Folic acid - importance for human health and its role in COVID-19 therapy

• Autorzy: Kurowska K. , Kobylinska M. , Antosik K.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Folic acid (folacin, B9) is a vitamin that performs many very important functions in the human body, and its inadequate level - deficiency as well as excess, may contribute to an increased risk of developing many disease processes. The aim of this study was to analyze the available scientific literature on folic acid and its impact on human health. A systematic review of the studies, published until November 2022, was made on the basis of searching bibliographic databases such as: PubMed, Elsevier and Google Scholar. The following keywords and combinations were used: folic acid, folate, folic acid supplementation, folate deficiency. Folic acid, thanks to its high biological activity, has a direct and indirect effect on the metabolism of the human body cells. It plays a very important role, among others in the prevention of neural tube defects and megaloblastic anemia, the proper functioning of the nervous system, as well as reducing the risk of developing certain cancers. Currently, the important role of folic acid in maintaining the proper functioning of the immune system is also emphasized, which is of particular importance both in the prevention and in the situation of SARS-CoV-2 (COVID-19) infection. The effects of deficiency and excess of vitamin B9 may turn out to be dangerous to health and even life. There is a need for nutritional and health education of the society regarding the importance of folic acid for human health, due to the presence of large deficiencies in the population, which is particularly important for some social groups, such as, for example, women of procreation age, pregnant or breastfeeding, people with a nutrient malabsorption, and people who smoke or abuse alcohol.

PL

Kwas foliowy (folacyna, B9) to witamina, która pełni wiele bardzo ważnych funkcji w organizmie człowieka, a jej nieodpowiedni poziom – niedobór jak i nadmiar, może przyczynić się do zwiększonego ryzyka rozwoju wielu procesów chorobowych. Celem niniejszej pracy była analiza dostępnej literatury naukowej dotyczącej kwasu foliowego i jego wpływu na zdrowie człowieka. Systematycznego przeglądu badań, opublikowanych do listopada 2022 r., dokonano na podstawie przeszukiwania bibliograficznych baz danych takich jak: PubMed, Elsevier oraz Google Scholar. Użyto następujących słów kluczowych i ich kombinacji: kwas foliowy, foliany, suplementacja kwasem foliowym, niedobór kwasu foliowego. Kwas foliowy, dzięki swojej wysokiej aktywności biologicznej ma wpływ bezpośredni, jak i pośredni na metabolizm komórek organizmu człowieka. Pełni bardzo ważną rolę m.in. w zapobieganiu powstawania wad cewy nerwowej, niedokrwistości megaloblastycznej, prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, jak również redukcji ryzyka rozwoju niektórych nowotworów. Obecnie, podkreśla się również istotną rolę kwasu foliowego w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, co ma szczególne znaczenie zarówno w profilaktyce jak i w sytuacji zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Skutki niedoboru, jak i nadmiaru witaminy B9 mogą okazać się niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia. Istnieje potrzeba edukacji żywieniowo – zdrowotnej społeczeństwa w zakresie znaczenia kwasu foliowego dla zdrowia człowieka, ze względu na występowanie dużych niedoborów w populacji, co jest szczególnie ważne, dla niektórych grup społecznych takich jak np. kobiety w wieku prokreacyjnym, w ciąży czy też karmiące piersią, osoby z upośledzeniem wchłaniania składników odżywczych oraz osoby palące papierosy lub nadużywające alkohol.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2023
• Tom: 74
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.131-141,ref.

Twórcy

autor

Kurowska K.

• Faculty of Medical and Health Sciences, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, Siedlce, Poland

autor

Kobylinska M.

• Faculty of Medical and Health Sciences, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, Prusa 14, 08-110 Siedlce, Poland

autor

Antosik K.

• Faculty of Medical and Health Sciences, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, Siedlce, Poland

Bibliografia

• 1. Acosta-Elias J., Espinosa-Tanguma R.: The folate concentration and/or folic acid metabolites in plasma as factor for COVID-19 infection. Front Pharmacol 2020;11:1062 doi:10.3389/fphar.2020.01062.
• 2. Albrecht K., Matysiak M.: Zalecenia dietetyczne w profilaktyce i leczeniu nierozrostowych chorób układu krwiotwórczego [Dietary recommendations in the prevention and treatment of non-proliferative hematopoietic diseases]. Nowa Pediatr 2018;22(3):60-69 (in Polish) doi:10.25121/np.2018.22.
• 3. Anamnart Ch., Kitjarak R.: Effects of vitamin B12, folate, and entascapone on homocysteine levels in levodopa – treated Parkinson’s disease patients: a randomized controlled study. J Clin Neurosci 2021;88:226-231 doi:10.1016/j.jocn.2021.03.047.
• 4. Asad D., Shuja S.H.: Role of folate, cobalamin, and probiotics in COVID-19 disease management [letter]. Drug Des Devel Ther 202115:3709-3710 doi:10.2147/DDDT.S333295.
• 5. Asbaghi O., Ashtary-Larky D., Bagheri R., Moosavian S.P., Nazarian B., Afrisham R., Kelishadi M.R., Wong A., Dutheil F., Suzuki K., Naeini A.A.: Effects of folic acid supplementation on inflammatory markers: a grade--assessed systematic review and dose-response meta--analysis of randomized controlled trials. Nutrients 2021;13(7):2327 doi:10.3390/nu13072327.
• 6. Asbaghi O., Ghanavati M., Ashtary-Larky D., Bagheri R., Kelishadi M. R., Nazarian B., Nordvall M., Wong A., Dutheil F., Suzuki K., Naeini A.A.: Effects od folic acid supplementation on oxidative stress markers: a systematic review and meta-analysis od randomized controlled trials. Antioxidants 2021;10(6):871 doi:10.3390/antiox10060871.
• 7. Badian M., Dzierżanowski T.: Suplementacja witamin u chorych onkologicznych. Część I – witaminy z grupy B [Vitamin supplementation in oncology patients. Part I - B vitamins]. Med Paliat 2018;10(3):131-136 (in Polish) doi:10.5114/pm.2018.79835.
• 8. Bae B.J., Han J.W., Song J., Lee K., Kim T.H., Kwak K.P., Kim B.J., Kim S.G., Kim J.L., Moon S.W., Park J.H., Ryu S.H., Youn J.Ch., Lee D.Y., Lee D.W., Lee S.B., Lee J.J., Jhoo J.H., Kim K.W.: Hyperhomocysteinemia may increases the risk of dementia and Alzheimer’s disease: a nationwide population-based prospective cohort study. Clin Nutr 2021;40(7):4579-4584 doi:10.1016/j.clnu.2021.05.034.
• 9. Banyś K., Knopczyk M., Bobrowska-Korczak B.: Znaczenie kwasu foliowego dla zdrowia organizmu człowieka [Importance of folic acid for the health of the human body]. Farm Pol 2020;76(2):79-87 (in Polish) doi:10.32383/farmpol/118863.
• 10. Bomba-Opoń D., Hirnle L., Kalinka J., Mrozikiewicz-Seremak A.: Folate supplementation during the preconception period, pregnancy and puerperium. Polish Society of Gynecologists and Obstetricians Guidelines. Ginekol Pol 2017;88(11):633–636 doi:10.5603/GP.a2017.0113.
• 11. Calder P.C., Carr A.C., Gombart A.F., Eggersdorfer M.: Optimal nutritional status for a well-functioning immune system is an important factor to protect against viral infections. Nutrients 2020;12(4):1181 doi:10.3390/nu12041181.
• 12. Chalupsky K., Kracun D., Kanchev I., Bertram K., Gorlach A.: Folic acid promotes recycling of tetrahydrobiopterin and protects against hypoxia--induced pulmonary hypertension by recoupling endothelial nitric oxide synthase. Antioxid Redox Signal 2015;23(14):1076-1091 doi:10.1089/ars.2015.6329.
