Pozostałości herbicydów w roślinach uprawnych

• Autorzy: Trajdos J. , Snopczynski T. , Sadowski J.

Warianty tytułu

EN

Herbicide residues in crops

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Herbicydy należą do środków ochrony roślin powszechnie wykorzystywanych w produkcji roślinnej. Niestety ich stosowanie wiąże się z ryzykiem skażenia płodów rolnych pozostałościami. Na poziom pozostałości wpływ ma wiele czynników, np.: gatunek i odmiana rośliny uprawnej, przebieg pogody w trakcie sezonu wegetacyjnego, dawka i rodzaj środka oraz termin jego zastosowania. Jak wynika z krajowego monitoringu, przekroczenia najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości (NDP) herbicydów w plonie są bardzo rzadkie. W latach 2001–2013 odnotowano takie przypadki dla trzech substancji: linuronu – w jednej próbce marchwi oraz w dwóch próbkach pietruszki, lenacylu – w jednej próbce buraka ćwikłowego, a także symazyny – w jednej próbce agrestu. Z kolei w przeprowadzonych w ostatnich latach badaniach polowych, w których do ochrony plantacji przed chwastami wykorzystywano herbicydy, nie wykryto ani jednego przypadku przekroczenia obowiązujących norm NDP. To wskazuje, że przekroczenia NDP stwierdzone podczas krajowego monitoringu mogły być efektem nieprawidłowości w stosowaniu środków chwastobójczych.

EN

Herbicides are a group of pesticides widely used in plant production. Currently they constitute the most effective tool for weed control, which can reduce the risk of yield decrease and provide high yield quality. As it results from statistic data from 2000 to 2011 the yearly sale of herbicides in Poland increased nearly three times, namely, from 13,233 to 35,948 tons. Unfortunately, herbicides application is strictly connected with the risk of their presence (active substances residue) in agricultural products. The residue level is affected by numerous factors, e.g.: crop species and cultivar, weather conditions during plant growing period, dose and type of herbicide and term of its application. In the course of official monitoring program (data from years 2001 to 2013), in which samples were taken randomly at production sites by the staff of Plant Health and Seed Inspection and analysed in laboratories of Institute of Plant Protection – National Research Institute, herbicides residues were mainly detected in vegetable samples. The most frequently determined active substances were: linuron, trifluralin and pendimethalin. Exceeded amounts of herbicide residue in relation to maximum residue levels (MRLs) occured occasionally. During the presented period, such cases were reported for three substances: linuron – in one carrot sample and two parsley samples; lenacil – in one red beet sample; simazine – in one goosebery sample. However, in the field experiments conducted in last years in Poland, where herbicides were used for weed control, the exceeded MRLs were not detected. It suggests that excceded MRLs values observed during monitoring program, could result from incorrect herbicide applications by farmers. Summing up, it is possible to state that in chemical weed control, performed according to legal standards and recommendation by manufacturer of particular product, the risk of exceeding MRLs standards seems to be insignificant and the crops originating from the herbicide protected plantations are safe for consumer.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2017
• Tom: 588
• Opis fizyczny: s.113-127,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Trajdos J.

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy

autor

Snopczynski T.

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy

autor

Sadowski J.

