EN
The aim of this paper is to discuss the legal and economic aspects of granting state aid for environmental protection in the Member States in respect of the competition policy of the European Union in the years 2004–2012. For the purpose of this study, deductive, descriptive and criticalcognitive methods were applied in order to analyze the theoretical knowledge contained in the literature of the subject as well as in legal and normative acts. Empirical data were derived from studies, documents and reports of the Directorate- General for Competition of the European Commission and the Offi ce of Competition and Consumer Protection. Based on the study, in the years 2004–2012 in the EU horizontal objectives mostly involved aid granted for the purposes of environmental protection (123 bln EUR, 24.3%). The total expenditure for environmental protection in the EU was strongly determined by decisions taken by Germany and Sweden. The most significant beneficiaries who were granted such aid were entrepreneurs from Great Britain, the Netherlands, Austria and Spain. More than half of the decisions (54%) issued by the European Commission were taken by five countries: Italy, Great Britain, the Netherlands, Germany and Spain. Investments in renewable sources of energy were most often subsidized. Moreover, companies were granted aid in order to adjust to requirements stricter than the EU standards in the field of environment. A smaller percentage of aid was allocated to finance environmental research and to improve energy efficiency (cogeneration, including heating and cooling systems). Analysis of the structure of the preferred instruments indicates that 77% of aid was granted as tax reductions and exemptions and the other 23% in the form of direct subsidies. In the years 2004–2012 state financial aid in Poland was mainly granted by the fiscal and customs authorities (77%) as well as in the form of subsidies and loans granted by the President of the National Fund for Environmental Protection and Water Management (20%). Since the year 2008 a significant increase in aid including reduction of the excise tax in the sector of biofuels has been reported.
PL
Celem artykułu jest omówienie prawno-ekonomicznych aspektów udzielania pomocy publicznej na ochronę środowiska w krajach członkowskich z punktu widzenia polityki konkurencji Unii Europejskiej w latach 2004–2012. Zastosowano metody dedukcji, opisową i krytyczno-poznawczą analizy dorobku teoretycznego zawartego w literaturze przedmiotu oraz w aktach prawnych i normatywnych. Informacje empiryczne zaczerpnięto z opracowań, dokumentów i raportów Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji – Komisji Europejskiej oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jak wynika z badań, wśród celów horyzontalnych najwięcej pomocy w UE w latach 2004–2012 udzielono na ochronę środowiska (123 mld euro, 24,3%). Całkowity poziom wydatków na ochronę środowiska w UE jest silnie uwarunkowany działaniami Niemiec i Szwecji. Do największych benefi cjentów pomocy na ten cel należy zaliczyć także przedsiębiorców z Wielkiej Brytanii, Holandii, Austrii i Hiszpanii. Ponad połowa (54%) decyzji Komisji Europejskiej dotyczyła 5 krajów: Włoch, Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemiec i Hiszpanii. Najczęściej finansowanym przeznaczeniem pomocy były inwestycje w OZE oraz na rzecz oszczędności energii. Ponadto wspierano dostosowanie przedsiębiorstw do wymogów surowszych niż normy UE w dziedzinie środowiska. W mniejszym stopniu udzielano środków na dofinansowanie badań środowiska oraz na poprawę efektywności energetycznej (kogenerację, w tym systemy ciepła i chłodu). Analiza struktury preferowanych instrumentów wskazuje, że 77% stanowią ulgi i zwolnienia podatkowe, a 23% bezpośrednie dotacje. W latach 2004–2012 pomoc publiczna w Polsce była udzielana głównie przez organy skarbowe i celne (77%) oraz w ramach dotacji i pożyczek Prezesa NFOŚiGW (20%). Od 2008 r. zauważyć można radykalny wzrost pomocy stanowiącej redukcję podatku akcyzowego w sektorze biopaliw.