EN
In Part I, N-retention responses of growing rats to supplementation of pea protein, with either the same protein at a level equivalent to 0.66 of dietary protein, derived as (1-BV)/BV, or the mixture of essential amino acids, formulated to reproduce the pea protein, were equal. Having proved this, the aim of this study (Part II), was to determine the order and extent of amino acid limitation in pea protein by an amino acid removal technique. The synthetic EAA mixtures, with the same composition as that of pea protein, from which amino acids were selectively removed, were fed to rats, at the level indicated above, and the respective N-retention responses was determined. A Polish cultivar of peas (Cyrkon), was a source of protein. Experiments were conducted on albino rats fed semi-purified diets, using the N-balance method of Thomas-Mitchell, as described by Eggum [1973]. Removal of Met from the EAA mixture supplementing basal diet (G1) led to significant (p<0.05) decrease in N retention. The same was true for Lys and or Thr. After removal of His or Phe+Tyr, N retention decreased non-significantly (p>0.05). On the other hand, removal of branched-chain amino acids (Leu, Ile, Val) did not affect N-retention. The obtained results allowed the identification of the order and extent of amino acid limitation (excluding tryptophane). Met, Lys and Thr were identified as the first, second and third limiting amino acid. The extent of their limitation was Met 15.4, Lys 32.2 and Thr 17.5 mg/g, in rats fed pea as the only protein source.
PL
Celem pracy było określenie kolejności aminokwasów limitujących i wielkości ich niedoboru w białku grochu przy użyciu techniki selektywnego usuwania aminokwasów. Podstawowym źródłem białka w dietach półsyntetycznych były nasiona grochu. Białko grochu uzupełniano syntetycznymi aminokwasami niezbędnymi w ilości i składzie podanym w tab.l, a następnie z powyższej mieszaniny selektywnie usuwano pojedynczo aminokwasy Met, Lys, Thi\ His, oraz grupami aminokwasy aromatyczne Phe+Tyr, i o rozgałęzionych łańcuchach węglowych Leu, Ile, Val. Doświadczenia żywieniowe przeprowadzono metodą bilansową Thomasa-Mitchella w modyfikacji Egguma [1973] na albinotycznych szczurach laboratoryjnych szczepu Wistar. Usunięcie Met z mieszaniny aminokwasów niezbędnych uzupełniającej dietę podstawową prowadziło do istotnego (p<0,05) zmniejszenia retencji N, podobnie jak w przypadku usunięcia Lys i Thr. Po usunięciu His, a także łącznym Phe+Tyr zmiany retencji N nie były istotne statystycznie (p>0,05). Natomiast usunięcie aminokwasów o rozgałęzionych łańcuchach węglowych (Leu, Ile, Val) nie spowodowało zmniejszenia retencji N. Na podstawie powyższych wyników ustalono kolejność aminokwasów limitujących (Met, Lys i Thr) oraz zakres ich niedoboru (Met 15,4; Lys 32,2 i Thr 17,5 mg/g białka) dla białka grochu (z pominięciem tryptofanu) i tym samym zapotrzebowanie aminokwasowe rosnącego szczura.