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• Adamczewski K., Grala B., Stachecki S., 1996. Ekonomiczne aspekty stosowania adiuwantów przy zwalczaniu chwastów. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 36(1), 126–133.
• Anyszka Z., Sadowski J., Kucharski M., Golian J., 2011. Pozostałości linuronu i flurochloridonu w selerze korzeniowym i glebie, w zależności od sposobu wykorzystania roślin okrywowych. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 51(3), 1243–1247.
• Badowski M., Kucharski M., 2004. Wpływ terminu aplikacji graminicydów na poziom pozostałości i skuteczność chwastobójczą w uprawie rzepaku ozimego. Rośliny Oleiste/Oilseed Crops 25(1), 151–158.
• Brzozowski J., Brzozowska I., 2004. Wpływ dawki herbicydu Granstar 75 DF na plonowanie pszenżyta ozimego i efektywność rolniczą azotu. Acta Sci. Pol., Agricultura 3(1), 63–70.
• Dastgheib F., Held R.J., Namjou S., 1994. The mechanism of differential response of wheat cultivars to chlorsulfuron. Weed Res. 34(4), 299–308.
• Domaradzki K., 2004. Wpływ terminu, dawki i sposobu stosowania herbicydów na stężenie pozostałości substancji aktywnych w ziarnie zbóż. Pam. Puł. 135, 45–54.
• Domaradzki K., Kucharski M., 2006. Wpływ sposobu ochrony plantacji na skuteczność chwastobójczą, plonowanie oraz poziom pozostałości w korzeniu buraka cukrowego. Pam. Puł. 142, 65–74.
• Domaradzki K., Kucharski M., Sadowski J., 2005. Wpływ metody aplikacji herbicydu Betanal Progress 274 OF na poziom pozostałości w buraku cukrowym. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 45(2), 626–628.
• GUS, 2013a. Rocznik statystyczny rolnictwa 2012. http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/rs_ rocznik_rolnictwa_2012.pdf [dostęp: 25.11.2013].
• GUS, 2013b. Środki produkcji w rolnictwie w roku gospodarczym 2011/2012. Warszawa http:// www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/RL_srodki_produkcji_w_rolnictwie_2011-2012.pdf [dostęp: 25.11.2013].
• Jaźwa A., Rogozińska K., Sadło S., Kuźmenko A., 2008. Badania nad zanikaniem chloropiryfosu, cypermetryny, linuronu i flurochloridonu w glebie i marchwi. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 48(4), 1199–1203.
• Jaźwa A., Szpyrka E., Sadło S., 2009. Disappearance of pendimethalin in soil and its residue in ripe fennel. J. Cent. Eur. Agric., 10(2), 153–158.
• Juszczak L., 2008. Chemiczne zanieczyszczenia żywności i metody ich oznaczania – cz. I. Laboratorium przemysłowe 3, 38–42.
• Kucharski M., 2006. Łączne stosowanie herbicydu z adiuwantem – wpływ na pozostałości w glebie i materiale roślinnym. ZPPNR 508, 97–102.
• Kucharski M., Badowski M., 2004. Pozostałości wybranych herbicydów w glebie i nasionach rzepaku ozimego. Rośliny Oleiste/Oilseed Crops 25(1), 159–166.
• Kucharski M., Badowski M., 2006. Pozostałości herbicydów w glebie i nasionach gorczycy białej (Sinapis alba). Rośliny Oleiste/Oilseed Crops 27(1), 89–94.
• Kucharski M., Domaradzki K., 2009. Pozostałości herbicydów w wybranych roślinach uprawnych – badania z lat 2000–2008. Fragm. Agron. 26(4), 74–80.
• Kucharski M., Sadowski J., 2001. Wpływ adiuwantów na poziom pozostałości metamitronu i chlorydazonu w glebie i roślinie buraka cukrowego. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 41(2), 885–887.
• Kucharski M., Sadowski J., 2003. Pozostałości herbicydów w buraku cukrowym. Mat. konf. nauk. „Mikrozanieczyszczenia w środowisku człowieka”. Wydaw. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa, 25–27 czerwca 2003, 469–474.
• Kucharski M., Sadowski J., 2004. Pozostałości substancji aktywnych herbicydów w ziarnie zbóż. Pam. Puł. 135, 129–135.
• Kucharski M., Sadowski J., 2014. Pozostałości herbicydów w korzeniach buraka cukrowego. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 54(1), 5–8.
• Kucharski M., Sadowski J., Domaradzki K., 2006. Pozostałości herbicydów w glebie i materiale roślinnym zależnie od techniki i terminu ich stosowania. Pam. Puł. 142, 243–250.
• Kucharski M., Sadowski J., Domaradzki K., 2012a. Degradation rate of chloridazon in soil as influenced by adjuvants. J. Plant Protection Res. 52(1), 114–117.
• Kucharski M., Sadowski J., Kieloch R., 2012b. Adiuwanty w zabiegach przedwschodowych – wpływ na skuteczność diflufenikanu i jakość ziarna pszenicy ozimej. Prog. Plant Prot./ /Post. Ochr. Roślin 52(1), 51–54.
