The characteristics of temperature changes in Koszalin in winter season from 1850 to 2010 and their relation to North Atlantic Oscillation

• Autorzy: Kirschenstein M.

Warianty tytułu

PL

Charakterystyka zmian termicznych w sezonie zimowym w Koszalinie w latach 1850-2010 i ich zależność od Oscylacji Północnoatlantyckiej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article analyses the air temperature characteristics of the winter season in Koszalin from 1850 to 2010. The trends of changes have been determined. In addition, the frequency of thermal anomalies has been shown. The thermal classification of Lorenc has been adopted for this study. The relationship between the North Atlantic Oscillation and the air temperature in winter seasons has been estimated.

PL

Celem pracy była analiza zmienności warunków termicznych w Koszalinie, z uwzględnieniem tempa zmian określonego za pomocą współczynnika trendu liniowego oraz zbadanie zależności temperatury powietrza od indeksu Oscylacji Północnoatlantyckiej NAO. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że temperatury powietrza w sezonie zimowym w Koszalinie charakteryzowały się dużą zmiennością. Wynika ona ze zmiennego oddziaływania cyrkulacji znad Oceanu Atlantyckiego, Morza Bałtyckiego i obszaru kontynentalnego oraz uwarunkowań lokalnych. Z przeprowadzonych badań wyciągnięto następujące wnioski: – Średnia temperatura powietrza w sezonie zimowym w Koszalinie wynosiła -0,7°C i w okresie 1850-2010 ulegała wahaniom od -6,6°C do 3,7°C. Najcieplejszym miesiącem był grudzień, najchłodniejszym styczeń. Często występowały ciepłe zimy (łącznie w 44,4% lat średnie temperatury zimą były dodatnie). – Analiza współczynników trendu liniowego wykazała, że średnia temperatura powietrza w sezonie zimowym wzrosła o 1,8°C w rozważanym 160-leciu. Miesiącem o najwyższym wzroście temperatury był grudzień (2,2°C), w styczniu i lutym wzrost temperatury był mniejszy i wyniósł 1,7°C. Otrzymane wyniki potwierdzają postępujące ocieplanie się zimy, które stanowi przejaw narastającego oceanizmu klimatycznego. – Z analizy związków między zmianami Oscylacji Północnoatlantyckiej NAO a temperaturą powietrza wynika, że niewątpliwie w okresie od grudnia do lutego cyrkulacja atmosferyczna określona wskaźnikiem NAO bardzo dobrze koreluje z temperaturą powietrza. Temperatura powietrza wykazuje bardzo dużą zgodność fazową (pozytywnej fazie NAO odpowiada wzrost średniej miesięcznej temperatury, negatywnej fazie NAO odpowiada spadek średniej miesięcznej temperatury). Szczególnie duża zgodność występowała przy ujemnej fazie NAO – dla całego sezonu zimowego wartość ta wynosiła 84,6% (w styczniu i lutym powyżej 90%). Przy pozytywnej fazie NAO – 58,3% (najwyższa była w grudniu – 76,4%). – W badanym wieloleciu więcej było sezonów zimowych nadmiernie ciepłych niż nadmiernie chłodnych. W przypadku miesięcy – grudzień i styczeń były najczęściej nadmiernie ciepłe, następnie – w normie i najrzadziej – nadmiernie chłodne. Luty natomiast najczęściej był w normie, a następnie – nadmiernie ciepły. – Nie wystąpiły sezony zimowe ekstremalnie ciepłe, ale trzy razy pojawiły się ekstremalnie chłodne. Podobnie, nie wystąpiły miesiące ekstremalnie ciepłe, ale sporadycznie pojawiały się ekstremalnie chłodne (najczęściej luty – pięć razy). – Z oceny termicznej wynika, że po roku 1987 zaznaczył się bardzo ciepły okres, trwający przez 23 lata z małymi wyjątkami – pojawiły się 3 zimy nadmiernie chłodne i 5 zim w normie; w tym czasie 3 zimy były anomalnie ciepłe; szczególnie ciepła była zima 2006/2007, podczas której anomalnie ciepły były grudzień i styczeń. – Przy ocenie, w jakim stopniu pozytywnej fazie NAO odpowiada występowanie miesięcy oraz zim anomalnie ciepłych, natomiast negatywnej fazie NAO – anomalnie chłodnych, stwierdzono bardzo dużą zgodność, szczególnie przy występowaniu pozytywnej fazy NAO (aż 90,4% zim było nadmiernie ciepłych). Przy występowaniu negatywnej fazy NAO stwierdzono 68,1% zim nadmiernie chłodnych. Okresy normalne, zarówno w przypadku zimy (75,4%), jak i w poszczególnych miesiącach częściej występowały przy pozytywnej fazie NAO.

Słowa kluczowe

EN

air temperature; temperature change; Koszalin town; winter season; 1850-2010 period; relation; North Atlantic oscillation

• Wydawca: -
• Czasopismo: Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
• Rocznik: 2013
• Tom: 17
• Opis fizyczny: p.35-52,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kirschenstein M.

