Open landscapes structure and their optimisation in the context of sustainable development

• Autorzy: Flis A.

Warianty tytułu

PL

Struktura krajobrazów otwartych i ich optymalizacja w świetle rozwoju zrównoważonego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Tis article attempts to assess the landscape structure of the open landscape of the Ustka municipality for the design and development of sustainable landscapes, ensuring environmental safety and the quality of human life. The analysis of the area’s natural conditions has been made, i.e. abiotic components: relief, water conditions, soil, and biotic: real vegetation, the existing anthropogenic objects, their scale and location in the landscape have been recognized, as well as the basic elements of landscape environmental structures such as environmental corridors and nodes. A quality and quantity characteristics of selected elements of the landscape structure of the research area have been presented and in the final stage of the study the most important directions for changes to optimize the rural landscape of the municipality of Ustka have been shown.

PL

W artykule podjęto próbę oceny struktury krajobrazu otwartego gminy Ustka na potrzeby projektowania i kształtowania krajobrazów zrównoważonych, zapewniających bezpieczeństwo ekologiczne i odpowiednią jakość życia człowieka. Problematyka badawcza obejmowała zarówno analizę uwarunkowań przyrodniczych obszaru, tj. komponentów abiotycznych: rzeźby terenu, warunków wodnych, gleb oraz biotycznych – roślinności rzeczywistej, jak również identyfikację występujących obiektów antropogenicznych i ich rozmieszczenie w przestrzeni krajobrazowej, a także rozpoznanie podstawowych elementów struktury ekologicznej krajobrazu, takich jak korytarze i węzły ekologiczne. Etapy pracy prezentuje Ryc. 1. W końcowym etapie pracy wskazano najistotniejsze kierunki zmian służących optymalizacji krajobrazów wiejskich gminy Ustka. Analizując konfigurację przestrzenną uwarunkowań przyrodniczych, elementów struktury ekologicznej i zagospodarowania terenu na obszarze gminy Ustka, wyróżniono dwie kategorie powierzchni, co do których istnieją odmienne wytyczne odnośnie do propozycji przekształceń lub zmian w sposobie użytkowania przestrzeni krajobrazowej. Są to następujące rodzaje powierzchni: obszary niewymagające zasadniczych zmian w użytkowaniu terenu, na których priorytetem jest zachowanie istniejącej struktury funkcjonalno-przestrzennej, zgodnej z uwarunkowaniami przyrodniczymi i korzystnej z punktu widzenia zachodzących procesów ekologicznych. Wymagają one jedynie działań pielęgnacyjnych, umożliwiających utrzymanie pożądanego stanu krajobrazu. obszary wymagające korekty w strukturze użytkowania ziemi w celu jej poprawy z punktu widzenia właściwości przyrodniczych oraz funkcji ekologicznych. Propozycje działań naprawczych odnośnie do przekształceń w pokryciu terenu poszczególnych powierzchni są zróżnicowane w zależności od uwarunkowań przyrodniczych oraz znaczenia gospodarczego tych terenów. Wymagają one częściowych zmian w kierunku poprawy struktury ekologicznej krajobrazu np. wprowadzenia roślinności o funkcji przeciwerozyjnej na gruntach rolnych, wykonania zalesień zgodnych z siedliskiem, ograniczenia presji inwestycyjnej na terenach cennych przyrodniczo o niskiej odporności na antropopresję, ograniczenia ekspansji i rozproszenia zabudowy kosztem terenów biologicznie czynnych w obrębie jednostek osadniczych. Warto podkreślić, iż niektóre fragmenty analizowanych obszarów, dla których sugeruje się ich optymalizację, wymagają dodatkowych, bardziej szczegółowych badań odnośnie do ich warunków glebowych, wodnych, fitosocjologicznych czy też sozologicznych, określających stan jakościowy poszczególnych komponentów środowiska. Dlatego też celowe wydaje się podjęcie dalszych badań na wybranych powierzchniach tego obszaru w znacznie większej skali niż 1:25 000, umożliwiających bardziej wnikliwą analizę ich stanu, właściwości i znaczenia ekologicznego oraz sformułowanie wytycznych co do sposobu ich optymalnego użytkowania i zagospodarowania.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
• Rocznik: 2012
• Tom: 16
• Opis fizyczny: p.51-75

Twórcy

autor

Flis A.

• Department of Environmental Shaping and Protection, Institute of Geography and Regional Studies, Pomeranian University of Slupsk, Partyzantow 27, 76-200 Slupsk, Poland

