EN
Introduction. As regards a significant intake of wild growing edible mushrooms, especially in East and Central Europe, concentrations of toxic elements should be periodically analysed. The aim of the study was to assess changes in concentrations of selected trace elements (Ba, Cd, Co, Cu, Fe, Hg, Mn, Ni, Pb, Sr and Zn) in a mushroom species, Xerocomus badius. Material and methods.Xerocomus badius fruiting bodies were collected from five regions of Poland within the last 20 years (selected years when these mushrooms were growing). Flame atomie absorption spectrometry (FAAS) was used for determination of 10 elements while for Hg cold vapour atomie absorption spec- trometry (CVAAS) was used. Results. Generally the results show no significant differences in the accumulation efficiency of individual elements by mushrooms collected from different regions of Poland, but significant differences were observed in the accumulation efficiency of these elements by mushrooms collected in particular years of their harvest. The highest accumulation indicated by bioconcentration factors (BCFs) was observed for Cu (10.03), Hg (148.15) and Zn (4.88). Conclusion. Concentrations of Cu, Fe, Mn, Zn in the tested mushrooms were found to be lower than the values of the recommended dietary allowances (RDA), therefore the levels of these elements are not toxic for people. In our opinion, occasional consumption of these mushroom fruiting bodies within the last 20 years in Poland did not provide significant amounts of analysed trace elements (no more than other foods).
PL
Wstęp. Ze względu na istotne spożycie dziko rosnących grzybów jadalnych we wschodniej i centralnej Europie powinna być okresowo analizowana zawartość w nich pierwiastków toksycznych. Celem pracy była ocena zmian w zawartości wybranych pierwiastków śladowych (Ba, Cd, Co, Cu, Fe, Hg, Mn, Ni, Pb, Sr i Zn) w owocnikach podgrzybka brunatnego. Materiały i metody. Owocniki podgrzybka brunatnego pobierano z pięciu regionów Polski w ciągu ostatnich 20 lat (wybrane lata, w których zaobserwowano wzrost owocników na tym samym terenie). Zawartość 10 pierwiastków śladowych analizowano metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją w płomieniu (FAAS), natomiast Hg - metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej z generowaniem zimnych par (CVAAS). Wyniki. Wyniki wskazały na brak istotnych różnic w efektywności akumulacji poszczególnych pierwiastków pobieranych z różnych regionów Polski oraz istotne różnice w akumulacji pierwiastków przez grzyby pobierane w poszczególnych latach ich zbioru. Największą akumulację określoną wartościami współczynnika biokoncentracji stwierdzono dla Cu (10,03), Hg (148,15) oraz Zn (4,88). Wnioski. Stężenie Cu, Fe, Mn, Zn w badanych grzybach było mniejsze niż wartości dziennego zalecanego spożycia (RGA), dlatego poziomy tych metali nie są toksyczne dla ludzi. Naszym zdaniem, sporadyczne jedzenie owocników podgrzybka brunatnego w ciągu ostatnich 20 lat w Polsce nie dostarczało istotnych ilości analizowanych pierwiastków śladowych (nie więcej niż inne produkty żywnościowe).