Współzależność pobrania wapnia i magnezu przez roślinność łąkową oraz ich wymywanie z gleby w wieloleciu na tle jej odczynu i formy stosowanego nawozu azotowego

• Autorzy: Sapek B.

Warianty tytułu

EN

Correlation of calcium and magnesium uptake by meadow plants and their leaching from the soil in many years against the background of reaction and forms of nitrogen fertilizer

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na przykładzie dwóch długoletnich doświadczeń łąkowych - Janki (J) i Luszczki (L), usytuowanych w województwie mazowieckim, rozważono dynamikę pobierania wapnia i magnezu z plonem roślinności, ich stężenia w roztworze glebowym i wodzie gruntowej, a także stosunki wagowe tych składników (Ca:Mg) oraz ich współzależność w wieloleciu. Doświadczenia, założono w latach 1981/82 na glebie mineralnej, bardzo kwaśnej, różniącej się zawartością węgla organicznego, wapnia, magnezu, minerałów ilastych oraz uwilgotnieniem. Celem pracy była ocena wymienionych wielkości, jako wskaźników zmiany statusu wapnia i magnezu na użytkach zielonych w wyniku zabiegów odkwaszających glebę. Do oceny wykorzystano wyniki badań, z 2 pośród 6 obiektów, nawożonych azotem w ilości 240 kg N·ha⁻¹ (N₂) w formie saletry amonowej (AN), niewapnowanych (Ca₀), - ANCa₀N₂ oraz nawożonych tą sama dawką azotu, lecz od 1992 r., na połowie poletka w formie saletry wapniowej (CN), wapnowanych jednorazowo (1981/82) wg kryterium 2Hh (Ca₂) - CNCa₀N₂. Ponadto, na glebę obu doświadczeń stosowano 34,9 kg P·ha⁻¹ i 125 kg K·ha⁻¹. Odczyn, zasobność oraz uwilgotnienie gleby różnicowały pobieranie Ca i Mg z plonem suchej masy roślinności, dynamikę, a także ich współzależność oraz wymywanie z gleby. Zróżnicowanie odczynu wskutek nawożenia gleby AN, CN oraz jej wcześniejszego zwapnowanie wpływało szczególnie na stosunki wagowe pobierania tych składników (Ca:Mg), a także stosunki ich stężeń w roztworze glebowym. Poznanie dynamiki Ca:Mg w wieloleciu może być pomocą w przewidywaniu skutków wapnowania lub stosowania nawozów wapniowych na status wapnia i magnezu w układzie gleba - roztwór glebowy - roślina - woda gruntowa.

EN

Dynamics of calcium and magnesium uptake by meadow plants, their concentration in the soil solution and groundwater, as well as weight proportion of these elements (Ca:Mg) and their correlation in many years ware discussed on the example of two long-term meadow experiments - Janki (J) and Laszczki (L) situated in Mazowieckie province. The experiments were established in the years 1981/82 on mineral soil, very acid, with different content of organic carbon, calcium, magnesium, clay particles and humidity. The aim of the paper was the estimation of the discussed magnitude as the indicators of the status change of calcium and magnesium on the grasslands as a result of soil neutralization, especially by the use of calcium fertilizers. The results of the investigation from 2 out of 6 fertilization objects of experiments, fertilized with nitrogen 240 kg N·ha⁻¹ (N₂) were used for this estimation. The first object - ANCa₀N₂, not limed (Ca₀) was fertilized with ammonium nitrate (AN), the second - CNCa₀N₂ - limed at once (1981/82) with calcium carbonate according to the criterion 2Hh, (Ca₂) was fertilized with calcium nitrate (CN). Moreover, the soil of experiments was fertilized with 34.9 kg P·ha⁻¹ and 125 kg K·ha⁻¹. The pH, abundance and humidity of soil were differentiate the Ca and Mg uptake with the dry matter yield of meadow plants and their dynamics, as well as their correlation and leaching from the soil. The differentiation of soil pH resulting from AN and CN fertilization and from early liming influenced particularly on weight relation of calcium to magnesium uptake (Ca:Mg) as well as such relation in soil solution. The recognition of Ca:Mg dynamics in many years could help in foreseeing of the effect of liming use or calcium fertilizers on the calcium and magnesium state in the system: soil-soil solution-plant-groundwater.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2011
• Tom: 565
• Opis fizyczny: s.237-252,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sapek B.