Bibliografia

• Badora K., 2009. O potrzebie i możliwościach przebudowy Krajowego Systemu Ochrony Krajobrazu. (About need and possibilities of reconstruction of the National Landscape Conservation System). Probl. Ekol. Kraj., XXIII, 29-35 (in Polish).
• Bogdanowski J., 1976. Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu. (Composition and planning in landscape architecture). PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, (in Polish).
• Cieślak M., 1996. Zagrożenia i kierunki ochrony różnorodności biologicznej rozdrobnionych kompleksów leśnych. (Threats and directions of biodiversity protection of fragmented forests complex). IOŚ Warszawa, (in Polish).
• Cieśliński R., 2006. Stosunki wodne rezerwatu Jezioro Modła. W: Regionalne studia ekologiczno-krajobrazowe. (Water conditions of the “Jezioro Modła” reserve. In: Regional landscape-ecological studies). (Ed.) A. Richling. Probl. Ekol. Kraj., XVI, 369-379, (in Polish).
• Chmielewski T.J., Sowińska B., 2006. Standardy jakości krajobrazu Rezerwatu Biosfery Roztocze – Puszcza Solska: problemy oceny i ochrony. W: krajobraz kulturowy – cechy, walory, ochrona. (Landscape Quality Objective in the Roztocze – Solska Forest Biosphere Reserve: Evaluation and Conservation Problems. In: Cultural landscape – features, values, protection). (Ed.) W. Wołoszyn. Probl. Ekol. Kraj., XVIII, 49-58, (in Polish).
• Degórski M., 2006. Projektowanie systemów terytorialno-krajobrazowych w świetle koncepcji uporządkowanego rozwoju. W: Restrukturyzacja i projektowanie systemów terytorialno-krajobrazowych. (Planning of the territorial-landscape systems linked with the conceptof smarth growth. In: Restructuring and designing of territorial-landscape systems). (Ed.) . Klimko. Probl. Ekol. Kraj., XV, 22-33, (in Polish).
• Flis A., 2006. Problem restrukturyzacji terenów otwartych – przykłady z obszarów wiejskich Pomorza. W: Restrukturyzacja i projektowanie systemów terytorialno-krajobrazowych. (The problem of restructuring of open landscapes on the examples of rural areas in Pomerania district. In: Restructuring and designing of territorial-landscape systems). (Ed.) R. Klimko. Probl. Ekol. Kraj., XV, 169-181, (in Polish).
• Florek W., 2001. Dynamika zmian nadbrzeża morskiego na wschód od Ustki. W: Geologia i geomorfologia Pobrzeża i południowego Bałtyku. (Dynamics of changes of coastal zone to the east of Ustka. In: Geology and geomorphology of Coastland and South Baltic). (Ed.) W. Florek, AP, Słupsk, 125-135, (in Polish).
• German K., 2004. Pola zastosowań wiedzy o środowisku przyrodniczym w strategiach zrównoważonego rozwoju regionów. (Field of uses of system knowledge about natural environment in strategies of sedate development of regions). Probl. Ekol. Kraj., XII, 27-34, (in Polish).
• Grabowski J., Hałuzo M., Kubicz G., Szatkowska-Izydorek M., Wojcieszyk H., Wojcieszyk K., 2003. Program ochrony środowiska dla gminy Ustka. (Environmental protection program for the Ustka municipality). Słupsk, (in Polish).
• Gruehn D., 2010. Validity of landscape function assessment methods – a scientific basis for landscape and environmental planning in Germany. Probl. Landscape Ecol., XXVIII, 191-200.
• Haines-Young R., Chopping M., 1996. Quantifying landscape structure: a review of landscape indices and their application to forested landscapes. Prog. Phys. Geog., 20, 4, 418-445.
• Journal of Laws of 2005 No 167, item 1399.
• Journal of Laws of 2006 No 14, item 98.
• Kistowski M., 2006. Propozycja identyfikacji, waloryzacji i formułowania zaleceń ochronnych zasobów krajobrazu przyrodniczego i kulturowego. W: krajobraz kulturowy – cechy, walory, ochrona. (The proposition of method for identification, evaluation and protection of natural and cultural landscape resources. In: Cultural landscape – features, values, protection). (Ed.) W. Wołoszyn. Probl. Ekol. Kraj., XVIII, 75-96, (in Polish).
• Kistowski M., 2008. Koncepcja równowagi krajobrazu – mity i rzeczywistość. W: Struktura i funkcjonowanie systemów krajobrazowych: meta-analizy, modele, teorie i ich zastosowanie. (The concept of landscape sustainability. In: The structure and functionning of landscape systems: meta-analyses, models, theories and its applications). (Ed.) T.J. Chmielewski. Probl. Ekol. Kraj., XXI, 81-91, (in Polish).
• Klimko R., 2006. Restrukturyzacja krajobrazów – projektowanie dla przyszłości. W: Restrukturyzacja i projektowanie systemów terytorialno-krajobrazowych. (Landscape restructuring – designing for the future. In: Restructuring and designing of territorial-landscape systems). (Ed.) R. Klimko. Probl. Ekol. Kraj., XV, 34-42, (in Polish).
• Kondracki J., 1988. Geografia fizyczna Polski. (Physical geography of Poland). PWN, Warszawa, (in Polish).
• Nikodemus O., Lakovskis P., Beikulis O., Pilats V., 2010. Implementation of landscape ecological knowledge into land management using landscape ecological planning. Probl. Landscape Ecol., XXVIII, 123-133.
• Pauditšová E., Reháčková T., 2010. Landscape-ecological proposals for the increase of ecological stability in the contact zone between settlements and agricultural landscape. Probl. Landscape Ecol., XXVIII, 45-54.
• Pietrzak M., 1998. Syntezy krajobrazowe. Założenia, problemy, zastosowania. (Landscape syntheses – assumptions, problems, applications). Wyd. Nauk. Bogucki, Poznań, (in Polish). Richling A., Solon J., 1996. Ekologia krajobrazu. (Landscape ecology). PWN, Warszawa, (in Polish).
• Solon J., 2006. O potrzebie uwzględniania roślinności naturalnej i półnaturalnej w planowaniu przestrzennym w wiejskim krajobrazie kulturowym. W: Krajobraz kulturowy – cechy, walory, ochrona. (On the need of including natural and seminatural vegetation into the spatial planning for rural cultural landscapes. In: Cultural landscape – features, values, protection). Probl. Ekol. Kraj., XVIII, 465-472, (in Polish).
• Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Ustka. (Strategy for socio-economic development of the Ustka municipality). 2009. Ustka, (in Polish).
• Wojterski T., Bednorz J., 1982. Pobrzeże Słowińskie i Kaszubskie. (Slovinskie and Kashubian Coastland). Wiedza Powszechna, Warszawa, (in Polish).
• Zawód: Architekt, 3, 2010.
• Żarska B., 2005. Ochrona krajobrazu. (Landscape protection). SGGW, Warszawa, (in Polish).

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu