Bright patches in Chernozems areas on loess - an evidence of soil erosion and relief changes

• Autorzy: Smetanova A. , Sabo M.

Warianty tytułu

PL

Jasne plamy na czarnoziemach - wskaźnik procesów erozyjnych oraz zmian w rzeźbie

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Soil erosion strongly influences the Chernozems in loessie hilly land in the Slovak part of the Danube Lowland. It leads to transformation of the original humus horizon to a brighter less humic horizon, which is easily distinguishable in terrain or on aerial photographs. Soil profile truncation and accumulation were analysed in the areas of bright patches. Difterences in soil profiles, thereby indicating relief lowering or elevation within and between bright patches, were described.

PL

Na użytkowanych rolniczo obszarach czarnoziemnych jasne plamy na powierzchni gruntu są dowodem procesów erozyjnych, jakie zachodzą na stokach. Plamy te powstają w wyniku działania erozji wodnej, eolicznej i uprawowej. Są to miejsca, gdzie poziom orny gleby jest przekształcony do tego stopnia, że różni się jasnym kolorem od ciemnego poziomu próchnicznego czarnoziemów. Do oceny intensywności i kartowania zasięgu tego zjawiska wykorzystano zdjęcia lotnicze i satelitarne. W oparciu o wiercenia stwierdzono, że miejsca te charakteryzują się zróżnicowaną głębokością poziomu próchnicznego gleby oraz jego kolorem. Parametry te mogą być także zmienne w obrębie jednej plamy. Najbardziej zerodowane miejsca (plamy) znajdują się w górnej części stoku. Na obszarach położonych niżej najczęściej występują gleby niezerodowane lub deluvialne, w których dochodzi do akumulacji jaśniejszego materiału pochodzącego z górnych parti stoku. Może to prowadzić do błędów przy interpretacji zdjęć, kiedy miejsca, w których nastąpiła akumulacja - podniesienie powierzchni, są interpretowane jako miejsca dotknięte erozją, powodującą obniżenie terenu. Dlatego też celem dalszych badań będzie sprawdzenie możliwości wykorzystania bardziej zaawansowanych metod do analizy obszarów występowania jasnych plam.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace i Studia Geograficzne
• Rocznik: 2010
• Tom: 45
• Opis fizyczny: p.143-152,fig.,ref.

Twórcy

autor

Smetanova A.

• Department of Physical Geography and Geoecology, Comenius University in Bratislava, Bratislava, Slovak Republic

autor

Sabo M.

• Department of Physical Geography and Geoecology, Comenius University in Bratislava, Bratislava, Slovak Republic

