Wybrane problemy związane z modelowaniem odpływu ze zlewni niekontrolowanych w aspekcie projektowania stref zagrożenia powodziowego

• Autorzy: Walega A. , Drozdzal E. , Piorecki M. , Radon R.

Warianty tytułu

EN

Some problems of hydrology modelling of outflow from ungauged catchments with aspect of flood maps design

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule dokonano oceny wpływu kształtu hietogramu opadu i czasu reakcji zlewni na opad na wielkości przepływów uzyskane z modelu NRCS-UH. Obliczenia wykonano na przykładzie zlewni Młynówki – lewostronnego dopływ Ropy, o powierzchni 18,03 km2. Do opisu hietogramu opadu wykorzystano metodę Kupczyk i Suligowskiego, zalecenia DVWK i funkcję rozkładu beta. Wrażliwość modelu NRCS-UH na parametry wejściowe sprawdzono z wykorzystaniem współczynnika elastyczności. Analiza wykazała, że hietogram opadu wpływa na parametry fal wezbraniowych. W wyniku badań okazało się, że największy przepływ w kulminacji uzyskano, gdy hietogram opadu odpowiadał zaleceniom DWVK. Model NRSC-UH jest wrażliwy na zmiany parametru CN – wzrost tego parametru o 1% prowadzi do zwiększenia przepływów Qmax o 1,1%. Mniejszy wpływ na wartości wyjściowe z modelu ma czas opóźnienia.

EN

The article assesses the impact of rainfall hyetograph shape and reaction time of the catchment on flow from the NRCS-UH model. Calculations were performed on the example of Mlynowka stream – left-tributary of the Ropa river, with area equall 18.03 km2. To describe the precipitation method was used Kupczyk and Suligowskiego method, hyetograph recommendations by DVWK and described by function of beta distribution. The sensitivity of the model NRCS-UH for the input parameters were performed using the coefficient of elasticity. The analysis showed that rainfall hyetograph influence on wave of flood. In this study it was found that the largest peak flow obtained when DWVK rainfall hyetograph was use. NRSC-UH model is sensitive to changes in parameter CN – an increase of 1% CN parameter leads to an increased Qmax discharge by 1.1%. Less impact on the output values of the model has a lag time.

Słowa kluczowe

PL

zlewnia Mlynowki; opady atmosferyczne; odplywy; modelowanie; hietogramy opadu; model NRCS UH; wrazliwosc modelu; parametr CN; zagrozenia powodziowe

EN

Mlynowka catchment; atmospheric precipitation; outflow; modelling; rainfall hyetograph; NRCS UH model; model sensitivity; CN parameter; flood hazard; flood hazard map

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2012
• Tom: 11
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.57-68,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Walega A.

• Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Drozdzal E.

autor

Piorecki M.

autor

Radon R.

Bibliografia

• Application of Hydrologic Methods in Maryland, 2005. State Highway Administration.
• Barszcz M., Banasik K., Tönsmann F., 2006. Estimation of lag times of rainfall events for three small river basins. Electr. J. Pol. Agric. Univer., Environ. Develop. 9(2).
• Butler D., Davies J.W., 2011. Urban drainage. Wyd. 3. Spon Press London – New York.
• Cho S.M., Lee M.W., 2001. Sensitivity considerations when modeling hydrologic processes with digital elevation model. J. Am. Water Resour. Assoc. 37(4), 931–934.
• DVWK 1985. Niederschlag – Starkegenauswertung nach Wiederkehrzeit und Dauer. Regeln 124. Verlag Paul Parey Hamburg.
• Fang X., Prakash K., Cleveland T., Thompson D., Pradhan P., 2005. Revisit of NRCS Unit Hydrograph Procedures. Proc. of the ASCE. Austin.
• Handbook on good practices for Flood mapping in Europe. 2007. EXIMAP.
• Hydrologic Modelling System HEC-HMS. User’s Manual. 2009. US Army Corps of Engineers, Hydrologic Engineering Center.
• Kamali M., 2009. Calibration of Hydrologic Models Using Distributed Surrogate Model Optimization Techniques: A WATCLASS Case Study. Doctors work. University of Waterloo Ontario (Can.).
• Kupczyk E., Suligowski R., 1997. Statystyczny opis struktury opadów atmosferycznych jako elementu wejścia do modeli hydrologicznych. [W:] Predykcja opadów i wezbrań o zadanym czasie powtarzalności. Red. Prof. Urszula Soczyńska. Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa, 21–86.
• Maidment D.W., Hoogerwerf T.N., 2002. Parameter Sensitivity in Hydrologic Modeling. Technical Report. The University of Texas Austin
• Metodyka obliczania przepływów i opadów maksymalnych o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia dla zlewni kontrolowanych i niekontrolowanych oraz identyfikacji modeli transformacji opadu w odpływ. 2009. Stowarzyszenie Hydrologów Polskich Warszawa
• Ponce V.M., 1989. Engineering Hydrology: Principles and Practices. Prentice Hall Upper Saddle River (NJ).
• Stachy J., Fal B., 1986. Zasady obliczania maksymalnych przepływów prawdopodobnych. Pr. Instytutu Badawczego Dróg i Mostów 3–4
• Wałęga A., Cupak A., Miernik W., 2011. Wpływ parametrów wejściowych na wielkość przepływów maksymalnych uzyskanych z modelu NRCS-UH. Infrast. Ekol. Ter. Wiejsk. 7, 85–95.