Bibliografia

• COM(2006)231 final. Brussels 22.09.2006. Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions. Thematic Strategy for Soil Protection.
• COM(2006)232 final Brussels, 22.09.2006. Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council establishing a framework for the protection of soil and amending Directive 2004/35/EC.
• Directive of the European Parliament and of the council 2006. Brussels: Commission of the European Communities.
• Filipek T., Fotyma M., Lipiński W. 2006. Stan, przyczyny i skutki zakwaszenia gleb gruntów ornych w Polsce. Nawozy i Nawożenie 2(27): 7 - 38.
• Fotyma M. 2006. Od redaktora. Nawozy i Nawożenie 2(27): 5.
• Fotyma M., Mercik S. 1995. Chemia rolna. PWN Warszawa: 74 - 76, 295 - 297.
• Goliński P. 2006. Produkcyjne i ekologiczne uwarunkowania wapnowania gleb pod użytkami zielonymi. Nawozy i Nawożenie 2(27): 86 - 103.
• Gorlach E., Mazur T. 2002. Chemia rolna. PWN Warszawa: 42 - 45, 107 - 108.
• Grzebisz W., Przygocka-Cyna K., Szczepaniak w., Diatta J., Potarzycki J. 2010.
• Magnesium as nutritional tool of nitrogen efficient management - plant production and environment. J. Elementol. 15(4): 771 - 788.
• Hołubowicz-Kliza G. 2006. Wapnowanie gleb w Polsce. Instrukcja upowszechnieniowa 128. IUNG-PIB Puławy.
• Lipiński W. 2005a. Odczyn gleb Polski. Fertilizers and Fertilization 2(23): 33 - 40.
• Lipiński W. 2005b. Zasobność gleb Polski w magnez przyswajalny. Fertilizers and Fertilization 2(23): 61 - 67.
• Sapek A. 1979. Metody analizy chemicznej roślinności łąkowej, gleby i wody. Cz. L. Wyd. IMUZ, Falenty: 55 ss.
• Sapek B. 1993. Studia nad wapnowaniem trwałego użytku zielonego na glebie mineralnej. Roz. Habil.: IMUZ Falenty: 93 ss.
• Sapek B. 2006. Przedmowa, w: Azot, fosfor i potas w glebie oraz plonowanie trwałego użytku zielonego na długoletnich doświadczeniach łąkowych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Zeszyt specjalny (17)6: 65 - 82.
• Sapek B. 2011. Efektywność nawożenia saletrą amonową i wapniową w plonowaniu użytku zielonego na glebie mineralnej - wyniki wieloletnich doświadczeń. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie (w druku).
• Sapek A., Sapek B. 2011. Wieloletnie doświadczenia nad wpływem odczynu, mineralizacji materii organicznej oraz zróżnicowanego nawożenia na glebę i roślinność łąki trwałej, w: Długotrwale doświadczenia nawozowe na użytkach zielonych. Sem. Nauk., Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie: 135 - 154.
• Sapek B., Nawalany P., Barszczewski J. 2003. Stężenie składników mineralnych i odczyn wód gruntowych spod długoletnich doświadczeń łąkowych w rejonie Falent. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 3(6): 59 - 68.
• Sapek B., Pietrzak S. 2006. Zastosowanie metody aparatów ssących z kubkami porowatymi do oceny potencjalnego wymycia azotanów z gleb łąkowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 440: 343 - 352.
• Opitz von Boberfeld W. 1994. Grülandlehre. Biologische und ökologische grundlagen Verlag Eugen Ulmer. Stuttgard.
• Tilman D. 1999. Global environmental impacts of agricultural expansion: The reed for sustainable and efficient practices. Proc. National Academy of Science U. S. A. May 25; 96 (11): 5995 - 6000.
• Warchołowa M. 1976. Kationy dwuwartościowe, w: Fizjologia mineralnego żywienia roślin. PWRiL Warszawa, A. Nowotny-Mieczyńska (Red.): 296 - 358.
• Wujec M. 2006. Możliwości wsparcia finansowego narodowego programu wapnowania gleb w Polsce. M. Fotyma (Red.) 2(27): 39 - 57.