• 13. Chen P., Li C., Li X., Li J., Chu R., Wang H.: Higher dietary folate intake reduces the breast cancer risk: a systematic review and meta-analysis. Br J Cancer 2014;110(9): 2327–2338 doi:10.1038/bjc.2014.155.
• 14. Cheng D., Kong H., Pang W., Yang H., Lu H., Huang Ch., Jiang Y.: B vitamin supplementation improves cognitive function in the middle aged and elderly with hyperhomocysteinemia. Nutr Neurosci 2016;19(10):461-466 doi:10.1179/1476830514Y.0000000136.
• 15. Chłopicka J.: Czy dieta i suplementy mogą wspomóc pracę mózgu? [Can diet and supplements support brain function?]. Wszechświat [Universe] 2020;121(1-3):30-39 (in Polish).
• 16. Cieślik G., Gębusia A.: Skutki niedostatecznej podaży kwasu foliowego ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia dla kobiet w wieku rozrodczym [Effects of inadequate supply of folic acid with special emphasis on the importance for women of childbearing age]. Hygeia Public Health 2011;46(4):431–436 (in Polish).
• 17. Czarnowska M., Gujska E.: Effect of freezing technology and storage conditions on folate content in selected vegetables. Plant Foods Hum Nutr 2012;67(4):401-406 doi:10.1007/s11130-012-0312-2.
• 18. Czeczot H.: Kwas foliowy w fizjologii i patologii [Folic acid in physiology and pathology]. Postepy Hig Med Dosw 2008;62:405-419 (in Polish).
• 19. Devalia V., Hamilton M.S., Molloy A.M.: British Committee for Standards in Haematology. Guidelines for the diagnosis and treatment of cobalamin and folate disorders. Br J Haematol 2014;166(4):496-513 doi:10.1111/bjh.12959.
• 20. Dong B., Wu R.: Plasma homocysteine, folate and vitamin B12 levels in Parkinson’s disease in China: a meta – analysis. Clin Neurol Neurosurg 2020;188:105587 doi:10.1016/j.clineuro.2019.105587.
• 21. Dzierzak E., Philipsen S.: Erythropoiesis: development and differentiation. Cold Spring Harb Perspect Med. 2013;3(4):a011601 doi:10.1101/cshperspect.a011601.
• 22. Ehmke vel Emczyńska-Seliga E.: Suplementacja kwasem foliowym w ciąży i w okresie jejplanowania [Folic acid supplementation during pregnancy and pregnancy planning]. Available http://www.ncez.pl/ciaza-i-macierzynstwo/plodnosc-iciaza/suplementacjakwasem-foliowym-w-ciazy-i-okresiejej-planowania (accessed: 13.10.2021) (in Polish).
• 23. Engevik M.A., Morra Ch.N., Roth D., Engevik K., Spinler J.K., Devaraj S., Crawford S.E., Estes M.K., Kalkum M., Versalovic J.: Microbial metabolic capacity for intesitnal folate production and modulation of host folate receptors. Front Microbiol 2019;10:2305 doi:10.3389/fmicb.2019.02305.
• 24. Ferrazzi E., Tiso G., Di Martino D.: Folic acid versus 5-methyl tetrahydrofolate supplementation in pregnancy. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2020;253:312-319 doi:10.1016/j.ejogrb.2020.06.012.
• 25. Ford A.H., Flicker L., Alfonso H., Thomas J., Clarnette r., Martins R., Almeida O.P.: Vitamins B12, B6, and folic acid for cognition in older men. Neurol 2010;75:1540–1547 doi:10.1212/WNL.0b013e3181f962c4.
• 26. Gaszyńska J.: Kwas foliowy – rola i zasadność suplementacji u różnych grup pacjentów. Praca poglądowa w ramach specjalizacji z farmacji aptecznej [Folic acid - role and validity of supplementation in different patient groups. Review paper as part of specialization in pharmacy pharmacy]. Poznań. 2018;1-14, https://www.woia.pl/page/5/biblioteka.html (dostęp: 13.10.2022) (in Polish).
• 27. Gaweł M., Potulska-Chromik A.: Choroby neurodegeneracyjne: choroba Alzheimera i Parkinsona [Neurodegenerative diseases: Alzheimer’s and Parkinson’s disease]. Post Nauk Med 2015;28(7):468-476.
