Assessment of technical conditions of bank protection of watercourses and reservoirs in the city of Poznan

• Autorzy: Hammerling M. , Walczak N. , Walczak Z. , Zawadzki P.

Warianty tytułu

PL

Ocena stanu technicznego umocnień brzegów cieków i zbiorników na terenie miasta Poznania

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Aim of study The aim of presented paper was to assess the technical conditions of bank protection in Poznań on following hydrotechnical structures: the Warta River, Cybina River, Malta Lake, Rusałka Lake, Bogdanka River, Sołackie Ponds and the Główna River. Materials and methods Both river banks and reservoirs in cities require a specific approach. Natural processes (sediment accumulation, surface runoff, seepage) and human activity (including thoughtless acts of vandalism) force the need for continuous monitoring of banks and taking targeted measures to ensure safety in their vicinity. Properly designed, constructed and maintained reinforcements allows for long-term protection of embankments against damage and protect city residents against flooding. In Poznań, access to the banks of the Warta River and its tributaries is unlimited. Along the waterway there are walking and cycling paths. There are water barrages on the watercourses and reservoirs are among the most attractive spots in the parks. The largest artificial reservoir, Malta Lake on the Cybina River, has a regatta course and a small beach, meaning it is under strong anthropopressure. The stands of regatta course and its technical facilities are utilised during mass events by thousands of water sports enthusiasts. From the first warm days of spring, the banks of the Warta on the downtown section are occupied by Poznań citizens. Open at 4 city beaches water equipment rentals offer kayaks and motorized boats. Results and conclusions The overall condition of checked reinforcements of river banks and water reservoirs should be evaluated as good. The flexible strengthening in a form of a stone coating was in the worst, though still satisfactory, condition.

PL

Cel pracy W prezentowanej publikacji oceniono stan techniczny umocnień na następujących obiektach: rzeki Warty, Cybiny, Jeziora Maltańskiego, Jeziora Rusałka, rzeki Bogdanki, Stawów Sołackich oraz rzeki Głównej. Materiał i metody Brzegi rzek i zbiorników wodnych na terenie miast wymagają szczególnej uwagi. Naturalne procesy (akumulacja osadów, spływy powierzchniowe, filtracja wód gruntowych) oraz działanie człowieka (w tym również bezmyślne akty wandalizmu) wymuszają potrzebę ciągłego monitorowania brzegów oraz podejmowanie celowych działań zapewniających bezpieczeństwo ich użytkownika. Odpowiednio zaprojektowane, wykonane i utrzymane umocnienia pozwalają na długotrwałe zabezpieczenie skarp przed zniszczeniami oraz bezpieczny dostęp do wody mieszkańcom miasta. W Poznaniu dostęp do brzegów Warty i jej dopływów jest nieograniczony. Wzdłuż cieków powstały ścieżki spacerowe i rowerowe. Wody płynących rzek zostały spiętrzone, a atrakcją parków stały się zbiornik wodne. Największy sztuczny zbiornik Jeziora Maltańskiego na rzece Cybina, na którym powstał tor regatowy i kąpielisko, użytkowany jest w warunkach silnej antropopresji. Trybuny toru regatowego i jego zaplecze techniczne wykorzystywane są przy organizacji masowych imprez przez wielotysięczny tłum sympatyków sportów wodnych. Od pierwszych ciepłych wiosennych dni brzegi Warty na śródmiejskim odcinku rzeki okupowane są przez poznaniaków. Otwarte przy 4 plażach miejskich wypożyczalnie sprzętu pływającego oferują kajaki i łodzie z napędem motorowym. Wyniki i wnioski Ogólny stan umocnień inwentaryzowanych brzegów rzek i zbiorników wodnych należy ocenić jako dobry. Najniższą ocenę, stan zadawalający, uzyskały umocnienia elastyczne w postaci narzutu kamiennego.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2019
• Tom: 18
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.3-17,fig.,ref.

Twórcy

autor

Hammerling M.

• Department of Hydraulic and Sanitary Engineering, Poznan University of Life Sciences, Piatkowska 94A, 60-649 Poznan, Poland

autor

Walczak N.

• Department of Hydraulic and Sanitary Engineering, Poznan University of Life Sciences, Piatkowska 94A, 60-649 Poznan, Poland

autor

Walczak Z.

• Faculty of Land Reclamation and Environmental Engineering, Poznan University of Life Sciences, Piatkowska 94, 60-649 Poznan, Poland

autor

Zawadzki P.

