Skład pokarmu puszczyka Strix aluco w Puszczy Białowieskiej

• Autorzy: Gryz J. , Lesinski G. , Kowalski M. , Krauze D.

Warianty tytułu

EN

Food composition of tawny owl Strix aluco in Bialowieza Primeval Forest

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań była analiza składu pokarmu puszczyków Strix aluco na stanowiskach o różnym stopniu przekształcenia antropogenicznego. Materiał wypluwkowy zbierany był w czterech miejscach: na terenie obszaru ochrony ścisłej Białowieskiego Parku Narodowego, w lesie gospodarczym, w Parku Pałacowym w Białowieży oraz we wsi Eliaszuki otoczonej terenami otwartymi, leżącej w pobliżu północnej granicy Puszczy. W zrzutkach zidentyfikowano łącznie 915 zwierząt kręgowych. Puszczyki gniazdujące na terenach leśnych wewnątrz Puszczy odżywiają się głównie myszami leśnymi Apodemus flavicollis i nornicami rudymi Myodes glareolus. Istotny składnik, mogący przeważać w diecie puszczyków stanowią również ryjówkokształtne Soricomorpha i płazy bezogonowe Anura. W pokarmie sów zamieszkujących obrzeża puszczy istotną rolę odgrywają gryzonie związane z terenami otwartymi: polnik Microtus arvalis, nornik północny M. oeconomus i nornik bury M. agrestis. W środowisku zurbanizowanym (wieś Białowieża) udział gryzoni synantropijnych oraz ptaków jest większy. W lesie gospodarczym zarejestrowano obecność czterech gatunków wymienionych w Polskiej czerwonej księdze zwierząt: ryjówki średniej Sorex caecutiens, rzęsorka mniejszego Neomys anomalus, popielicy Glis glis, koszatki Dryomys nitedula. Otrzymane wyniki są zbieżne z danymi innych autorów prowadzących badania na tym samym terenie

EN

The study aimed at comparing the diet of tawny owls in different habitats of the Białowieża Primeval Forest, which differed from each other in the extent of anthropogenic transformation. Four sites of pellets collection were situated in the strictly protected area of the Białowieża National Park, the managed forest, the palace park in the village of Białowieża and in the village of Eliaszuki in the transition zone between the forest and open landscape. In order to assess the prey composition, standard methods of pellet analyses were applied. Tawny owls inhabiting the forest interior, regardless of its conservation status, preyed mostly on yellow-necked mouse Apodemus flavicollis and bank vole Myodes glareolus. Shrew-forms and amphibians were an additional source of food. For owls from the margin of the Białowieża Forest, mammals associated with open areas, i.e. common vole Microtus arvalis, root vole Microtus oeconomus, field vole Microtus agrestis, were important prey items. In the village, the percentage contribution of synanthropic species was higher. Four mammal species listed in the Polish Red Data Book were recorded in the managed forest: Laxmann’s shrew Sorex caecutiens, southern water shrew Neomys anomalus, fat dormouse Glis glis, forest dormouse Dryomys nitedula. The obtained results were consistent with those reported by different authors from the area in question

Słowa kluczowe

PL

ptaki; sowy; puszczyk; Strix aluco; sklad pokarmu; analiza skladu pokarmu; wypluwki; drobne ssaki; Puszcza Bialowieska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2012
• Tom: 68
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.100-108,tab.,fot.,map.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gryz J.

• Zakład Ekologii Lasu, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, ul. Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn

autor

Lesinski G.

autor

Kowalski M.

autor

Krauze D.