• 28. Głąbska D, Włodarek D.: Witaminy [Vitamins]. In: Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D., eds. Dietoterapia [Diet therapy]. Warszawa, PZWL, 2015 (in Polish).
• 29. Goluch-Koniuszy Z., Gięzek M.: Stan odżywienia, skład ciała a sposób żywienia otyłych kobiet w wieku 60–85 lat, słuchaczek Stowarzyszenia Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Szczecinie [Nutritional status, body composition and diet of obese women aged 60-85 years, listeners of the Association of the University of the Third Age in Szczecin]. Bromatol. Chem Toksyk 2015;48(4):724–735 (in Polish).
• 30. Gopal M., Sunitha K., Arockiasamy J., Sibqathulla M.J., Yuvaraj J., Kalyanaraman S.: Micronutirent deficiency in pregnancy: time to think beyond iron and folic acid supplementation. Indian J Community Med 2022;47(3):425-428 doi:10.4103/ijcm.ijcm_743_21.
• 31. Gorzkowska A.: Żywienie w chorobie Parkinsona [Nutrition in Parkinson’s disease]. Aktualn Neurol 2017;17(4):199-207 (in Polish).
• 32. Greenberg A.J., Bell J.S., Guan Y., Yu Y.H.: Folic acid supplementation and pregnancy: more than just neural tube defect prevention. Rev Obstet Gynecol 2011;4(2):52–59.
• 33. Hariz A., Bhattacharya P.T.: Megaloblastic Anemia. StatPearls. 2020. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537254/ (accessed: 13.10.2022).
• 34. Hou H., Zhao H.: Epigenetic factors in atherosclerosis: DNA methylation, folic acid metabolism, and intestinal microbiota. Clim Chim Acta 2021;512:7-11 doi:10.1016/j.cca.2020.11.013.
• 35. Huang L., Zhao J., Chen Y., Ma F., Huang G., Li W.: Baseline folic acid status affects the effectiveness of folic acid suplements in cognitively relevant outcomes in older adults: a systematic review. Aging Ment Health 2022;26(3):457-463 doi:10.1080/13607863.2021.187519.
• 36. Igielska-Kalwat J., Gościańska J., Nowak I.: Karotenoidy jako naturalne antyoksydanty [Carotenoids as natural antioxidants]. Postępy Hig Med Dosw 2015;69:418-428 (in Polish).
• 37. Itelman E,, Wasserstrum Y,, Segev A., Avaky Ch., Negru L., Cohen D., Turpashvili N., Anani S., Zilber E., Lasman N., Athamna A., Segal O., Halevy T., Sabiner Y., Donin Y., Abraham L., Berdugo E., Zarka A. Greidinger D., Agbaria M., Kitany N., Katorza E., Shenhav-Saltzman G., Segal G.: Clinical characterization of 162 COVID-19 patients in Israel: preliminary report from a large tertiary center. Israel Med. Assoc J 2020;22:271-274.
• 38. Kalemba-Dróżdż M.: Niedobór folianów w diecie i ich wpływ na stabilność genetyczną [Dietary folate deficiency and its impact on genetic stability]. In: Dębska G., Jaśkiewicz J., eds. Interdyscyplinarne aspekty nauk o zdrowiu [Interdisciplinary aspects of health sciences]. Kraków, Oficyna Wydawnicza AFM 2011 (in Polish).
• 39. Kapka-Skrzypczak L., Niedźwiecka J., Skrzypczak M., Wojtyła A.: Kwas foliowy – skutki niedoboru i zasadność suplementacji [Folic acid - effects of deficiency and validity of supplementation]. Med Og Nauk Zdr 2012;18(1):65-69 (in Polish).
• 40. Kaye A.D., Jeha G.M., Pham A.D., Fuller M.C., Lerner Z.I., Sibley G.T., Cornett E.M., Urits I., Viswanath O., Kevil Ch.G.: Folic acid supplementation in patients with elevated homocysteine levels. Adv Ther 2020;37(10):4149-4164 doi:10.1007/s12325-020-01474-z.
• 41. Khan K.M., Jialal I.: Folic acid deficiency. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2022.
