Wpływ czynnej ochrony lęgów na produktywność populacji błotniaka łąkowego Circus pygargus

• Autorzy: Przybylinski T. , Mysliwiec K.

Warianty tytułu

EN

The effect of active nest protection on the productivity of the Montagu’s Harrier Circus pygargus

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 2017–2020 prowadzono monitoring i czynną ochronę lęgów błotniaków łąkowych Circus pygargus w powiecie kutnowskim (centralna Polska). Działania te miały na celu określenie liczebności i scharakteryzowanie siedlisk gniazdowych gatunku oraz objęcie czynną ochroną lęgów zagrożonych zniszczeniem w czasie prac agrotechnicznych na polach. Ogółem stwierdzono 144 przypadki gniazdowania pewnego lub prawdopodobnego. Dla 112 lęgów ustalono siedliska lęgowe, którymi były głównie ozime uprawy pszenżyta (40,2%), pszenicy (26,8%) i rzepaku (27,7%). W poszczególnych sezonach stwierdzono istotne statystycznie różnice w częstości gniazdowania błotniaków w uprawach rzepaku i zbóż. Niskie temperatury wiosenne, w niektórych sezonach, opóźniały wegetację zbóż, powodując częstsze zakładanie gniazd w szybciej rosnących uprawach rzepaku. Efekt lęgu poznano w 133 przypadkach, z których 75 (56,4%) zakończyło się sukcesem. Średnia produktywność dla całego okresu wyniosła 1,59 lotnego młodego/parę i różniła się istotnie pomiędzy latami (minimalnie 0,71 młodego/parę w roku 2017, maksymalnie 2,0 młode/parę w roku 2019). Spośród 75 znalezionych gniazd 47 uznano za zagrożone zniszczeniem w czasie żniw i objęto czynną ochroną polegającą na ogrodzeniu ich siatką. Zabezpieczyło to pisklęta przed czworonożnymi drapieżnikami oraz kolizjami z pojazdami pracującymi na polach. W gniazdach objętych ochroną 91,5% lęgów zakończyło się odchowaniem przynajmniej jednego młodego, przy 78,6% w pozostałych odnalezionych gniazdach (N = 28). Produktywność lęgów par objętych czynną ochroną (2,87 młodego/parę) była istotnie wyższa niż par, których gniazd nie zabezpieczono (1,96 młodego/parę). Różnice te mogły wynikać z braku strat powodowanych przez ssaki drapieżne w ogrodzonych gniazdach. Stwierdzono, że średnio 39,9% spośród odchowywanych w danym sezonie młodych opuszczało gniazda dzięki wdrożonym działaniom ochronnym. Zastosowanie zabiegów ochronnych spowodowało podwojenie produktywności lęgów w trzech z czterech sezonów badań. Produktywność na poziomie 1,5 młodego/parę, osiągnięta w latach 2018–2020, dobrze rokuje utrzymaniu dotychczasowej liczebności populacji błotniaka łąkowego na badanym obszarze.

EN

In 2017–2020 the monitoring and active protection of a breeding population of the Montagu’s Harrier Circus pygargus were carried out in Kutno district (central Poland). We aimed to estimate the species number and describe its nesting habitats. Furthermore, we aimed to implement an active protection of nests to prevent the damage of broods during agrotechnical works in the fields. A total of 144 cases of confirmed or probable breeding records were noted. Breeding habitats were described for 112 broods, and they included winter triticale (40.2%), weat (26.8%) and rape (27.7%). We found significant differences between years in the frequency of birds nesting in different crops. Low spring temperatures observed in some years delayed grain growth. As a result more birds laid their clutches among faster growing rape. A total of 75 of 133 clutches (56.4%) was successful. Mean production of fledged young per a breeding pair was 1.59, but there were important differences between years (from 0.71 young/pair in 2017 to 2.0 young/pair in 2019). Of 75 nests 47 were classified as endangered by fieldworks, and hence they were surrounded by a net. The net protected nestlings against terrestrial predators and prevented collisions with agricultural equipment. A total of 91.5% of protected nests were successful (produced at least one fledgling) while the corresponding value for the remaining nests was 78.6% (N = 28). The productivity of pairs whose nests were protected was significantly higher (2.87 young/pair) than that of unprotected nests (1.96 young/pair). These differences may have resulted from the absence of failures caused by mammals in protected nests. Therefore, we can conclude that 39.9% of all fledged young left the nests as a result of protective measures. Nest protection doubled the productivity of breeding pairs in three of four breeding seasons. Productivity of 1.5 young/pair, reached in 2018–2020, should allow to maintain the stable population of Montagu’s Harrier in the area.

Słowa kluczowe

PL

blotniak lakowy; Circus pygargus; ptaki; ptaki legowe; gniazda ptasie; obserwacje; populacje; liczebnosc; zagrozenia zwierzat; ochrona zwierzat

• Wydawca: -
• Czasopismo: Ornis Polonica
• Rocznik: 2021
• Tom: 62
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.17-29,rys.,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Przybylinski T.

• Muzeum Miasta Pabianic, Stary Rynek 1/2, 95-200 Pabianice

autor

Mysliwiec K.

• Józefów 9, 99-300 Kutno