• Kucharski M., Urbanowicz J., 2008. Badanie pozostałości linuronu i MCPA w glebie i roślinach ziemniaka. Biuletyn IHAR 248, 61–66.
• Kudsk P., 2008. Optimising herbicide dose: a straightforward approach to reduce the risk of side effects of herbicides. Environmentalist 28(1), 49–55.
• Kwiatkowski C.A., Wesołowski M., Drabowicz M., Misztal-Majewska B., 2012. The effect of adjuvants and reduced rates of crop protection agents on the occurrence of agricultural pests and on winter wheat productivity. Annales UMCS, sect. E, 67(3), 12–21.
• Meyer M.D., Pataky J.K., Williams M.M., 2010. Genetic factors influencing adverse effects of mesotrione and nicosulfuron on sweet corn yield. Agron. J. 102(4), 1138–1144.
• Nowacka A., Dąbrowski J., Walorczyk S., Drożdżyński D., Kudła M., Schwarz K., Gierschendorf Z., Barylska E., Ziółkowski A., Chmielewska E., Morzycka B., Giza I., Murawska M., Sztwiertnia U., Sadło S., Rupar J., Langowska B., Michel M., Kuźmenko A., 2002. Pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2001). Prog. Plant Prot./ /Post. Ochr. Roślin 42(1), 254–261.
• Nowacka A., Dąbrowski J., Walorczyk S., Drożdżyński D., Kudła M., Barylska E., Ziółkowski A., Chmielewska E., Gierschendorf Z., Morzycka B., Giza I., Murawska M., Sztwiertnia U., Sadło S., Rupar J., Szpyrka E., Rogozińska K., Langowska B., Michel M., Kuźmenko A., 2003. Pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2002). Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 43(1), 287–297.
• Nowacka A., Gnusowski B., Dąbrowski J., Walorczyk S., Drożdżyński D., Wójcik A., Barylska E., Ziółkowski A., Chmielewska E., Morzycka B., Giza I., Sztwiertnia U., Sadło S., Rupar J., Szpyrka E., Rogozińska K., Langowska B., Michel M., Kuźmenko A., 2004. Pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2003). Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 44(1), 260–271.
• Nowacka A., Gnusowski B., Dąbrowski J., Walorczyk S., Drożdżyński D., Wójcik A., Barylska E., Ziółkowski A., Chmielewska E., Morzycka B., Giza I., Sztwiertnia U., Sadło S., Rupar J., Szpyrka E., Rogozińska K., Kuźmenko A., 2005. Pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2004). Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 45(1), 305–316.
• Nowacka A., Gnusowski B., Dąbrowski J., Walorczyk S., Drożdżyński D., Wójcik A., Barylska E., Ziółkowski A., Chmielewska E., Morzycka B., Łozowicka B., Giza I., Sztwiertnia U., Sadło S., Rupar J., Szpyrka E., Rogozińska K., Kuźmenko A., 2006. Kontrola pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2005). Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 46(1), 484–494.
• Nowacka A., Gnusowski B., Dąbrowski J., Walorczyk S., Drożdżyński D., Wójcik A., Barylska E., Ziółkowski A., Chmielewska E., Giza I., Sztwiertnia U., Łozowicka B., Kaczyński P., Sadło S., Rupar J., Szpyrka E., Rogozińska K., Kuźmenko A., 2007. Kontrola pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2006). Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 47(4), 79–90.
• Nowacka A., Gnusowski B., Dąbrowski J., Walorczyk S., Drożdżyński D., Raczkowski M., Wójcik A., Barylska E., Ziółkowski A., Chmielewska E., Giza I., Sztwiertnia U., Łozowicka B., Kaczyński P., Sadło S., Rupar J., Szpyrka E., Rogozińska K., Kuźmenko A., 2008. Kontrola pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2007). Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 48(4), 1220–1234.
• Nowacka A., Gnusowski B., Walorczyk S., Drożdżyński D., Wójcik A., Raczkowski M., Hołodyńska A., Barylska E., Ziółkowski A., Chmielewska E., Rzeszutko U., Giza I., Łozowicka B., Kaczyński P, Rutkowska E., Szpyrka E., Rupar J., Rogozińska K., Machowska A., Słowik-Borowiec M., Kuźmenko A., Szala J., 2009. Pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2008). Próg. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 49(4), 1903–1917.
• Nowacka A., Gnusowski B., Walorczyk S., Drożdżyński D., Wójcik A., Raczkowski M., Hołodyńska A., Barylska E., Ziółkowski A., Chmielewska E., Rzeszutko U., Giza I., Jurys J., Łozowicka B., Kaczyński P., Rutkowska E., Jankowska M., Szpyrka E., Rupar J., Rogozińska K., Kurdziel A., Słowik-Borowiec M., Kuźmenko A., Szala J., Sadło S., 2010. Pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2009). Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 50(4), 1947-1962.
