EN
Mineral fertilisation pertains to the supply of cations and anions affecting the chemism of soil environment, which leads to changes in the solubility of chemical compounds, including Fe, Mn, Cu and Zn. The purpose of this research was to determine the effects of anions CO3 2-, SO4 2, NO3 - applied in the form of calcium salts and of irrigation on the solubility of Fe, Cu, Mn and Zn compounds in light soil. In order to attain our objective, a soil column (PO no 54427) was used for laboratory examinations of irrigated soil. A two-factor laboratory experiment was set up with the method of complete randomisation in three replications, where the first factor was an anion coupled with calcium cations: I – 0, II – CaCO3, III – CaSO4, IV – Ca(NO3)2; and the second one was the soil depth: a – 0-10, b – 10-20, c – 20-30 cm. Soil material was collected from the humus accumulation horizon of brown-rusty soil (0-10 cm). It was characterised by very acid reaction and the amount of ø<0.02 mm fraction lower than 13%. The calcium salt dose was determined on the basis of the soil’s hydrolytic acidity and its grain-size distribution. Soil was placed in a soil column and irrigated. After the water sprinkling, the soil material was analysed for the content of chemical elements soluble in H2O, HCl at the concentration 0.1 mol dm-3 and concentrated acids HNO3+HClO4. Calcium incorporated into the soil as well as the soil irrigation affected the soil reaction depending on the applied accompanying anion. The highest concentration of Mn forms measured in concentrated acids was found after applying CaCO3, and the significantly lowest one was determined in response to CaSO4. The content of the Cu forms soluble in concentrated acids was the largest in the soil supplied with CaSO4. Calcium salts applied in the study modified differently the soil resources of Mn and Zn forms measured in 0.1 mol dm-3 HCl and the forms of Fe, Cu and Zn soluble in water.
PL
Nawożenie mineralne gleby polega na dostarczeniu kationów oraz anionów wpływających na chemizm środowiska glebowego, co prowadzi do zmiany stopnia rozpuszczalności związków chemicznych, w tym także Fe, Mn, Cu i Zn. Celem badań było określenie wpływu anionów CO3 2- , SO4 2-, NO3 - zastosowanych w formie soli wapnia i nawadniania na rozpuszczalność związków Fe, Cu, Mn i Zn w glebie lekkiej. Do realizacji celu badań wykorzystano urządzenie kolumnowe do laboratoryjnych badań gleby z nawadnianiem (PO nr 54427). Doświadczenie laboratoryjne 2-czynnikowe założono metodą kompletnej randomizacji w 3 powtórzeniach. Pierwszym czynnikiem był anion towarzyszący kationowi wapnia: I – 0, II – CaCO3, III – CaSO4, IV – Ca(NO3)2; natomiast drugim miąższość gleby: a – 0-10, b – 10-20, c – 20-30 cm. Materiał glebowy użyty w doświadczeniu pobrano z poziomu akumulacji próchnicy gleby brunatnej rdzawej (0-10 cm). Odznaczał się on bardzo kwaśnym odczynem i zawartością frakcji o ø<0.02 mm w ilości nie przekraczającej 13%. Dawki soli wapnia wyznaczono na podstawie wartości kwasowości hydrolitycznej z uwzględnieniem składu granulometrycznego gleby. Glebę umieszczono w urządzeniu kolumnowym i nawadniano. W materiale glebowym po nawadnianiu oznaczono zawartość form pierwiastków chemicznych rozpuszczalnych w H2O, w HCl o stężeniu 0,1 mol dm-3 oraz w stężonych kwasach HNO3+HClO4. Wapń dodany do gleby i nawadnianie miały wpływ na odczyn gleby w zależności od anionu towarzyszącego. Największe stężenie Mn ogółem stwierdzono po zastosowaniu CaCO3, a istotnie najniższą wartość – po dodatku CaSO4. Zawartość formy ogólnej Cu była największa w glebie, w której zastosowano CaSO4. Zastosowane w doświadczeniu sole wapnia odmiennie kształtowały zasobność gleby lekkiej w formy Mn i Zn oznaczone w 0,1 mol dm-3 HCl , a także w formy Fe, Cu, Zn rozpuszczalne w wodzie.