Koncentracja i zmienność podstawowych cech jakościowych nasion odmian łubinów zarejestrowanych w Polsce

• Autorzy: Wiatr K. , Dolata A. , Manczak T.

Warianty tytułu

EN

Lupin cultivars registered in Poland the concentration and variability of qualitative seed characters

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem zainicjowanych w 2005 roku badań było scharakteryzowanie podstawowych cech jakościowych nasion wszystkich aktualnie zarejestrowanych odmian łubinu białego, wąskolistnego i żółtego. W Laboratorium Chemiczno-Technologicznym w Słupi Wielkiej wykonano w dwóch powtórzeniach oznaczenia zawartości białka ogólnego, tłuszczu surowego i sumy alkaloidów w nasionach łubinów pochodzących z doświadczeń porejestrowych (PDO) i rejestrowych przeprowadzonych w stacjach doświadczalnych oceny odmian, w roku 2005. W opracowaniu przedstawiono wyniki dla poszczególnych odmian, w ramach gatunku, w oparciu o próby nasion pochodzące z tego samego zestawu doświadczeń, zbliżonych warunków glebowych i agrotechnicznych oraz zróżnicowanych klimatycznych. Na podstawie obliczeń statystycznych stwierdzono, że spośrod trzech źródeł zmienności dla zawartości białka ogólnego w nasionach, we wszystkich gatunkach, dominowała zmienność wynikająca z lokalizacji, a w przypadku tłuszczu i alkaloidów największą zmienność powodował czynnik genetyczny. Dla określanych cech jakościowych stwierdzono statystycznie udowodnione różnice między odmianami. Niektóre odmiany samokończące wykazywały mniejszą koncentrację białka w nasionach w porównaniu z niesamokończącymi. Wpływ bardzo wielu czynników na zawartość alkaloidów w nasionach powodował wysokie wartości współczynników zmienności. Znamienne jest to, że we wszystkich gatunkach najmniejszą koncentracją alkaloidów charakteryzują się odmiany zarejestrowane w ostatnich latach.

EN

The research initiated in 2005 characterized basic qualitative traits of all lupin cultivars, currently registered in Poland. Double tests of total protein, crude fat and sum of alkaloids contents were carried out on seeds of white lupin, narrow-leafed lupin and yellow lupin in the laboratory at Słupia Wielka. Samples of seeds were taken from the yields of 2005 harvest, from the registration and postregistration trials in testing stations of the Research Centre for Cultivar Testing. Paper presents the results of qualitative characters for cultivars, within one species, based on the seeds from the same trials and similar soil conditions and differentiated climatic conditions. Statistical analysis showed three variation sources depended on the sites, cultivars, interaction (cultivars x sites). The total protein content was dependent mainly on sites. The crude fat and alkaloid contents were dependent more on genetic factor. Differences between the cultivars were significant. Some determinate cultivars showed lower total protein content in seeds as compared to indeterminate ones. The influence of many factors on alkaloid contents in seeds resulted in the volume of variation coefficients. Among all lupin species, the cultivars registered over last years showed the lowest alkaloid contents.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2007
• Tom: 522
• Opis fizyczny: s.75-85,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wiatr K.

• Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, 63-022 Słupia Wielka

autor

Dolata A.

• Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, 63-022 Słupia Wielka

autor

Manczak T.

• Stacja Doświadczalna Oceny Odmian, Laboratorium Chemiczno-Technologiczne, 63-022 Słupia Wielka

Bibliografia

• ADOMAS B., PIOTROWICZ-CIEŚLAK A.J. 2001. Zawartość tłuszczu i kształtowanie się profilu kwasów tłuszczowych w starzejących się nasionach łubinu żółtego (Lupinus luteus L.). Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 426: 165-170.
• BIENIASZEWSKI T., FORDOŃSKI G., LAHUTA L., KRZEBIETKE S., ŻARCZYŃSKI P. 2003. Wpływ poziomu wilgotności gleby na wzrost i plonowanie tradycyjnych i samokończących form łubinu żółtego. Część II. Skład chemiczny nasion. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 495: 107-119.
• BURACZEWSKA L., PASTUSZEWSKA B., SMULIKOWSKA S., WASILEWKO J. 1994. Wpływ zawartości alkaloidów łubinowych na poziom spożycia paszy przez świnie, szczury i kurczęta. Mat. I Ogóln. Konf. Nauk. „Łubin - Białko - Ekologia”. Poznań, 29 XI 1994: 127-134.
• JASIŃSKA Z., KOTECKI A. 1993. Rośliny strączkowe. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 206 ss.
• LUBOWICKI R., PETKOV K., KOTLARZ A., JASKOWSKA I. 1999. Ocena składu chemicznego i jakości białka nasion odmian żółtego łubinu, rożniących się tempem i strukturą wzrostu. Materiały z konferencji „Lupin in Polish and European agriculture”. Przysiek, 2-3 IX 1999: 95-100.
• PASTUSZEWSKA B. 1993. Łubin w żywieniu zwierząt. w: Łubin w gospodarce i życiu człowieka. Poznań: 71-79.
• PASTUSZEWSKA B., SMULIKOWSKA S. 2001. Nasiona łubinu jako pasza zastępująca mączki pochodzenia zwierzęcego w żywieniu świń i drobiu. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 426: 219-228.
• PRUSIŃSKI J. 2001. Fizyczne i biologiczne cechy frakcjonowanych nasion tradycyjnej i samokończącej odmiany łubinu białego (Lupinus albus L.). Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 426: 205-217.
• SIENKIEWICZ S., WIERZBOWSKA J., WOJNOWSKA T., CZAPLA J. 2003. Gospodarka azotem oraz nagromadzenie białka i tłuszczu w nasionach trzech odmian łubinu wąskolistnego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 495: 407-413.
• SZWEJKOWSKI Z., BIENIASZEWSKI T. 2001. Wpływ warunków klimatycznych na plonowanie i cechy jakościowo-strukturalne trzech odmian łubinu żółtego. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 426: 143-155.
• WYSOCKA W., PRZYBYŁ A., BRUKWICKI T. 1995. Badanie składu ilościowego alkaloidów izolowanych z nasion łubinu wąskolistnego cv. Mirela metodą GCMS. Postępy w badaniach łubinu. Wyd. PTŁ, Poznań: 107-112.

Uwagi

PL