• Department of Hydraulic and Sanitary Engineering, Poznan University of Life Sciences, Piatkowska 94A, 60-649 Poznan, Poland

Bibliografia

• Bagiński, L. (2007). Wybrane problemy stanu bezpieczeństwa stopnia Wodnego Włocławek. Nauka Przyroda Technologie, 1(2), 12.
• Bajkowski, S., Jastrzebska, U. (2012). Badanie wpływu kształtu progu gabionowego na podział przepływu. Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 21(4[58]).
• Bajkowski, S., Tzminska, A., Piatek, S. (2019). Zredukowane współrzędne obrysu strumienia na trapezowym progu przepuszczalnym z przelewem o ostrej krawędzi na skarpie górnej. Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 28(1[83]).
• Bednarczyk, S. Bolt A., Mackiewicz S. (2009). Stateczność oraz bezpieczeństwo jazów i zapór. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
• Błażejewski, R., Lewandowski J.B., Zawadzki P. (1990). Optymalne projektowanie umocnień poniżej budowli wodnomelioracyjnych. Zeszyty Naukowe AR w Krakowie. Kraków: Wyd. AR. 249, 25–264.
• Błażejewski, R., Wałęska R., Zawadzki P. (1991). Wpływ długości i rodzaju umocnienia jazu melioracyjnego typu J na wielkość rozmyć miejscowych. Roczniki AR w Poznaniu. Poznań: Wyd. AR. CCXXIV, 3–16.
• Bykowski, J., Przybyła, C., Napierała, M., Mrozik, K., Pęciak, A. (2014). Ocena stanu technicznego infrastruktury wodno-melioracyjnej na polderze Zagórów. Inżynieria Ekologiczna, 39, 42–50.
• Dąbkowski, Sz.L., Jędryka, E. (2014). Podsumowanie oceny stanu technicznego budowli, ocena stanu bezpieczeństwa, zalecenia pokontrolne. Prezentacja, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Falenty, http://www.itep.edu.pl/nauka/konferencje/ko20140624/Wyklad%20V.pdf.
• Hämmerling, M., Walczak, N., Kałuża, T., Oliskiewicz-Krzywicka, A. (2018). Operational problems of selecteds elements of the Dobrzyca barrage on the Głomia river. Rocznik Ochrona Środowiska, 20,163–183.
• Hämmerling, M., Walczak, N., Nowak, A., Mazur, R., Chmist, J. (2019). Modelling Velocity Distributions and River Bed Changes Using Computer Code SSIIM below Sills Stabilizing the Riverbed. Polish Journal of Environmental Studies, 28(3).
• Jastrzebska, U., Urbanski, J. (2010). Stan techniczny jazu Sosnówek na Kanale Augustowskim. Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 19(4[50]).
• Gasowska, M., Urbański, J. (2013) Odbudowa zbiornika retencyjnego na rzece Gnidzie w Leźnicy Wielkiej. Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 22(1[59]).
• Jędryka, E. (2007), Budowle wodne z naturalnych materiałów, Woda – Środowiska – Obszary Wiejskie, 7, 2b(21), 55–74.
• Kaca, E., Interewicz, A. (1991). Metodyka oceny stanu technicznego urządzeń melioracyjnych w systemach nawodnień podsiąkowych. In Mat. Konf. Nauk.” Postęp w projektowaniu i eksploatacji systemów nawodnień podsiąkowych”. Warszawa: Wyd. SGGW. 90–99.
• Kańka, S., Sołytsik, R. (2009). Przykłady napraw i wzmocnień budowli hydrotechnicznych wykonywanych w technologii betonowania pod wodą. XXVI Konferencja Naukowo-Techniczna Awarie Budowlane, Międzyzdroje, 819–826.
• Kałuża, T., Pietruczuk, K., Szoszkiewicz, K., Tymiński, T. (2014). Assessment and Classification of the Ecological Status of Rivers in Poland According to the Requirements of the Water Framework Directive. Wasserwirtschaft, 104, 12, 24–29.
• Kledyński, Z., Kuźniar, P. (2002). Model trwałości obiektów biotechnicznych. III Konferencja naukowa nt. Bezpieczeństwa i trwałości budowli wodnych, Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławie, Wrocław, 437.
• Kledyński, Z. (2011a). Monitoring i diagnostyka budowli hydrotechnicznych, Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne, Marzec–Kwiecień, 1, 54–61.