• 42. Kretzschmar G.C., Targa A.D.S., Soares-Lima S.C., dos Santos P.I., Rodrigues LS., Macedo D.A., Pinto L.F.R., Lima M.M.S., Boldt A.B.W.: Folic acid and vitamin B12 prevent deleterious effects of rotenone on object novelty recognition memory and Kynu expression in an animal model of Parkinson’s disease. Genes 2022;13(12):2397 doi:10.3390/genes13122397.
• 43. Kumar V., Kancharla S., Jena M.K.: In silico virtual screening – based study of nutraceuticals predicts the therapeutic potentials of folic acid and its derivatives against COVID-19. Virusdisease 2021;32(1):29-37 doi:10.1007/s13337-020-00643-6.
• 44. Lei J., Ren F., Li W., Guo X., Liu Q., Gao H., Pang Y., He Y., Guo J., Zeng J.: Use of folic acid supplementation to halt and even reverse the progression of gastric precancerous conditions; a meta-analysis. BMC Gastroeneterol 2022;22(1):370.
• 45. Li J.T., Yang H., Lei M.Z., Zhu W.P., Su Y., Li K.Y., Zhu W.Y., Wang J., Zhang L., Qu J., Lu H.J., Chen Z.J., Wang L., Yin M., Lei Q.Y.: Dietary folate drives methionine metabolism to promote cancer development by stabilizing MAT IIA. Signal Transduct Target Ther 2022;7(1):192 doi:10.1038/s41392-022-01017-8.
• 46. Ma F., Zhou X., Li Q., Zhao J., An P., Du Y., Xu W., Huang G.: Effects of folic acid and vitamin B12, alone and in combination on cognitive function and inflammatory factors in the elderly with mild cognitive impairment: a single-blind experimental design. Curr. Alzheimer Res 2019;16:622–632 doi:10.2174/1567205016666190725144629.
• 47. Mason J.B., Tang S.Y.: Folate status and colorectal cancer risk: A 2016 update. Mol Aspects Med. 2017;53:73-79 doi:10.1016/j.mam.2016.11.010.
• 48. Merrell B.J., McMurry J.P.: Folic Acid. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554487/ (accessed: 14.12.2022).
• 49. Miwa K., Tanaka M., Okazaki S., Yagita Y., Sakaguchi M., Mochizuki H., Kitagawa K.: Increased total homocysteine levels predict the risk of incident dementia independent of cerebral small-vessel diseases and vascular risk factors. J. Alzheimer’s Dis 201649(2): 503–513 doi:10.3233/JAD-150458.
• 50. Muchacka R, Kukla M. Odżywianie kobiet w czasie ciąży [Nutrition for women during pregnancy]. Wałbrzych, Prace naukowe WSZiP 2017;42(3) (in Polish).
• 51. Mziray M., Siepsiak M., Żuralska R., Domagała P.: Znaczenie kwasu foliowego w diecie osób starszych. Zasadność suplementacji żywności [The importance of folic acid in the diet of the elderly. The legitimacy of food supplementation]. Pielęg Pol 2017;2(64):293-299 (in Polish) doi:10.20883/pielpol.2017.39.
• 52. Naderi N., House J.D.: Recent developments in folate nutrition. Adv Food Nutr Res 2018;83:195-213 doi:10.1016/bs.afnr.2017.12.006.
• 53. National Institutes of Health. Folate. Fact sheet of health professionals. https://ods.od.nih.gov/factsheets/Folate-HealthProfessional/ (accessed: 14.10.2022).
• 54. Netea M.G., Dominguez – Andreas J., Barreiro L.B., Chavakis T., Divangahi M., Fuchs E., Joosten L.A.B., van der Meer J.W.M., Mhlanga M.M., Mulder W.J.M., Riksen N.P., Schlitzer A., Schultze J.L., Sun J.C., Cavier R.J., Latz E.: Defining trained immunity and its role in health and disease. Nat Rev Immunol 2020;20(6):375-388 doi:10.1038/s41577-020-0285-6.
• 55. Okumura K., Tsukamoto H.: Folate in smokers. Clin Chim Acta 2011;412(7-8):521-526.
• 56. Olejnik A., Tomczyk J., Kowalska K., Grajek W.: Rola naturalnych składników diety w chemoprewencji nowotworów jelita grubego [The role of natural dietary components in colorectal cancer chemoprevention]. Postepy Hig Med Dosw 2010;64:175-187 (in Polish).
