PL
W pracy badano cechy akustyczne i mechaniczne czipsów ziemniaczanych z wykorzystaniem różnych testów mechanicznych. Czipsy otrzymano z dwóch odmian ziemniaków różniących się zawartością suchej masy i skrobi. Cechy akustyczne mierzono podczas testów mechanicznych chipsów, wykonywanych maszyną wytrzymałościową Zwick/Roell z wykorzystaniem komory Kramera i noża Warner-Bratzlera. Wyznaczono wybrane cechy mechaniczne (maksymalną siłę i pracę) oraz deskryptory emisji akustycznej (amplitudę zdarzenia, energię zdarzenia, średni czas trwania zdarzenia, liczbę zdarzeń, współczynnik chrupkości). Analizowano przebiegi czasowe amplitudy sygnału EA, jakie generuje się z obciążanych czipsów. Na tej podstawie ustalono i opisano miejsca charakterystyczne powstających sygnałów akustycznych oraz różnice między cechami akustycznymi czipsów pochodzących z badanych odmian ziemniaków. Niezależnie od rodzaju przeprowadzanego testu mechanicznego deskryptorem EA różnicującym materiał badawczy była liczba zdarzeń emisji akustycznej. Stwierdzono, że badanie zmian cech mechanicznych czipsów testem przy użyciu komory Kramera jest bardziej miarodajne niż testem cięcia.
EN
In the research study, acoustic and mechanical properties of potato chips were analysed with the use of various mechanical tests. The potato chips analyzed were produced from two potato varieties that differed in the content of dry matter and starch. The acoustic properties were measured while mechanically testing the chips in a material strength testing machine manufactured by Zwick/Roell, a Kramer Shear Cell, and a Warner-Bratzler Shear. The selected mechanical properties (maximum force and work) and the acoustic emission descriptors (amplitude of event, energy of event, mean event duration, number of AE events, and crispness index) were determined. The timing of AE signal amplitude, generated by the loaded chips, was analyzed. On this basis, there were determined and described the characteristic positions of the acoustic signals being generated and the differences between the acoustic properties of the chips originating from the potato cultivars studied. Regardless of the type of a mechanical test performed, the EA descriptor to differentiate the material analyzed was the number of acoustic emission events. It was found that the test of mechanical properties of chips with the use of a Kramer Shear Cell was more reliable than the cut test.