Stopień uszkodzenia drzewostanów jodłowych Beskidu Niskiego

• Autorzy: Dmyterko E. , Bruchwald A.

Warianty tytułu

EN

Degree of damage to silver fir stands in the Beskid Niski Mts.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The main aim of the research was to study trees growth responses to the changing environmental conditions and to assess the degree of damage to trees taking into consideration their secondary crown. Based the material from plots established in 12 silver fir stands (tab.), chronologies were developed for trees in various age classes (fig. 1). 1950 saw a downward trend in the radial growth that continued till 1985, to be followed by an upturn lasting till 2000, when the radial growth stabilised. No significant changes in tree−growth were observed in the group of the youngest trees. Three types of growth response to environmental changes (positive, neutral and negative) were distinguished in the last three 15−year−long periods. In years 1970−1984 the largest proportion of firs indicated negative growth responses, while firs with positive response dominated in the period 2000−2014 (fig. 2). The period 1970−2014 saw a steady increase in the mean value of growth responses. The assessment of the top−crown growth (feature B) showed that more than 50% of the trees showed inhibited growth (fig. 3). The assessment of tree vitality (feature C) confirmed the dominance of trees with moderate crown vitality. The vitality of the secondary crowns (Zw) situated below the primary crowns (Zp) of firs was assessed on the basis of crown density and its length (formula [1]). Incorporating Zw in the assessment of tree damage (formula [2]) resulted in an increase in the vitality of the whole crown (Z) (fig. 4). Based on the defoliation, 73% of trees were found to be within damage class 2 (fig. 5). Another method of damage to trees determination was adopted (formula [3]) to assess the damage to fir stands and showed that the largest proportion of trees was with moderate damage (fig. 6). The damage index values obtained with this method were lower compared to the method that considers the defoliation exclusively. Even lower index values were obtained while using the method based on both damage index W and tree−growth response. Of the three discussed damage assessment methods, the most accurate is the method based on damage index Wz, taking into account the growth response of the entire crown (Z).

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; drzewostany jodlowe; uszkodzenia drzewostanow; jodla pospolita; Abies alba; uszkodzenia drzew; korony drzew; reakcje przyrostowe; warunki srodowiska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2015
• Tom: 159
• Numer: 11
• Opis fizyczny: s.893-904,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dmyterko E.

• Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, ul.Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn

autor

Bruchwald A.

• Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, ul.Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn

Bibliografia

• Beker C. 1994. Lokalna inwentaryzacja stanu zdrowotnego drzewostanów sosnowych w LZD Murowana Goślina. Sylwan 138 (12): 79-88.
• Bernadzki E. 1983. Zamieranie jodły w granicach naturalnego zasięgu. W: Białobok S. [red.]. Jodła pospolita Abies alba Mill. PWN, Warszawa – Poznań. 483-501.
• Bernadzki E. 2008. Jodła pospolita. Ekologia. Zagrożenia. Hodowla. PWRiL, Warszawa.
• Bijak S. 2010. Tree-ring chronology of silver fir and its dependence on climate of the Kaszubskie Lakeland (Northern Poland). Geochronometria 35: 91-94.
• Bronisz A., Bijak S., Bronisz K. 2010. Dendroklimatologiczna charakterystyka jodły pospolitej (Abies alba Mill.) na terenie Gór Świętokrzyskich. Sylwan 154 (7): 463-470.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 1999. Reakcja przyrostowa dębu w powiązaniu ze stopniem uszkodzenia korony. Sylwan 143 (2): 47-58.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2007. Reakcja przyrostowa świerka w powiązaniu ze stopniem uszkodzenia korony. Sylwan 151 (11): 22-34.
• Bruchwald A., Dmyterko E., Niemczyk M., Łukaszewicz J. 2015. Charakterystyka wybranych drzewostanów jodłowych Beskidu Niskiego i sposoby ich zagospodarowania. Sylwan 159 (9): 722-731.
• Capecki Z., Tuteja W. 1974. Usychanie jodły w lasach południowej Polski. Sylwan 118 (12): 1-16.
• Dmyterko E. 1994. Metodyka określania stopnia uszkodzenia drzewostanów sosnowych przez imisje przemysłowe. Prace Inst. Bad. Leśn. A 782: 127-155.
• Dmyterko E. 2006. Cechy korony jako podstawa metody określania uszkodzenia drzewostanów olszy czarnej (Alnus glutinosa (L.) Gaertn.). Rozprawy i Monografie Inst. Bad. Leśn. 5.
• Dmyterko E. 2008. Kryteria określania uszkodzenia jodły (Abies alba Mill.). Sylwan 152 (4): 3-12.
• Dmyterko E. 2014. Reakcja przyrostowa jodły (Abies alba Mill.) na zmiany środowiska w powiązaniu z koroną wtórną. Sylwan 158 (2): 90-98.
• Dmyterko E., Bruchwald A. 2000. Poszukiwanie powiązań między przyrostem pierśnicy a stanem rozwoju koron buka pospolitego (Fagus sylvatica L.). Sylwan 144 (7): 15-32.
• Dmyterko E., Kluziński L., Bruchwald A. 2014. Stopień uszkodzenia drzewostanów świerkowych Gór Sowich. Sylwan 158 (3): 173-182.
• Eckstein D., Anioł R. W., Bauch J. 1983. Dendroklimatologische Untersuchungen zum Tannensterben. European Journal of Forest Pathology 13: 279-288.
• Feliksik E., Wilczyński S., Podlaski R. 2000. Wpływ warunków termiczno-pluwialnych na wielkość przyrostów radialnych sosny (Pinus sylvestris L.), jodły (Abies alba Mill.) i buka (Fagus sylvatica L.) ze Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Sylwan 144 (9): 53-62.
• Ficko A., Poljanec A., Boncina A. 2011. Do changes in spatial distribution, structure and abundance of silver fir (Abies alba Mill.) indicate its decline? For Ecol Manag. 261: 844-854.
• Gruber F. 1992. Dynamik und Regeneration der Gehölze. Baumarchitektur auf ökologisch-dynamischer Grundlage und zur Bioindikation am Beispiele der Europäischen Fichte [Picea abies (L.) Karst.], Weißtanne (Abies alba Mill.), Douglasie (Pseudotsuga menziesii Franco) und Europäischen Lärche (Larix decidua Mill.). Berichte des Forschungszentrums Waldökosysteme A 86 (I).
• Halaj J., Petráš R. 1998. Rastové tabuľky hlavných dreví. Bratislava.
• Instrukcja urządzania lasu. 1994. MOŚZNiL, DGLP, Warszawa.
• Jaszczak R. 1995. Zmiana stanu zdrowotnego drzewostanów sosnowych pod wpływem średnich skażeń z uprzemy-słowionej aglomeracji miejskiej. Sylwan 139 (8): 43-49.
• Jaworski A. 1979. Charakterystyka hodowlana wybranych drzewostanów z udziałem jodły (Abies Alba Mill.) w Karpatach i Sudetach. Acta Agraria et Sylvestria. S. Syl. 5 (18): 19-60.
• Jaworski A. 1982. Fir regresion in Polish mountain areas. European Journal of Forest Pathology 12 (3): 143-159.
• Jaworski A., Karczmarski J., Pach M., Skrzyszewski J., Szar J. 1995. Ocena żywotności drzewostanów jodło-wych w oparciu o cechy biomorfologiczne koron i przyrost promienia pierśnicy. Acta Agrar Silvestria 33: 115-131.
• Jaworski A., Skrzyszewski J. 1986. Żywotność jodły w lasach karpackich. Sylwan 130 (2-3): 37-52.
• Jaworski A., Skrzyszewski J. 1987. Ocena żywotności drzewostanów jodłowych w Beskidzie Śląskim na podstawie wybranych cech przyrostowych i morfologicznych. Sylwan 131 (7): 1-14.
• Kluziński L. 2013. Metoda określania uszkodzenia drzewostanów sosnowych na podstawie cech korony i przyrostu pierśnicy drzewa. Praca doktorska. Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi IBL.
• Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Koprowski M., Gławenda M. 2007. Dendrologiczna analiza przyrostów rocznych jodły pospolitej (Abies Alba Mill.) na Pojezierzu Olsztyńskim (Nadleśnictwo Wichrowo). Sylwan 152 (3): 50-57.
• Korzybski D., Mionskowski M., Dmyterko E., Bruchwald A. 2013. Stopień uszkodzenia świerka, jodły i modrzewia w Sudetach Zachodnich. Sylwan 157 (2): 104-112.
• Leibundgut H. 1974. Zum Problem des Tannensterben. Schweizeriche Zeitschrift für Forstwesen. 125 (7): 476-484.
• Müller E., Stierlin H. R. 1990. Sanasilva Kronenbilder mit Nadel- und Blattverlustprozenten. Eidgenössische Forschungsanstalt für Wald, Schnee und Landschaft, Birmensdorf.
• Oldeman R. A. A. 1974. L’architecture de la foręt guyanaise. Mém. ORSTOM.73.
• Podlaski R. 2002. Radial growth trends of fir (Abies alba Mill.), beech (Fagus sylvatica L.) and pine (Pinus sylvestris L.) in the Świętokrzyski National Park (Poland). J. For. Sci. 48: 377-387.
• Roloff A. 2001. Baumkronen. Verständnis und praktische Bedeutung eines komplexen Naturphänomens. Verlag Eugen Ulmer GmbH & Co, Stuttgart.
• Schwappach A. 1912. Ertragstafeln der wichtigeren Holzarten. Neudamm. V. von J. Neumann.
• Smykała J. 1985. Stan zdrowotny i sanitarny lasu w organizacji gospodarczej Lasy Państwowe w świetle wyników wielkopowierzchniowej inwentaryzacji. Sylwan 129 (2): 19-32.
• Wawrzoniak J., Pluciak M., Małachowska J. 1999. Statystyczna ocena zgodności szacunków defoliacji drzew próbnych na stałych powierzchniach obserwacyjnych monitoringu lasu. Prace Inst. Bad. Leśn. A 867: 20-38.
• Wawrzoniak J. [red.]. 2014. Stan uszkodzenia lasów w Polsce w 2013 roku na podstawie badań monitoringowych. Inst. Bad. Leśn., Sękocin Stary.
• Wertz B., Wilczyński S., Muter E. 2014. Dendrochronologiczna ocena przyrostu grubości jodły pospolitej (Abies alba Mill.) w Polskich Karpatach. Studia i Materiały CEPL 40 (3): 88-98.
• Volařík D., Hédl R. 2013. Expansion to abandoned agricultural land forms an integral part of silver fir dynamics. For. Ecol Manag. 292: 39-48.
• Zasada M. 1995. Empiryczny model wzrostu wysokości jodły. Sylwan 139 (5): 71-77.
• Zasada M. 1999. The growth model for fir (Abies alba Mill.). Folia For. Pol. 41: 37-46.
• Zawada J. 1978. Przyrostowe objawy regresji jodły. Sylwan 122 (12): 7-16.
• Zawada J. 2001. Przyrostowe objawy rewitalizacji jodły w lasach Karpat i Sudetów oraz wynikające z nich konsekwencje hodowlane. Pr. Inst. Bad. Leśn. 922: 79-101.
• Zimmermann M. H., Brown C. L. 1981. Drzewa, struktura i funkcje. PWN, Warszawa.