• 57. Parker E.S, Yazdy M.M., Tinker C.S., Mitchel A.A., Werler M.M.: The impact of folic acid intake on the association between diabetes, obesity, and spina bifida. Am J Obstet Gynecol 2013;209(3):239.e1–239.e8 doi:10.1016/j.ajog.2013.05.047.
• 58. Podolak-Dawidziak M., Solnica B.: Badania w niedokrwistości [Research in anemia]. In: Gajewski P. eds. Interna Szczeklika Med Prakt. 2017 (in Polish).
• 59. Price B.R., Wilcock D.M., Weekman E.: Hyperhomocysteinemia as a risk factor for vascular contributions to cognitive impairment and dementia. Front Aging Neurosci 2018;10:350 doi:10.3389/fnagi.2018.00350.
• 60. Przygoda B., Wierzejska R., Matczuk E., Kłys W., Jarosz M.: Witaminy. [Vitamins]. In: Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J., eds. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie [Dietary Reference Values for the Polish population and their application]. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa, 2020 (in Polish).
• 61. Puga A.M., Ruperto M., de Lourdes Samaniego-Vaesken M., Monter-Bravo A., Paertearroyo T., Varela-Moreairas G.: Effects of supplementation with golic acid and its combinations with other nutrients on cognitive impairment and Alzheimer’s disease: a narrative review. Nutrients 2021;13(9):2966 doi:10.3390/nu13092966.
• 62. Qiu F., Wu Y., Cao H., Liu B., Du M., Jiang H., Li S.: Changes of peripheral nerve function and vitamin B12 level in people with Parkinson’s disease. Front Neurol 2022;11:1-8 doi:10.3389/fneur.2020.549159.
• 63. Reynolds E.H.: Vitamin B12, folic acid, and the nervous system. Lancet Neurol 2006;5(11): 949–960 doi:10.1016/S1474-4422(06)70598-1.
• 64. Ruta H., Kajdy A., Maksym B.R.: Znaczenie metabolizmu kwasu foliowego dla płodności [Importance of folic acid metabolism for fertility]. Fides Ratio 2018;3(35):92-101 (in Polish).
• 65. Schulz E., Arruda V.R., Costa F.F., Saad S.T.: Cytoplasmic overexpression of p53 and p21(ras) in megaloblastic anemia. Haematologica 2000;85(8):874-875.
• 66. Serseg T., Benarous K., Yousfi M.: Hispidin and lepidine e: two natural compounds and folic acid as potential inhibitors of 2019-novel coronavirus main protease, (2019-ncovmpro), molecular docking and sar study. Curr. Comupter-Aided Drug Des 2020;16:1-11 doi:10.2174/1573409916666200422075440.
• 67. Sheybani Z., Dokoohaki M.H., Negahdaripour M., Dehdashti M., Zolghadr H., Moghadami M., Masoompour S.M., Zolghadr A.R.: The role of folic acid in teh management of respiratory disease caused by COVID-19. ChemRxiv 2020;1-15 doi:10.26434/chemrxiv.12034980.
• 68. Shulpekova Y., Nechaev V., Kardasheva S., Sedova A., Kurbatova A., Bueverova E., Kopylov A., Malsagova K., Dlamini J.C., Ivashkin V.: The concept of folic acid in health and disease. Molecules 2021;26(12):3731 doi:10.3390/molecules26123731.
• 69. Socha D.S., DeSouza S.I., Flagg A., Sekeres M., Rogers H.J.: Severe megaloblastic anemia: Vitamin deficiency and other causes. Cleve Clin J Med 2020;87(3):153-164 doi:10.3949/ccjm.87a.19072.
• 70. Sułek K.: Niedokrwistości megaloblastyczne [Megaloblastic anemias]. In: Dmoszyńska A., eds. Wielka Interna – Hematologia [Great Internal Medicine – Hematology]. 2011. (in Polish).
• 71. van der Pols J., Baade P., Spencer L.B.: Colorectal cancer incidence in Australia before and after mandatory fortification od bread flour with folic acid. Public Health Nutr. 2021;24(8):1989-1992 doi:10.1017/S1368980021000562.
