EN
In 1996, a field experiment was set up on class IIIa soil, which consisted of 6 trials: 1 – bare fallow, 2 – fallow land seeded with annual plants, 3 – field swarded with goat’s rue (Galega orientalis Lam.), 4 – traditional fallow, 5 – field swarded with a mix of goat’s rue (Galega orientalis Lam.) and aweless brome (Bromus inermis), 6 – field swarded with aweless brome (Bromus inermis). During the tests, no agrotechnical measures were carried out apart from periodical mechanical weeding of the bare fallow and the sowing of annual plants. Plant samples for chemical analyses were taken from the swarded fields; the remaining biomass was left on the fields. After each growing season, soil samples were collected in four replicates from the 0-25 cm and 25-50 cm soil horizons, for determination of the content of Cu, Zn and Mn available forms. This paper discusses the results obtained in 2000-2007. The experiment has demonstrated that the way farmland was laid fallow or set-aside had an effect on concentrations of the available forms of Cu, Zn and Mn in the 0-25 and 25-50 cm soil horizons. Particularly large changes occurred in the levels of Zn and Mn. The way set-aside arable land was kept had a weaker influence on the concentrations of easily soluble forms of copper. By seeding annual plants and leaving the grown biomass on a set-aside field, it was possible to maintain the soil abundance of available Zn on a high level and that of Cu and Mn – moderately high. Keeping soil as bare fallow favoured better accumulation of available forms of copper and manganese.
PL
W 1996 r. na glebie klasy bonitacyjnej IIIa założono doświadczenie łanowe, które obejmowało 6 obiektów: 1 – ugór czarny, 2 – ugór obsiewany roślinami jednorocznymi, 3 – obiekt zadarniony rutwicą wschodnią (Galega orientalis Lam.), 4 – odłóg klasyczny, 5 – obiekt zadarniony mieszanką rutwicy wschodniej (Galega orientalis Lam.) ze stokłosą bezostną (Bromus inermis), 6 – obiekt zadarniony stokłosą bezostną (Bromus inermis). W czasie trwania badań, oprócz okresowego mechanicznego odchwaszczania czarnego ugoru i obsiewu obiektu jednorocznego, nie wykonywano żadnych zabiegów agrotechnicznych. Z obiektów zadarnionych pobierano tylko próbki materiału roślinnego do analiz chemicznych, a biomasę pozostawiano na polu. Po zakończeniu każdego okresu wegetacyjnego pobierano próbki gleby z każdego obiektu, w 4 powtórzeniach z warstw 0-25 cm i 25-50 cm, w których oznaczono zawartość przyswajalnych formy metali (Cu, Zn i Mn). W pracy zamieszczono wyniki badań z lat 2000-2007. W badaniach wykazano, że sposób odłogowania i ugorowania gleby wpływał na zawartość przyswajalnych form Cu, Zn i Mn w warstwach 0-25 cm i 25-50 cm. Szczególnie duże zmiany wystąpiły w odniesieniu do Zn i Mn. W mniejszym zakresie sposób zabezpieczenia gleby wyłączonej z uprawy wpływał na koncentrację łatwo rozpuszczalnych form Cu. Coroczne obsiewanie pola wyłączonego z produkcji bez zbierania wyrosłej biomasy pozwoliło utrzymać zasobność gleby w Zn przyswajalny na poziomie wysokim, a Cu i Mn na poziomie średnim. Utrzymywanie gleby jako czarnego ugoru sprzyjało większemu nagromadzeniu przyswajalnych form miedzi i manganu.