• Nowacka A., Gnusowski B., Walorczyk S., Drożdżyński D., Raczkowski M., Hołodyńska A., Frąckowiak D., Wójcik A., Ziółkowski A., Rzeszutko U., Domańska I., Jurys J., Łozowicka B., Kaczyński P., Rutkowska E., Jankowska M., Hrynko I., Szpyrka E., Rupar J., Rogozińska K., Kurdziel A., Słowik-Borowiec M., Michel M., Kuźmenko A., Szala J., 2011. Pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2010). Prog. Plant Prot./ /Post. Ochr. Roślin 51(4), 1723–1738.
• Nowacka A., Gnusowski B., Walorczyk S., Drożdżyński D., Raczkowski M., Hołodyńska A., Frąckowiak D., Wójcik A., Ziółkowski A., Przewoźniak M., Swoboda W., Rzeszutko U., Domańska I., Jurys J., Łozowicka B., Kaczyński P., Rutkowska E., Jankowska M., Hrynko I., Szpyrka E., Rupar J., Rogozińska K, Kurdziel A., Słowik-Borowiec M., Szala J., Szponik M., Michel M., 2012. Pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2011). Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 52(4), 1106–1116.
• Nowacka A., Gnusowski B., Walorczyk S., Drożdżyński D., Raczkowski M., Hołdyńska-Kulas A., Frąckowiak D., Wójcik A., Ziółkowski A., Przewoźniak M., Swoboda W., Rzeszutko U., Domańska I., Pszczolińska K., Łozowicka B., Kaczyński P., Rutkowska E., Jankowska M., Hrynko I., Szpyrka E., Rupar J., Rogozińska K., Kurdziel A., Słowik-Borowiec M., Szala J., Szponik M., 2014. Pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2012). Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 54(2), 219–230.
• Nowacka A., Gnusowski B., Walorczyk S., Drożdżyński D., Raczkowski M., Hołodyńska-Kulas A., Frąckowiak D., Ziółkowski A., Przewoźniak M., Rzeszutko U., Domańska I., Pszczolińska K., Łozowicka B., Kaczyński P., Rutkowska E., Jankowska M. Hrynko I., Szpyrka E., Rupar J., Matyaszek A., Kurdziel A., Podbielska M., Słowik-Borowiec M., Szponik M., 2015. Pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2013). Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 55(4), 423–439.
• Nowicki P., Sikora T., 2009. Bezpieczeństwo i higiena żywności w opinii pracowników wybranej sieci barów bistro. ŻNTJ 3(64), 145–153.
• Ozimek I., Gutkowska K., Żakowska-Biemans S., 2004. Postrzeganie przez konsumentów zagrożeń związanych z żywnością. ŻNTJ 4(41) supl., 100–111.
• Ozimek I., Żakowska-Biemans S., Gutkowska K., 2009. Polish consumers’ perception of food – related risks. Pol. J. Food Nutr. Sci. 59(2), 189–192.
• Praczyk T., Skrzypczak G., 2004. Herbicydy. PWRiL, Poznań.
• Rola H., Sadowski J., Kieloch R., Kucharski M., 2001. Plonowanie wybranych odmian pszenicy ozimej traktowanej herbicydami i poziom ich pozostałości w ziarnie. Biul. Nauk. UWM 12, 95–102.
• Sadowski J., 2009. Środowiskowe skutki pozostałości herbicydów. Materiały szkoleniowe 94, Wydaw. IUNG, Puławy.
• Sadowski J., Kucharski M., 2001. Wpływ pokrywy roślinnej na rozkład i pozostałości herbicydów w glebie. Recenzowane materiały VIII Międzynarodowego Sympozjum „Ekologiczne Aspekty Mechanizacji Produkcji Roślinnej”, IBMER, Warszawa, 217–222.
• Sadowski J., Kucharski M., 2003. Pozostałości herbicydów w roślinach zbożowych. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 43(1), 359–369.
• Sadowski J., Kucharski M., Rola H., 2002. Nieprawidłowości w technice zabiegów herbicydowych i ich skutki. Recenzowane materiały IX Międzynarodowego Sympozjum „Ekologiczne Aspekty Mechanizacji Produkcji Roślinnej”, IBMER Warszawa, 321–328.
• Sadowski J., Kucharski M., Tokarz J., 2010. Pozostałości herbicydów stosowanych w uprawie rzepaku. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 50(4), 1967–1971.
• Szpyrka E., Jaźwa A., Machowska A., Słowik-Borowiec M., Sadło S., 2009. Zachowanie się niektórych herbicydów w glebach pól uprawnych Podkarpacia. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin 49(3), 1440–1446.
• Wesołowski M., Cierpiała R., 2010. Plonowanie i zachwaszczenie pszenicy ozimej w zależności od dawek herbicydu Huzar 05 WG. Acta Agrophys. 15(2), 429–439.
• Woźnica Z., 2008. Herbologia. Podstawy biologii, ekologii i zwalczania chwastów. PWRiL, Poznań.
• Zarzecka K., Gugała M., Mystkowska I., 2010. Herbicide residues and nitrate concentration in tubers of table potatoes. J. Toxicol. Environ. Health A, 73(17–18), 1244–1249.

Identyfikatory

DOI

10.22630/ZPPNR.2017.588.11