Występowanie obrazków alpejskich Arum alpinum w rezerwacie Góra Chełm na Pogórzu Strzyżowskim

• Autorzy: Wojcik T. , Ziaja M.

Warianty tytułu

EN

Occurrence of Arum alpinum in the Gora Chelm reserve in the Strzyzowskie Foothills

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obrazki alpejskie Arum alpinum Schott & Kotschy należą do gatunków rzadkich we florze Polski, a ich występowanie jest ograniczone do południowej części kraju. Na Pogórzu Strzyżowskim znane są zaledwie trzy stanowiska tego gatunku, z których jedno zlokalizowane jest w rezerwacie Góra Chełm, gdzie ochroną objęto wyspowe stanowisko buczyny karpackiej o charakterze azonalnym. Podczas badań prowadzonych w obrębie rezerwatu stwierdzono występowanie czterech odrębnych grup obrazków, których liczebność oszacowano łącznie na 310 osobników kwitnących. Omawiany gatunek występuje w buczynie ze związku Fagion sylvaticae. Obrazki rosły w prześwietlonym drzewostanie na dnie szerokich wąwozów i w nieckowatych obniżeniach terenu, na stromych zboczach, w miejscach umiarkowanie wilgotnych i żyznych.

EN

The paper presents the results of investigations conducted in 2013-2014 in the Góra Chełm forest reserve in the Strzyżowskie Foothills. The aim of the study was to determine the distribution and abundance of Arum alpinum as well as the species composition and structure of phytocoenoses. The species formed four separate populations comprising 110, 30, 150, and 20 flowering individuals. Arum alpinum inhabited steep slopes, ravines, and basin-shaped depressions. The species preferred wet and fertile habitats with varied inclination and exposure. The community with Arum alpinum was classified into the alliance Fagion sylvaticae due to the dominance of Fagus sylvatica in the tree layer and the presence of Dentaria glandulosa and D. bulbifera. The community was dominated by species characteristic of the order Fagetalia sylvaticae, e.g. Galium odoratum, Galeobdolon luteum, Mercurialis perennis, and Stachys sylvatica. Furthermore, 5 protected species, 9 alpine species, and 28 ancient woodland indicator species were noted. The forest phytocoenoses with Arum alpinum were characterised by high species richness and diverse floristic composition.

Słowa kluczowe

PL

flora; gatunki rzadkie; gatunki zagrozone; obrazki alpejskie; Arum alpinum; stanowiska; wystepowanie; rezerwat Gora Chelm; Pogorze Strzyzowskie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2015
• Tom: 71
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.199-206,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wojcik T.

• Katedra Nauk Przyrodniczych, Uniwersytet Rzeszowski, ul.Cicha 2A, 35-326 Rzeszów

autor

Ziaja M.

• Katedra Nauk Przyrodniczych, Uniwersytet Rzeszowski, ul.Cicha 2A, 35-326 Rzeszów

