PL
W latach 1999-2002 poddano ocenie, w trzyletnim cyklu doświadczeń polowych, 151 genotypów jarej pszenicy twardej. Wśród badanych obiektów 34 to populacje pochodzące z Etiopii, 24 z Azji (głównie z Jordanii), 28 to odmiany hodowlane z krajów europejskich oraz 65 krajowych linii hodowlanych. Każdego roku przedmiotem obserwacji i pomiarów były następujące cechy: długość okresu wegetacji i ważniejszych podfaz, wysokość roślin, długość osadki kłosowej, liczba kiosków w kłosie, zbitość kłosa, liczba ziarn w kłosie i kłosku, masa ziarn z kłosa, masa 1000 ziarn oraz zawartość białka ogólnego w ziarnie. Stwierdzono duże zróżnicowanie badanego materiału pod względem wszystkich analizowanych cech, zależne tak od pochodzenia genotypów, jak i lat badań. W odniesieniu do najważniejszego elementu plonotwórczego, jakim jest masa ziarn z kłosa, oszacowano parametry stabilności, wykorzystując analizę regresji odmianowej do średnich z doświadczenia, jako miary efektów genotypowo-środowiskowych. Przeprowadzona analiza pozwoliła na wskazanie interesujących źródeł genetycznych dla krajowych programów hodowli pszenicy.
EN
One hundred and fifty one genotypes of hard spring wheat were estimated during a three year cycle of experiments lasting from 1999 to 2002. Thirty four of the examined objects were the populations from Ethiopia, 24 from Asia (mainly from Jordan), 28 were the breeding varieties from the European countries and 65 were the local breeding lines. Each year the following features were observed and measured: the length of vegetation period and of important subphases, plant height, length of spike rachis, number of spikelets per spike, spike density, number of grains in spike and spikelet, weight of grain per spike, weight of 1000 grains and total protein content in grain. A great variety of the examined material was observed as regards to all the analyzed features, which depended both on the origin of genotypes and on the years of experiment. The stability parameters for the most important yielding feature which is the weight of grain per spike were obtained by means of the regression variety analysis, which was used to calculate the mean values of the experiment as the measurement of the genotype-environmental effects. This analysis made it possible to indicate the interesting genetic sources, which could be used in the Polish wheat breeding programes.