 1950, APSz, KOSS, sygn. 121.
• Rozwój wychowania fizycznego w szkołach województwa szczecińskiego, 1949–1950, APsz, PWRN w Szczecinie, sygn. 12907.
• Sprawozdania z poszczególnych wydziałów KOSS, 1947–1949, Archiwum Pań-stwowe w Szczecinie (APSz), KOSS, sygn. 56.
• Sprawozdanie o stanie szkolnictwa 1945, APSz, KOSS, sygn. 26.
• Sprawozdanie powizytacyjne dotyczące szkolnictwa powszechnego w poszcze-gólnych powiatach 1949/50, APSz, KOSS, sygn. 128.
• Zarząd Wojewódzki w Szczecinie, plany pracy, sprawozdania 1945–1948, Archi-wum Akt Nowych w Warszawie (AAN), ZWM, Zarząd Główny, sygn. 406/81.
• III. Prasa
• „Głos Szczeciński” 1947–1950.
• „Kurier Szczeciński” 1945–1950.
• „Przegląd Sportowy” 1948.
• B. Literatura
• Armada Z., 50 lat zorganizowanego sportu szkolnego woj. szczecińskiego 1953–1998, woj. zachodniopomorskiego 1999–2003 (zarys działalności), Szczecin 2005.
• Białecki T., Michnal W., Nowak A., Zagadnienia osadniczo-przesiedleńcze i demograficzne, [w:] Dobrzycki E., Lesiński H., Łaski Z. (red.), Pomorze Szczecińskie 1945–1965, Poznań 1967, s. 67–103.
• Kozłowski H., Kultura fizyczna i sport, [w:] Dobrzycki E., Lesiński H., Łaski Z. (red.), Pomorze Szczecińskie 1945–1965, Poznań 1967, s. 577–588.
• Ordyłowski M., Wielkie imprezy sportowe jako kampanie propagandowe PZPR w latach 1949–1956, [w:] Woltmann B. (red.), Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce, t. 5, Gorzów Wlkp. 2002, s. 351–362.
• Plewka Cz., Oświata zachodniopomorska w latach 1945–2002. O ideach i prak-tykach edukacyjnych, Szczecin 2003.
• Stefanik R., Problemy kadrowe oświaty szczecińskiej i przyśpieszone formy kształcenia nauczycieli wychowania fizycznego po II wojnie światowej (1945–1951), [w:] Eider J. (red.), 60 lat kształcenia nauczycieli wychowania fizycznego w Szczecinie, Szczecin 2014, s. 29–56.
• Stefanik R., Społeczne i polityczne aspekty wdrażania radzieckiego modelu kul-tury fizycznej na Pomorzu Zachodnim w latach 1947–1951, [w:] Nowak L., Urban R. (red.), Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce, t. 11, red., Gorzów Wlkp. 2014, s. 206–216.
• Surma J., Początki rozwoju szkolnictwa powszechnego na Pomorzu Zachodnim w XXX-leciu PRL, „Przegląd Zachodniopomorski” 1975, z. 2, s. 51.
• Szymański L., Kultura fizyczna i turystyka w polityce Polski Ludowej 1944–1989, Wrocław 2004, s. 45.
• Turek-Kwiatkowska L., Udział szkolnictwa w rozwoju społeczno-gospodarczym regionu szczecińskiego, Warszawa 1977.
• Walczak A., Nauczyciele wychowania fizycznego w Szczecinie w latach 1945–1972, [w:] Nowak L. (red.), Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce, t. 8, Gorzów Wlkp. 2008, s. 469–478.
• Walczak A., Warunki rozwoju bazy materialnej szkolnego wychowania fizycz-nego w Szczecinie w latach 1945–1975, [w:] Nowak L., Urban R. (red.), Physical culture in Poland between 1945 and 2009, Gorzów Wlkp. 2010, s. 211–225.

Identyfikatory

DOI

10. 16926/kf.2015.14.18