Pojadanie - zagrożenia i korzyści dla osób starszych

• Autorzy: Brzozowska A.

Warianty tytułu

EN

Snacking - risks and benefits for older people

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pojadanie jest zachowaniem żywieniowym rozpowszechnionym wśród osób starszych, przy czym wzorce, motywy i okoliczności pojadania są różne, a jego wpływ na zdrowie jest ciągle przedmiotem badań. Zwykle pojadanie kojarzy się z produktami o dużej gęstości energetycznej i małej zawartości składników odżywczych i w tym kontekście może prowadzić do nadwagi i otyłości. Jednakże pojadanie może być także korzystne dla zdrowia poprzez uzupełnienie dziennej racji pokarmowej o składniki energetyczne i inne składniki odżywcze, a także płyny, których brakuje osobom starszym przy spożywaniu jedynie trzech posiłków dziennie. Formułując zalecenia odnośnie pojadania dla osób starszych trzeba pamiętać, że nie mogą one być uniwersalne dla wszystkich. Konieczne jest ich dostosowanie do masy ciała i jej zmian oraz stanu zdrowia. Generalnie racjonalne pojadanie produktów takich jak warzywa, owoce, niskotłuszczowe produkty mleczne, produkty z całego ziarna, może mieć praktyczne znaczenie dla poprawy żywienia osób starszych zarówno żyjących w domach rodzinnych, jak i w instytucjach opiekuńczych, a w konsekwencji ich stanu zdrowia i jakości życia.

EN

Snack consumption, with various patterns, motives and circumstances, is a nutritional behavior common among the elderly but the question remains whether eating little and often can be beneficial to their health. Snacking usually is associated with food products of high energy density and low nutrient content and in this context it can lead to overweight and obesity. However, snacking may be also health-promoting by means of supplying energy, fluids and shortfall nutrients that cannot be obtained by older people consuming only three meals a day. One universal dietary recommendation regarding snacking is not appropriate for every older person. They need to be adjusted for body weight and its changes as well as for health status. Generally providing healthy snacks as vegetables, fruits, low-fat dairy products, whole grain products, on a regular basis can have practical implications for improving older people nutrition both living in family and institutions and as a consequence their health status and quality of life.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; ludzie starzy; przekaski; pojadanie miedzy posilkami; zagrozenia zdrowia; zalecenia zywieniowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm. Suplement
• Rocznik: 2016
• Tom: 43
• Opis fizyczny: s.31-38,bibliogr.

Twórcy

autor

Brzozowska A.