Bibliografia

• Balčiauskiené L., Juškaitis R., Mažeikyté R. 2002. Identification of shrews and rodents from skull remains according to the length of a tooth row. Acta Zool. Lit. 12: 353-361.
• Brown R., Ferguson J., Lawrence M., Lees D. 1999. Tracks & Signs of the Birds of Britain and Europe: An Identification Guide. A & C Black, London.
• Cramp S. (red.). 1985. Handbook of the Birds of Europe the Middle East and North Africa. Tom 4. Oxford University Press, Oxford-New York
• Delmée E., Dachy P, Simon P 1978. Quinze années dobservations sur la reproduction d’une population forestiere de la Chouettes hulottes (Strix aluco). Le Gerfaut 68: 590-650.
• Domaszewicz A. 1993. Sowy Puszczy Białowieskiej. Niepublikowany raport, Białowieża.
• Dziurdzik B. 1973. Key to the identification of hairs of mammals from Poland. Acta Zool. Cracov. 18: 73-91.
• Dziurdzik B. 1978. Badania nad identyfikacją gatunków ssaków na podstawie budowy histologicznej włosów. Prz. Zool. 22: 73-91.
• Engelmann W.E., Fritzsche J., Gunther R., Obst FJ. 1985. Lurche und Kriechtiere Europas. Neuman Verlag, Leipzig Radebeul.
• Faliński J. 1977. Białowieża Primeval Forest. Phytocenosis 6: 133-148.
• Fronczak K. 2007. Promotional Forests Complexes in Poland. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa.
• Galeotti P., Morimando F. Violani C. 1991. Feeding ecology of the tawny owls (Strix aluco) in urban habitats (northern Italy). Booll. zool. 58: 143-150.
• Gavrin V.F. 1953. Pticy Belovežskoj Pušči. Niepublikowany raport. Zapovedno-Ochotničie Chozjajstwo Belovežskaja Pušča, Kamenjuki.
• Głowiaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. PWRiL, Warszawa.
• Goszczyński J. 1981. Comparative analysis of food of owls in agrocenoses. Ekol. Pol. 29: 431-439.
• Goszczyński J., Jabłoński P., Lesiński G., Romanowski J. 1993. Variation in diet of Tawny Owl Strix aluco L. along an urbanization gradient. Acta Orn. 27: 113-123.
• Gramsz B., Kościów R., Żegliński G. 2005. Puszczyk Strix aluco. W: Mikusek R. (red.). Metody badań i ochrony sów. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków: 114-124.
• Gryz J., Krauze D. 2006. Is it possible to improve forest habitat for martens Martes spp. and tawny owl Strix aluco by providing artificial shelters? Book of abstracts, 1st European Congress of Conservation Biology “Diversity for Europe”. Eger, Hungary.
• Gryz J., Krauze D. 2007. Analiza wypluwek sów jako bezinwazyjna metoda wykrywania rzadkich gatunków ssaków. W: Anderwald D. (red.). Siedliska i gatunki wskaźnikowe w lasach. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej 16: 431-437.
• Gryz J., Krauze D., Goszczyński J. 2008. The small mammals of Warsaw as inferred from tawny owl (Strix aluco) pellet analyses. Ann. Zool. Fenn. 45: 281-285.
• Jędrzejewski W, Jędrzejewska B., Zub K., Ruprecht L., Bystrowski C. 1994. Resource use by tawny owls Strix aluco in relation to rodent fluctuations in Białowieża National Park, Poland. J. Avian Biol. 25: 308-318.
• Jędrzejewska B., Jędrzejewski W. 2001. Ekologia zwierząt drapieżnych Puszczy Białowieskiej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• König K., Weick F. 2008. Owls of the world. Christopher Helm, London.
• Lesiński G. 2010. Long-term changes in abundance of bats as revealed by their frequency in tawny owl’s diet. Biologia 65: 449-753.
• Lesiński G., Gryz J., Kowalski M. 2008. Does the diet of an opportunistic raptor, the tawny owl Strix aluco, reflect long-term changes in bat abundance? A test in central Poland. Folia Zool. 57: 258-263.