Bibliografia

• Bober J. 1974. Notatki florystyczne z południowej części Pogórza Dynowskiego. Zeszyty Naukowe UJ, Prace Botaniczne 2: 175-180.
• Dajdok Z. 2002. Obrazki alpejskie. W: Nowak A., Spałek K. (red.). Czerwona księga roślin województwa opolskiego. Rośliny naczyniowe wymarłe, zagrożone i rzadkie. Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Śląskie Wydawnictwo ADAN, Opole.
• Dajdok Z., Kącki Z. 2001. The distribution of Arum maculatum L. (Araceae) in Poland. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 70 (2): 103-106.
• Deptuch K., Deptuch W., Oklejewicz K. 1998. Notatki florystyczne z Pogórza Dynowskiego i Przedgórza Rzeszowskiego (Karpaty Zachodnie). Fragmenta Floristica et Geobotanica - Series Polonica 5: 27-30.
• Deptuch W., Oklejewicz K. 1998. Notatki florystyczne z Beskidu Niskiego (Karpaty Zachodnie). Fragmenta Floristica et Geobotanica - Series Polonica 5: 21-26.
• Dubiel E., Loster S., Zając E.U., Zając A. 1975. Notatki florystyczne z Beskidu Niskiego i Dołów Jasielsko-Sanockich. Fragmenta Floristica et Geobotanica 21 (4): 459-461.
• Dzwonko Z., Loster S. 2001. Wskaźnikowe gatunki starych lasów i ich znaczenie dla ochrony przyrody i kartografii roślinności. Typologia zbiorowisk i kartografia roślinności w Polsce. Prace Geograficzne 178: 119-132.
• Fabiszewski J., Kwiatkowski P. 2002. Threatened vascular plants of the Sudeten Mountains. Acta So-cietatis Botanicorum Poloniae 71 (4): 339-350.
• Gawroński S., Szewczyk M., Zelek R. 2012. Atlas roślin chronionych, zagrożonych i rzadkich powiatu limanowskiego. Starostwo Powiatowe w Limanowej, Wydział Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa, Powiatowe Centrum Ekologiczne, Limanowa.
• Grodzińska K. 1968. Rośliny naczyniowe Pasma Bukowicy (Beskid Niski). Fragmenta Floristica et Geobotanica 14(1): 3-82.
• Gutkowska B. 2014. Flora roślin naczyniowych i stosunki geobotaniczne południowej części Pogórza Dynowskiego. Praca doktorska wykonana w Zakładzie Botaniki Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów (mscr).
• Jasiewicz A. 1965. Rośliny naczyniowe Bieszczadów Zachodnich. Monografie Botaniczne 20: 1-338.
• Jaźwa M., Stadnicka-Futoma A. 2014. Rzadkie, chronione i zagrożone gatunki roślin naczyniowych Przedgórza Rzeszowskiego. Fragmenta Floristica et Geobotanica - Series Polonica 21(2): 275-285.
• Kącki Z., Dajdok Z., Szczęśniak E. 2003. Czerwona lista roślin naczyniowych Dolnego Śląska W: Kącki Z. (red.). Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska. Instytut Biologii Roślin Uniwersytetu Wrocławskiego, PTPP „pro Natura", Wrocław: 9-65.
• Kondracki J. 2011. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kornaś J., Medwecka-Kornaś A., Towpasz K. 1996. Rośliny naczyniowe Pogórza Ciężkowickiego (Karpaty Zachodnie). Zeszyty Naukowe UJ, Prace Botaniczne 28: 1-170.
• Kowalczyk T. 2013. Interesujące gatunki roślin naczyniowych Pogórza Leskiego (Karpaty Wschodnie). Roczniki Bieszczadzkie 21: 81-91.
• Kozłowska K. 2009. Rzadkie i interesujące gatunki roślin naczyniowych w SE części Cieśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego (Bieszczady Zachodnie). Fragmenta Floristica et Geobotanica - Series Polonica 16 (2): 297-303.
• Matuszkiewicz W. 2004. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Vademecum Geobotanicum 3. Wydanictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Medwecka-Kornaś A., Kornaś J. 1963. Mapa zbiorowisk roślinnych Ojcowskiego Parku Narodowego. Ochrona Przyrody 29: 17-87.
• Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland - a checklist. W: Mirek Z. (red.). Biodiversity of Poland 1. W. Szafer Institute of Botany PAS, Kraków: 1-442.
• Niedźwiecka J. 2006. Flora Pogórza Dynowskiego i jej aspekty fitogeograficzne. Praca doktorska wykonana w Zakładzie Taksonomii Roślin i Fi-togeografii UJ, Kraków (mscr).
• Nowak A., Nowak S., Spałek K. 2008. Red list of vascular plants of Opole province. Opole Scientific Society Nature Journal 41:141-158.