• Kledyński, Z. (2011b). Monitoring i diagnostyka budowli hydrotechnicznych, Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne, Maj–Czerwiec, 2, 36–38.
• Laks, I., Szoszkiewicz, K., Kałuża, T. (2017). Analysis of in situ water velocity distributions in the lowland river floodplain covered by grassland and reed marsh habitats-a case study of the bypass channel of Warta River (Western Poland). Journal of Hydrology and Hydromechanics, 65(4), 325–332.
• Liberacki, D., Olejniczak, M. (2013). Ocena potrzeb renowacji i modernizacji urządzeń wodno-melioracyjnych zlokalizowanych na wybranych ciekach w Puszczy Zielonka. Rocznik Ochrony Środowiska (Annual Set of Environment Protection), 15, 930–943.
• Michalec, B. (2013). Ocena stanu technicznego jazu w Bieńczycach na rzece Dłubni metodą diagnostyki jednoetapowej. Prz. Nauk. Inż. Kszt. Środ. 61, 290–300.
• Michalec, B., Cupak, A., Tarnawski, M., Wałęga, A. (2017). Ocena stanu technicznego jazu w Szczyglicach na rzece Rudawie. Acta Sci. Pol. Formatiom Circumiectus, 16(4), 5–12.
• Novak, P., Moffat, A.I.B., Nalluri, C., Narayanan, R. (2007). Hydraulic Structures. London: Taylor & Francis.
• Przedwojski, B., Kałuża, T., Zawadzki, P. (2007). Analiza układu zwierciadła wody rzeki Warty na odcinku Poznańskiego Węzła Wodnego. Umowa nr 22/2007/U z Urzędem Miasta Poznania, Wydziałem Urbanistyki i Architektury, maszynopis Katedra Budownictwa Wodnego AR, Poznań.
• Radecki-Pawlik, A., Radecki-Pawlik, B., Podkanowicz, P.,Plesiński, K. (2018). Rip-rap revetment exploitation and designing problems: the Czarny Dunajec river case study. Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus, 17(1), 175.
• Szpikowski, J., Domańska, M. (2014). Wpływ uwarunkowań geomorfologicznych i antropogenicznych na stan hydromorfologiczny górnej Parsęty. Monitoring Środowiska Przyrodniczego, 16, 65–74.
• RCC (2014). Manual of River Restoration Technique. The River Restoration Centre, Cranfield University, Wielka Brytania. http://www.therrc.co.uk/manual-river-restoration-techniques.
• Tarnawski M., Michalec B. (2007). Ocena stanu technicznego i określenie możliwości przeprowadzenia wód wezbraniowych przez jaz na rzece Usznicy. Infrastr. Ekol. Ter. Wiejs., 4/2, 189–199.
• Tymiński T., Kałuża T. (2012). Investigation of Mechanical Properties and Flow Resistance of Flexible Riverbank Vegetation. Polish Journal of Environmental Studies. 21, 1, 201–207.
• Tymiński T., Kałuza T. (2013). Effect of vegetation on flow conditions in the “nature-like” fishways. Rocznik Ochrona Srodowiska, 15,1, 348–360.
• TU Deflt (2007). Design of river and canal structures. The rock manual. Virtual Knowledge Centre-Hydraulic Engineering, Delft University of Technical. http://www.kennisbank-waterbouw.nl/DesignCodes/rockmanual/chapter%208.pdf.
• Walczak, N., Zawadzki, P., Walczak, Z., Hämmerling, M., Szymczak-Graczyk, A. (2017): Ocena stanu technicznego jazu i umocnień na przykładzie Jeziora Maltańskiego w Poznaniu. Gospodarka Wodna 12, 419–424.
• Walczak, N., Walczak, Z., Kałuża, T., Hämmerling, M., Stachowski, P. (2018). The Impact of Shrubby Floodplain Vegetation Growth on the Discharge Capacity of River Valleys. Water, 10(5), 556.
• Wołoszyn, J., Czamara, W., Eliasiewicz, R., Krężel, J. (1994). Regulacja rzek i potoków. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu.
• Zawadzki, P. (2005). Stan techniczny jazów na terenie miasta Poznaniu. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXV, Melioracje i Inżynieria Środowiska 26, Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, 535–544.
• Żelazo, J., Popek, Z. (2002). Podstawy renaturyzacji rzek. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.