• Lesiński G., Błachowski G., Siuchno M. 2009a. Vertebrates in the diet of the tawny owl Strix aluco in northern Podlasie (NE Poland) - comparison of forest and rural habitats. Fragm. Faun. 52: 51-59.
• Lesiński G., Gryz J., Kowalski M. 2009b. Bat predation by tawny owls Strix aluco in differently human-transformed habitats. Ital. J. Zool. 76: 415-421.
• März R. 1987. Gewöll - und Rupfungskunde. Akademie-Verlag, Berlin.
• Mebs T. 1980. Eulen und Käuze, Strigidae. Kosmos, Stuttgart.
• Mebs T., Scherzinger W. 2000. Die Eulen Europas. Biologie, Kennzeichen, Bestände. Franckh-Kos- mos-Verlag, Stuttgart.
• Mikkola H. 1983. Owls of Europe. T & A D Poyser, Calton.
• Moreno E. 1985. Clave osteologica para la identification de los Passeriformes Ibericos. 1: Aegithalidae, Remizidae, Fringiliade, Alaudidae. Ardeola 32: 295-377.
• Moreno E. 1986. Clave osteologica para la identification de los Passeriformes Ibericos. 2: Hirundinidae, Prunellidae, Sittidae, Cerothidae, Troglot- ytidae, Cinclidae, Lanidae, Oriolodae, Corvidae, Sturnidae, Motacillidae. Ardeola 33: 69-129.
• Petty J.S., Shaw G., Anderson D.I.K. 1994. Value of nest boxes for population studies and conservation of tawny owls in coniferous forests in Britain. J. Raptor Res. 28: 134-142.
• Petty S.J., Saurola P. 1997. Tawny owl Strix aluco. W: Hagemeijer WJ.M., Blair M.J. (red.). The European Bird Census Council Atlas of European Breeding Birds: Their Distribution and Abundance. T & A D Poyser, London: 410-411.
• Pucek Z. (red.) 1984. Klucz do oznaczania ssaków Polski. PWN, Warszawa.
• Pugacewicz E. 1997. Ptaki lęgowe Puszczy Białowieskiej. Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Białowieża.
• Raczyński J., Ruprecht A.L. 1974. The effect of digestion on the osteological composition of owl pellets. Acta Orn. 14: 25-36.
• Ruprecht A.L. 1979. Kryteria identyfikacji gatunkowej podrodzaju Sylvaemus Ognev & Voro- biev, 1923 (Rodentia: Muridae). Prz. Zool. 23: 340-350.
• Ruprecht A.L. 1987. Klucz do oznaczania żuchw nietoperzy fauny Polski. Prz. Zool. 31: 89-105.
• Ruprecht A.L., Szwagrzak A. 1987. Zur Ernährung der Eulen im Westteil des Bialowieza-Urwaldes. Ökol. der Vögel 9: 89-96.
• Ruprecht A.L., Kościów R. 2007. Taksonomiczna wartość zębów u rodzaju Rattus Fischer, 1803 (Rodentia: Muridae). Prz. Zool. 51: 189-198.
• Southern H.N. 1970. The natural control of a population of tawny owls (Strix aluco). J. Zool. 162: 197-285.
• Teerink B.J. 1991. Hair of West-European mammals. Research Institute for Nature Management. The Nederlands, Cambridge University Press.
• Tomiałojć L., Stawarczyk T 2003. Awifauna Polski - rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PTTP „pro Natura”, Wrocław.
• Ujhelyi P. 1992. Identification of the Fringillidae of Europe on the basis of craniometric characteristics. Aquila 99: 99-110.
• Wolff P., Herzig-Straschil B., Bauer K. 1980. Rattus rattus (Linné 1758) und Rattus norvegicus (Berkenhout 1769) in Österreich und deren Unterscheidung an Schädel und postcranialem Skelett. Mitt. Abt. Zool. Landesmus. Joanneum 9: 141-188.
• Yalden D.W, Morris P.A. 1990. The Analysis of Owl Pellets. Mammal Society Occasional Publication, 13, London.
• Zalewski A. 1994. Diet of urban and suburban tawny owls (Strix aluco) in the breeding season. J. Raptor Res. 28: 246-252.
• Zawadzka D., Zawadzki J. 2007. Feeding ecology of Tawny Owl (Strix aluco) in Wigry National Park (North East Poland). Acta Zool. Lit. 17: 234-241.
• Żmihorski M., Osojca G. 2006. Diet of the Tawny Owl (Strix aluco) in the Romincka Forest (North East Poland). Acta Zool. Lit. 16: 54-60.