• Environmental Analyses Department, Institute of Geography and Regional Studies, Pomeranian University in Slupsk, Partyzantow 27, 76-200 Slupsk, Poland

Bibliografia

• Boryczka J., Stopa-Boryczka M., 2007. Ochłodzenia i ocieplenia klimatu Europy w XVIIIXXI wieku i ich przyczyny. (The cooling and warming of Europe’s climate from the 18th to the 21st century and their reasons). Acta Agrophys., 9(3), 555-570, (in Polish).
• Filipiak J., 2004. Zmienność temperatury powietrza na Wybrzeżu i Pomorzu w drugiej połowie XX wieku. (The variability of air temperature on the Polish coast and in Pomerania in the second half of the 20th century). IMGW, Warszawa, (in Polish).
• Fortuniak K., Kożuchowski K., Żmudzka E., 2001. Trendy i okresowość zmian temperatury powietrza w Polsce w drugiej połowie XX wieku. (Trends and periodicity of air temperature in Poland in the second half of the 20th century). Przegl. Geofiz., 46, 4, 283-303, (in Polish).
• Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) Reports, 2007. www.ipcc.ch
• Kirschenstein M., Baranowski D., 2008. Wahania roczne i tendencje zmian opadów atmosferycznych i temperatury powietrza w Słupsku. (Annual fluctuations and trends of changes of precipitation sums and air temperature in Słupsk). Dokum. Geogr. PAN, 37, 76-82, (in Polish).
• Kirschenstein M., Baranowski D., 2009a. The influence of North Atlantic Oscillation (NAO) on the air temperature and the total precipitation in Koszalin in 1861-2007. Balt. Coast. Zone, 13, 67-84.
• Kirschenstein M., Baranowski D., 2009b. Wahania roczne i tendencje zmian temperatury powietrza w Koszalinie. (Annual fluctuations and trends of changes of air temperature in Koszalin). Słupskie Pr. Geogr., 6, 167-178, (in Polish).
• Kirschenstein M. , 2011a. The air temperature variations in Szczecin and its dependence on the North Atlantic Circulation (NAO). Balt. Coast. Zone, 15, 5-23.
• Kirschenstein M. , 2011b. Charakterystyka temperatury powietrza i opadów atmosferycznych oraz anomalii termicznych i opadowych w Szczecinie. (Characteristics of air temperature and precipitation and of temperature/precipitation anomalies in Szczecin). Wiadomości MHGW, V, 1-2, 25-54, (in Polish).
• Lorenc H., 1998. Ocena stopnia realizacji programu „Obserwacje meteorologiczne i badania klimatyczne w systemie Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego” oraz synteza uzyskanych wyników badań za okres 1994-1997. W: Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego, funkcjonowanie i tendencje rozwoju geoekosystemów Polski. (The evaluation of the implementation of the program “meteorological observations and climate research in the system of Integrated Environmental Monitoring” and synthesis of the results obtained for the period 1994-1997. In: Integrated Environmental Monitoring, operation and development trends of Poland’s geoecosystems). (Ed.) A. Kostrzewski, Warszawa, (in Polish).
• Marsz A.A., 1999a. Oscylacja Północnoatlantycka a reżim termiczny zim na obszarze północno-zachodniej Polski i polskim wybrzeżu Bałtyku. (The North Atlantic Oscillation as compared to the severity of winter temperatures in the north-western Poland and the Polish Baltic Coast). Przegl. Geogr., 71, 3, 225-245, (in Polish).
• Marsz A.A., 1999b. Rozmiary wpływu Oscylacji Południowej na niektóre cechy klimatu rejonu południowego wybrzeża Bałtyku. (The influence of the Southern Oscillation on some of the climate features of the Southern Baltic Coast region). Przegl. Geofiz., 44, 1-2. 53-59, (in Polish).
• Marsz A.A., 2005. O przyczynach „wcześniejszego następowania zimy” na obszarze Europy nadbałtyckiej w ostatnim 30-leciu XX wieku. (The causes of “the earlier occurence of winter” on the area of over-Baltic Europe during last 30 years of the 20th century). Przegl. Geogr., 77, 3, 289-310, (in Polish).
• Marsz A.A., Styszyńska A., 2002a. NAO a cyrkulacja wód Północnego Atlantyku, związki NAO z polem temperatury powierzchni oceanu. W: Oscylacja Północnego Atlantyku i jej rola w kształtowaniu zmienności warunków klimatycznych i hydrologicznych Polski. (NAO as compared with the North Atlantic Ocean water circulation. In: The North Atlantic Circulation and its influence on the variability climate and hydrologic conditions). (Eds) A.A. Marsz, A. Styszyńska, AM, Gdynia, 47-74, (in Polish).
• Marsz A.A., Styszyńska A., 2002b. Wprowadzenie (istota NAO, historia, wskaźniki). W: Oscylacja Północnego Atlantyku i jej rola w kształtowaniu zmienności warunków klimatycznych i hydrologicznych Polski. (Introduction (the characteristics of NAO, history, indexes). In: The North Atlantic Circulation and its influence on the variability climate and hydrologic conditions). (Eds) A.A. Marsz, A. Styszyńska, AM, Gdynia, 11-29, (in Polish).
• Niedźwiedź T., 2002. Relacje między NAO a wskaźnikami cyrkulacji nad Polską. W: Oscylacja Północnego Atlantyku i jej rola w kształtowaniu zmienności warunków klimatycznych i hydrologicznych Polski. (The relationship between the NAO and the circulation indicators over Poland. In: The North Atlantic Circulation and its influence on the variability of climate and hydrologic conditions). (Eds) A.A. Marsz, A. Styszyńska, AM, Gdynia, 87-97, (in Polish).
• Okołowicz W., 1978. Mapa Regionów Klimatycznych. W: Narodowy Atlas Polski. (Map of Regions. In: National Atlas of Poland). (Ed.) S. Leszczycki, PAN, Instytut Geografii, Wrocław, (in Polish).
• Panfil M., Dragańska E., 2004. Związki korelacyjne między wskaźnikami NAO według Jonesa i Hurrella a warunkami termicznymi i opadowymi dla Polski północno-wschodniej. (Correlation connections between NAO index (defined by Jones and by Hurrell) and precipitation as well as thermal conditions in the north-eastern Poland). Acta Agrophys., 3 (1), 133-141, (in Polish).
• NWC. National Weather Service. 2011. http://www.cgd.vcar.edu/nao.stat.ann.html