• Katedra Żywienia Człowieka, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego - SGGW, ul.Nowoursynowska 159C, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• 1. Fjellström C.: Mealtime and meal patterns from a cultural perspective. Scand. J. Nutr., 2004, 48, 161 - 164.
• 2. Chaplin K., Smith A. P.: Definitions and perceptions of snacking. Curr. Top. Nutraceut. R., 2011, 9, 53 - 59.
• 3. Leech R. M., Worsley A., Timperio A., et al.: Understanding meal patterns: definitions, methodology and impact on nutrient intake and diet quality. Nutr. Res. Rev., 2015, 8, 1 - 21.
• 4. Bes-Rastrollo M., Sanchez-Villegas A., Basterra-Gortari F. J., et al: Prospective study of self-reported usual snacking and weight gain in a Mediterranean cohort: The SUN project. Clin. Nutr., 2010, 29, 323 - 330.
• 5. Gertig H., Gawęcki J.: Żywienie człowieka. Słownik terminologiczny. Wydawnictwo Naukowe PWN, Wyd. 2, Warszawa 2014, 24.
• 6. Charzewska J., Wajszczyk B., Chabros E., et al.: Aspekty zdrowotne częstości spożywania posiłków - nowe spojrzenie na tradycyjne zwyczaje. Żyw. Człow. Metab., 2003, 30, 68 - 75.
• 7. Zizza C. A.: Healthy snacking recommendations: one size does not fit all. Physiol. Behav., 2014, 34, 32 - 37.
• 8. Kjaernes U., Holm L., Gronow J., et al: The study of Nordic meals: lessons learnt. [In:] Meals in science and practice: interdisciplinary research and business applications. Meiselman H. L. (Ed.), Cambridge, Elsevier, 2009, 69 - 89.
• 9. Marmonier C., Chapelot D., Fantino M., et al.: Snacks consumed in a nonhungry state have poor satiating efficiency: influence of snack composition on substrate utilization and hunger. Am. J. Clin. Nutr., 2002, 76, 518 - 528.
• 10. Wansink B., Payne C. R., Shimizu M.: “Is this a meal or snack?” Situational cues that drive perceptions. Appetite 2010, 54, 214 - 216.
• 11. Zizza C. A., Tayie F. A., Lino M.: Benefits of snacking in older Americans. J. Am. Diet. Assoc., 2007, 107, 800 - 806.
• 12. Wierzbicka E., Roszkowski W.: Stosowanie specjalnych diet oraz zwyczaje żywieniowe wybranej grupy osób starszych. Żyw. Człow. Metab., 2004, 31, Supl. cz. 2, 17 - 28.
• 13. Tokarz A., Stawarska A., Kolczewska M.: Ocena jakościowa sposobu żywienia ludzi starszych zrzeszonych w wybranych warszawskich stowarzyszeniach społecznych. Cz. I. Bromat. Chem. Toksykol., 2007, 40, 359 - 364.
• 14. Gacek M.: Zachowania żywieniowe grupy osób starszych zamieszkałych w Polsce i Niemczech. Probl. Hig. Epidemiol., 2008, 89, 401 - 406.
• 15. Wyka J.: Stan odżywienia ludzi po 60. roku życia w aspekcie uwarunkowań żywieniowych, zdrowotnych, środowiskowych i socjodemograficznych. Wroclaw, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, 2009.
• 16. Kołłajtis-Dołowy A., Pietruszka B., Olszanecka-Glinianowicz M., et al.: Zwyczaje żywieniowe osób w wieku podeszłym [w:] Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Mossakowska M., Więcek A., Błędowski P. (red.), Poznań, Termedia Wydawnictwo Medyczne, 2012, 359 - 378.
• 17. Piernas C., Popkin B. M.: Snacking increased among U.S. adults between 1977 and 2006. J. Nutr., 2010, 140, 325 -332.
• 18. Shahar D., Shai L, Vardi H., et al.: Dietary intake and eating patterns of elderly people in Israel: who is at nutritional risk? Eur. J. Clin. Nutr., 2003, 57, 18 - 25.
• 19. den Uijl L. C., Jager G., de Graaf C., et al.: It is not just a meal, it is an emotional experience - A segmentation of older persons based on the emotions that they associate with mealtimes. Appetite 2014, 83, 287 - 296.
• 20. Andersson J., Nydahl M., Gustafsson K., et al.: Meals and snacks among elderly self-managing and disabled women. Appetite 2003, 41, 149 - 160.
• 21. Haveman-Nies A., de Groot L. P., van Staveren W. A.: Snack patterns of older Europeans. J. Am. Diet. Assoc., 1998, 98, 1297 - 1302.
• 22. Durzyńska S.: Ocena zwyczaju pojadania w wybranej grupie osób starszych. Praca licencjacka. Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, SGGW, Warszawa, 2015.
• 23. Kawada T., Suzuki S.: Depressive state, aging, and prevalence of snacking: a preliminary study. Psychogeriatrics 2011, 11, 247 - 248.
• 26. Berteus Forslund H., Torgerson J. S., Sjostrom L., et al: Snacking frequency in relations to Energy intake and food choices in obese men and women compared to a reference population. Int. J. Obes. (London), 2005, 29, 711 - 719.
• 24. Waśkiewicz A., Sygnowska E., Broda G.: Ocena stanu zdrowia i odżywienia osób w wieku powyżej 75 lat w populacji polskiej. Badanie WOBASZ - SENIOR. Bromat. Chem. Toksykol., 2012, 45, 614 - 618.
• 25. Olszanecka-Glinianowicz M., Chudek J., Kołłajtis-Dołowy A., et al.: Stan odżywienia i uzębienia u osób w wieku podeszłym w Polsce, [w:] Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Mossakowska M., Więcek A., Błędowski P. (red.), Poznań, Termedia Wydawnictwo Medyczne, 2012, 335 - 358.
• 27. Howarth N. C., Huang T. T. K., Roberts S. B., et ah: Eating patterns and dietary composition in relation to BMI in younger and older adults. Int. J. Obesity, 2007, 31, 675 - 684.
• 28. Johnston R., Poti J. M., Popkin B. M.: Eating and aging: trends in dietary intake among older Americans from 1977 - 2010. J. Nutr. Health Aging, 2014, 18, 234 - 242.
• 29. Barnes T. L., French S. A., Harnack L. J., et al.: Snacking behaviors, diet quality, and body mass index in a community sample of working adults. J. Acad. Nutr. Diet., 2015, 115, 1117 - 1123.
• 30. Chapelot D.: The role of snacking in energy balance: a biobehavioral approach. J. Nutr., 2011, 141, 158 - 162.
• 31. Kong A., Beresford S. A., Alfano C. M., et al.: Associations between snacking and weight loss and nutrient intake among postmenopausal overweight to obese women in a dietary weight-loss intervention. J. Am. Diet. Assoc., 2011, 111, 1898 - 1903.
• 32. Zizza C. A., Arsiwalla D. D., Ellison K. J.: Contribution of snacking to older adults’ vitamin, carotenoid, and mineral intakes. J. Am. Diet. Assoc., 2010, 110, 768 - 772.
• 33. Zizza C. A., Xu B.: Snacking is associated with overall diet quality among adults. J. Acad. Nutr. Diet., 2012, 112, 291 - 296.
• 34. Zizza C. A., Ellison K., Wernette C.: Total water intakes of community-living middle-old and oldest-old adults. J. Gerontol. A. Biol. Sci. Med. Sci., 2009, 64, 481 - 486.
• 35. Xu B., Yu G. P., Zizza C. A. et al.: Snacking may improve physical function among older Americans. J. Nutr. Health Aging 2013, 17, 393 - 397.
• 36. Jarosz M., Respondek W., Wolnicka K. et al.: Zalecenia dotyczące żywienia i aktywności fizycznej, [w:] Normy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja. Jarosz M. (red.), Warszawa, Wyd. IZZ, 2012, 154 - 171.
• 37. Miller R., Benelam B., Stanner S., et al.: Is snacking good or bad for health: an overview. Nutr. Bull., 2013, 38, 302 - 322.
• 38. Livsmedelsverket: Svenska naringsre-commendationer. Rekommendationer om naring och fysisk aktivitet, Fjarde upplagan, 2005, 15.