Bibliografia

• Bedrna Z., 1970, Príspevok k vplyvu erózie na pôdne typy, Vedecké práce Výskumného ústavu pôdoznalectva a výživy rastlín, 4, 177-190.
• Fulajtár E. ml., 1994a, Zhodnotenie rozšírenia erodovaných pôd na území PD Rišňovce s využitím panchromatických čiernobielych leteckých snímok, Vedecké práce VUPU, 51 - 63.
• Fulajtár E. ml., 1994b, Zhodnotenie zmien vlastnosti pôd postihnutých intenzívnou eróziou na území PD Rišňovce, Vedecké práce VUPU, 39-49
• Fulajtár E. ml., 1998, Identification of severely eroded soils from remote sensing data tested in Rišňovce and Levice pilot area, Vedecké práce VUPOP, 21, 27 54.
• Fulajtár E., 1999, Human impact on the soilscape of loess hilly land in south-western Slovakia, Antropizácia pôd IV, 35—43.
• Fulajtár E., Janský L., 2001, Vodna erózia pôdy a protierózna ochrana, VUPOP, Bratislava, 310 s.
• Fűryová K., 1996, Kostrový hrob vo Voderadoch - Slovenskej Novej Vsi, AVANS v roku 1994, 60.
• Jambor P., 1992, Zmeny niektorých vlastností hnedozeme na Trnavskej sprašovej pahorkatine, Vedecké práce VUPU, 17, 61-74.
• Jambor P., Zrubec F, 1994, Erózia v podmienkach modelu hospodárenia na pôdach pahorkatiny, Pôda: Ekologizácia usporiadania, využívania a ochrany pol'nohmpodárskeho pôdneho fondu, 60-65.
• Jambor P., Sobocka J., 1999, Water erosion processes in period of 30 years large-scale landuse - soil genetic changes, [w:] P. Jambor, J.H.Rubio (ed.), Proceedings: Soil conservation in large-scale landuse (Bratislava, May 12-15, 1999), VUPOP, Bratislava, 337- 342.
• Kohan L'., 1993, „Svetlé płochy” výsledok intenzívnych erózno-denudačných procesov v sprašových pahorkatinách Slovenska, [w:] R. Novodomec ( ed. ), Zborník zo seminára Geografia - aktivity človeka v krajine, Pedagogická fakulta univerzity Pavla Jozefa Šafárika, Prešov, 25 - 28.
• Kolény M., Čerňanský J., Kožuch M., 2004, Využitie ortofotomáp v prieskume urýchlenej plošnej vodnej erózie, Kartografické listy, 12, 1- 7.
• Lehotský M., 2002, Mikroreléf pahorkatín - pôdno-geomorfologické aspekty, [w:] K. Kirchner, P. Roštinský (eds), Geomorfologický sborník 1, Masarykova Univerzita v Brně, Brno, 82- 85.
• Linkeš V., Lehotský M., Stankoviansky M., 1992, Príspevok k poznaniu vývoja vodnej erózie pôd na pahorkaline Podunajskej nížiny s využitím ¹³⁷Cs, Vedecké práce výskumného ústavu pôdnej úrodnosti, 113-119.
• Mitášová H., Hofierka J., 1993, Interpolation by Regularized Spline with Tension: Il. Application to Terrain Modeling and Surface Geometry Analysis 1, Mathematical Geology, 25, 6, 657-669.
• Mulders M. A., 1987, Remote sensing in Soil Science, Elsevier, Amsterdam, 379 s.
• Smetanová A., 2008, Contribution of water and tillage erosion to bright patches formation on the base of erosion modelling (Case study Trnavská pahorkatina Hill Land, Slovakia). Preliminary results, Landform Analysis, 9, 45-48.
• Smetanová A. 2009. Bright patches on Chernozems and their relationship to relief, Geografický časopis, 61, 3, 215-227.
• Smetanová A., Kožuch M., Čerňanský J., 2009, The land use changes in 20th century and their geomorphological implications in lowland agricultural area (Voderady, Trnavská tabul'a Table Plain, Slovakia), Geomorphologica Slovaca et Bohemica, 2, 57 -63.
• Sobocká J., Jambor P., 1998, Diagnostic and location of erodible soils and ati-erosion proposals on example of SE - Danubian lowland part, Landscape and Urban Planning, 41, 129- 133.
• Stankoviansky M., 1993, Vývoj reliéfu južnej časti Trnavskej tabule, Geografický časopis, 45, 1, 93-107.
• Styk J., 2002, Monitoring of water erosion influence on soil properties changes, Vedecké práce VUPOP, 25, 165-172.
• Styk J., 2003, Využitie satelitných obrazových záznamov pri monitoringu erózie pôd (ako súčast ČMS - Pôda). [w:] J. Sobocká, P. Jambor (eds.), Druhé pôdoznalecké dni v SR: Stará Lesná: 16-18. 6. 2003, VUPOP, Societas Pedologica Slovaca, Bratislava, 387- 392.
• Styk J., 2004, Distinct spatial heterogenity ov available phosporus and humus contents in the water erosion affected soils, Vedecké práce VUPOP, 26, 167-175.
• Sviček M., 2000, Detection of eroded soil areas from satelite image interpretation on Trnavska hilly land, Vedecké práce VUPOP, 23, 165-168.
• Sviček M., 2001, Detection and maping of eroded soil areas on Trnavska hilly land using remote sensing methods, [w:] P. Jambor (ed.), Proceedings of the Trilateral Cooperation Meeting on Physical Soil Degradation, VÚPOP, Bratislava, 65-70.
• Sviček M., 2003, Modelling of Potential Erosion and Detection of Eroded Soil Areas on Trnavska Hilly land and Highland of Krupina Using Remote sensing Methods, [w:] O. Nestroy, P. Jambor (eds), Aspects of the Erosion by Water in Austria, Hungary and Slovakia, VUPOP, Sociateas pedagogica slovaca, Bratislava, 137-151.
• Šúri M., Hofierka J., 1994, Soil water erosion and identification using satellite and DTM data, [w:] J.J. Harts, H.F.L. Ottens, H.J. Scholten (eds), Proceeding of EGIS/MARI: Fifth European Conference and Exhibition on GIS: Utrecht: EGIS Foundation, EGIS Foundation, Utrecht, 937-944.
• Šúri M., Lehotský M., 1995, Identifikácia erózie pôdy z údajov družice SPOT, Geographia Slovaca, 10, 265-272.
• VUPOP, 2005, PEU_DB, ZM 1: 10 000, 45-11-09, VUPOP, Bratislava.
• Żyła M., 2008, Water and air properties of eroded loess soils of the Proszowice Plateau, Folia goegraphica Series Geographica-physica 40, 91-103.