• Oklejewicz K. 1993. Flora Dołów Jasielsko-Sanockich. Zeszyty Naukowe UJ, Prace Botaniczne 26: 1-167.
• Oklejewicz K., Janusz A., Durak T. 2007. Uzupełnienia do flory Gór Słonnych. Fragmenta Floristica et Geobotanica - Series Polonica 14 (1): 206-208.
• Oklejewicz K., Jóźwiak A., Skrzypek В., Wolak N. 2004. Uzupełnienie do flory Pogórza Strzyżowskiego (SE Polska). Fragmenta Floristica et Geobotanica - Series Polonica 11: 199-202.
• Parusel J.B., Urbisz A. (red.) 2012. Czerwona lista roślin naczyniowych województwa śląskiego. W: Parusel J.B. (red.). Raporty Opinie 6. Strategia ochrony przyrody województwa śląskiego do roku 2030. Raport o stanie przyrody województwa śląskiego 2. Czerwone listy wybranych grup grzybów i roślin województwa śląskiego: 103-177.
• Pawłowski B. 1925. Geobotaniczne stosunki Sądecczyzny. Prace Monogrograficzne Komisji Fizjograficznej PAU 1: 1-342.
• Piątek K. 2007. Chronione i zagrożone rośliny naczyniowe okolic Jodłowej na Pogórzu Ciężkowickim. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 63 (6): 65-74.
• Piątek M. 1994. Walory przyrodnicze projektowanego rezerwatu „Uroczysko Wróblowice" na Pogórzu Ciężkowickim. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 50 (6): 60-66.
• Piątek M. 1999. Rośliny naczyniowe projektowanego rezerwatu „Uroczysko Wróblowice" (Pogórze Rożnowskie). Fragmenta Floristica et Geobotanica - Series Polonica 6: 45-54.
• Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z. 2003. Atlas roślin chronionych. Flora Polski. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Rozporządzenie 2014. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 roku w sprawie ochrony gatunkowej roślin. Dz.U. z 2014 r., poz. 1409.
• Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. 1986. Rośliny polskie. Tom II, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Święs F. 1966. Notatki florystyczne z Beskidu Niskiego. Fragmenta Floristica et Geobotanica 12 (2): 123-134.
• Święs F. 1982. Charakterystyka geobotaniczna lasów Beskidu Niskiego. Wydział Biologii i Nauk o Ziemi UMCS, Lublin.
• Terpó A. 1973. Kritische Revision der Arum-Arten des Karpatenbeckens. Acta Botanica Academiae Scientiarum Hungaricae 18 (1-2): 215-255.
• Towpasz K. 1987. Rośliny naczyniowe Pogórza Strzyżowskiego. Zeszyty Naukowe UJ, Prace Botaniczne 16: 1-160.
• Towpasz K., Stachurska-Swakoń A. 2010. Zróżnicowanie zbiorowisk leśnych ze związków: Carpinion betuli i Fagion sylvaticae na Pogórzu Strzyżowskim (Karpaty Zachodnie). Fragmenta Floristica et Geobotanica - Series Polonica 17 (2): 315-359.
• Witkowska-Żuk L. 2012. Atlas roślinności lasów. Flora Polski. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Wolanin M. 2014. Rośliny naczyniowe Pogórza Przemyskiego i zachodniej części Płaskowyżu Chyrowskiego. Zeszyty Naukowe UJ, Prace Botaniczne 47: 1-383.
• Wróbel D. 2007. Nowe stanowisko Arum alpinum (Araceae). Fragmenta Floristica et Geobotanica - Series Polonica 14 (1): 200-201.
• Zając A., Zając M. (red.) 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kraków.
• Zając M. 1996. Mountain Vascular Plants in the Polish Lowlands. Polish Botanical Studies 11:1-92.
• Zając M., Zając A. 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kraków.
• Zarzycki K., Szeląg Z. 2006. Red list of the vascular plants in Poland. W: Mirek Z., Zarzycki К., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.). Red list of plants and fungi in Poland. W. Szafer Institute of Botany PAS, Kraków: 9-20.
• Zarzycki К., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ecological values of vascular plants of Poland. Biodiversity of Poland. Institute of Botany PAS, Kraków.
• Zemanek В. 1981. Rośliny naczyniowe Gór Słonnych (Polskie Karpaty Wschodnie). Zeszyty Naukowe UJ, Prace Botaniczne 8: 35-124.
• Zemanek В. 1989. Rośliny naczyniowe Bieszczadów Niskich i Otrytu (polskie Karpaty Wschodnie). Zeszyty Naukowe UJ, Prace Botaniczne 20:1-185.