• 72. Voelkle M., Gregoriano C., Neyer P., Koch D., Kutz A., Bernasconi L., Conen A., Mueller B., Schuetz P.: Prevalence of micronutrient deficiennces in patients hospitalized with COVID-19: an observational cohort study. Nutrients 2022;14(9):1862 doi:10.3390/nu14091862.
• 73. Wang F., Wu K., Li Y.: Association of folate intake and colorectal cancer risk in the postfortification era in US women. Am J Clin Nutr 2021;114(1):49-58 doi:10.1093/ajcn/nqab035.
• 74. Wang Q., Zhao J., Chang H., Liu X., Zhu R.: Homocysteine and folic acid: risk factors for Alzheimer’s disease – an updatet meta – analysis. Front. Aging Neurosci 2021;13:665114 doi:10.3389/fnagi.2021.665114.
• 75. Weker H., Więch M., Strucińska M.: Zasady żywienia kobiet w okresie ciąży [Principles of nutrition for women during pregnancy]. In: Weker H., eds. Żywienie kobiet w okresie ciąży – teoria i praktyka [Nutrition of women during pregnancy - theory and practice]. Warszawa, PZWL, 2021 (in Polish).
• 76. Wiesner A., Paśko P.: Stosowanie suplementów u kobiet ciężarnych w świetle najnowszych rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników [Use of supplements in pregnant women in the light of the latest recommendations of the Polish Society of Gynecologists and Obstetricians]. Farm Pol 2021;77(1):40-47 (in Polish) doi:10.32383/farmpol/133610.
• 77. Wiltshire E., Pena A.S., MacKenzie K., Shaw G., Couper J.: High dose folic acid is a potential treatment for pulmonary hypertension, including, when associated with COVID-19 pneumonia. Med Hypotheses 2020;143:110142 doi: 10.1016/j.mehy.2020.110142.
• 78. Wiśniewska K.: Pierwotna profilaktyka wrodzonych wad rozwojowych poprzez suplementację diety kwasem foliowym na terenie powiatu poznańskiego i miasta Poznania w latach 2005-2009. Rozprawa doktorska. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinowskiego w Poznaniu [Primary prevention of congenital malformations by dietary supplementation with folic acid in the Poznań district and the city of Poznań in 2005-2009. Doctoral dissertation. Karol Marcinowski Medical University in Poznan]. 2014 (in Polish).
• 79. Yadav M.K., Manoli N.M., Madhunapantula S.V.: Comparitive assessment of vitamin – B12, folic acid and homocysteine levels in relations to p53 expression in megaloblastic anemia. PLoS One 2016;11(10):e0164559doi:10.1371/journal.pone.0164559.
• 80. Yadav M.K., Manoli N.M., Vimalraj S. Madhunapantula S.V.: Unmethylated promoter DNA correlates with p53 expression and apoptotic levels only in vitamin B9 and B12 deificient megaloblastic anemia but not in nonmegaloblasitc anemia controls. Int J Biol Macromol 2018;109:76-84 doi:10.1016/j.ijbiomac.2017.12.070.
• 81. Yan Y., Xie Ch., Di S., Wang Z., Wu M., Li Y., Liu Y., Jiang R.: Supplemental folic acid and/or mutlivitamins in pregnancy is associated with a decreased risk of childchood and adolescent nasopharyngeal cacinoma. J Dev Orig Health Dis 2022;13(5):550-555 doi: 10.1017/S2040174421000635.
• 82. Zalega J., Szostak-Węgierek D.: Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część II. Składniki mineralne, witaminy, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, probiotyki, prebiotyki [Nutrition in cancer prevention. Part II. Minerals, vitamins, polyunsaturated fatty acids, probiotics, prebiotics]. Probl Hig Epidemiol 2013;94(1):50-58 (in Polish).

Identyfikatory

DOI

10.32394/rpzh.2023.0252