Chemizm wód i koncepcja ochrony jeziora poddanego presji rolniczej

• Autorzy: Grochowska J. , Karpienia M. , Tandyrak R.

Warianty tytułu

EN

Water chemistry and protection project of the lake exposed to agriculture pressure

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania prowadzono na niewielkim (10,5 ha) i płytkim (2,5 m) Jeziorze Gągławeckim (jezioro Gągławki). Jezioro posiada zlewnię o powierzchni 348,3 ha, w której największy udział mają lasy – 66,7%; grunty orne zajmują 18,9%, łąki i pastwiska 7,5% a teren zabudowany 2,9%. W wodach jeziora stwierdzono duże ilości biogenów, sięgające 0,285 mg P·dmˉ³ i 4,39 mg N · dmˉ³ oraz wapnia – 97,1 mg Ca·dmˉ³. Przyczyną wysokiej trofii tego zbiornika jest nadmierne jego obciążenie ze zlewni. Rzeczywiste ładunki biogenów spływające do jeziora przekraczają ładunki krytyczne wyliczone wg Vollenweidera. Niska jakość wód tego jeziora, przy wysokim obciążeniu ładunkiem zanieczyszczeń ze zlewni wskazuje na konieczność podjęcia działań ochronnych, polegających na zmniejszeniu obciążenia zewnętrznego.

EN

The research was carried out on a small (10.5 ha) and shallow (2.5 m) Lake Gągławeckie (Gągławki). The drainage basin of Lake Gągławeckie is 348.3 ha. Forests land comprises the largest portion of this area, i.e. 66.7%, arable land 18.9%, grass land 7.5% and build area 2.9%. The waters were characteristic of a high content of phosphorus, up to 0.285 mg dmˉ³, nitrogen up to 4.39 mg·dmˉ³ and calcium – 97.1 mg·dmˉ³. The reason for the lake’s high trophic level was no doubt the excessive loading from the drainage basin. The actual nutrient runoff from the drainage basin to the lake exceeded the critical loads, as defined by Vollenweider. Low quality of the lake’s waters and the parallel high external loading indicate that preventive measures should be taken, aimed at reducing the external loading.

Słowa kluczowe

PL

Jezioro Gaglaweckie; jeziora; ochrona jezior; zanieczyszczenia rolnicze; jakosc wody; dzialanie ochronne

EN

Gaglaweckie Lake; lake; lake protection; agricultural contaminant; water quality; protective activity

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2011
• Tom: 10
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.21-30,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Grochowska J.

• Katedra Inżynierii Ochrony Środowiska, Wydział Ochrony Środowiska i Rybactwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul.Prawocheńskiego 1, 10-957 Olsztyn

autor

Karpienia M.

autor

Tandyrak R.

Bibliografia

• Cooke G.D., Welch E.B., Peterson S.A., Newroth P.R., 1993. Restoration and management of lakes and reservoirs. Lewis Pub. (CRC Press, Inc.) Boca Raton (FL).
• Giercuszkiewicz-Bajtlik M., 1990. Prognozowanie zmian jakości wód stojących. Instytut Ochrony Środowiska Warszawa.
• Górniak A., 2006. Lakes in Podlasie Province (NE Poland) – present trophy state and water quality. Pol. J. Environ. Stud. 15, 361–364.
• Gotkiewicz W., Mickiewicz B., 2007. Problemy i dylematy polskiego programu rolno-środowiskowego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 521, 117–124.
• Hermanowicz W., Dożańska W., Dojlido J., Kosiorowski B., Zerbe J., 2001. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. PWN Warszawa.
• Koc J., Rafałowska M., Skwierawski A., 2008. Changes in magnesium concentrations and load in runoff water from nitrate vulnerable zones. J. Elementol. 13(4), 559–570.
• Koc J., S. Szymczak, 2003. Wpływ intensyfikacji rolnictwa na odpływ wapnia i magnezu z gleb. J. Elementol. 8(4), 231–238.
• Koc J., Szyperek U., 2004. Skuteczność barier biogeochemicznych w ograniczaniu spływu azotu w środowisku rolniczym. Ann. UMCS, sec. E, 59, 1, 93–100.
• Kolada A., Soszka H., Cydzik D., Gołub M., 2005. Abiotic typology of Polish lakes. Limnologica 35, 145–150.
• Kopeć M., Mazur K., 2006. Wpływ nawożenia na zawartość azotu azotanowego (V) w runi łąkowej statycznego doświadczenia nawozowego w Czarnym Potoku. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 513, 227–233.
• Korzeniewski K., 1986. Hydrochemia. Wyższa Szkoła Pedagogiczna Słupsk.
• Koszelnik P., Tomaszek J., 2007. Origin and seasonal variability of nutrient loads from an agricultural catchment area into shallow Man-Made Lake. Pol. J. Environ. Stud. 16(2A), 248–251.
• Marszelewski W., 2005. Zmiany warunków abiotycznych w jeziorach Polski północno-wschodniej. Rozprawa habilitacyjna. Wyd. UMK Toruń.
• Olszewski P., Paschalski J., 1959. Wstępna charakterystyka limnologiczna niektórych jezior Pojezierza Mazurskiego. Zesz. Nauk. WSR Olsztyn 4, 1–109.
• Snopek Z., 2006. Mapa sytuacyjno-wysokościowa jeziora Gągławki. Maszynopis.
• Solski A., 1964. Szkic limnologiczny Jezior Charzykowskich i jeziora Wdzydze. Pol. Arch. Hydrobiol. 12(2), 189–231.
• Vollenweider R.A., 1968. Scientific fundamentals of the eutrophication of lasek and flowing water, with particular reference to nitrogen and phosphorus as factor In eutrophication. Report Organisation for Economic Cooperation and Development Paris.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu.