PL
Nadmiar metali ciężkich w glebie stanowi jedno z największych zagrożeń ze względu na ich dużą toksyczność dla człowieka i zwierząt. Celem badań było określenie wpływu zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi na skład chemiczny kukurydzy. Badania przeprowadzono w latach 1997-1999 w warunkach doświadczenia wazonowego. Do doświadczenia wykorzystano glebę o składzie granulo- metrycznym pyłu zwykłego, zawartości materii organicznej 16,6%, pH 6,5 w 1 mol KCl·dm⁻³, pojemności sorpcyjnej gleby (oznaczoną metodą Mehlicha) - 68,11, całkowitej kwasowości wymiennej - 9,60 cmol(+)·kg⁻¹ gleby. Schemat doświadczenia obejmował sześć obiektów różniących się dawką wprowadzonych do gleby metali ciężkich (Cd, Pb, Ni, Cu, Zn). Okres wegetacji kukurydzy w latach 1997-1999 wynosił średnio 100 dni. Stwierdzono istotny wpływ od II do V poziomu zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi na plonowanie kukurydzy. Spadek plonu w zależności od obiektu i roku doświadczenia w odniesieniu do obiektu kontrolnego wahał się od 4 do 81%. Średnie zawartości badanych pierwiastków w kukurydzy mieściły się w zakresie: 0,21-0,96% Mg, 0,01-0,06% Na, 0,49- 2,45% K, 0,09-3,23% Ca, 4,69-64,07 mg Mn·kg⁻¹ s.m.
EN
The excess of heavy metals in soil is one of the largest threat because of heir high toxicity to men and animals. The objective of study was to examine the effect of soil contamination with heavy metals on chemical composition of maize plants. Investigations were conducted in 1997-1999 on the basis of pot plant experiment in a green-house. Soil, composed of ordinary silt, of 16.6% organic matter and pH 6.5 in 1 mol KCl·dm⁻³, cation exchange capacity (determined by Mehlich) - 68.11, total exchangeable acidity - 9.60 cmol(+)·kg⁻¹ soil, was used in the experiment. Experimental design included six treatments differred with doses of heavy metals added to the soil. The lowest levels of soil dr matter contamination with heavy metals were as follows: 80 mg Cd·kg⁻¹, 480 mg Pb·kg⁻¹, 240 mg Ni·kg⁻¹, 320 mg Cu·kg⁻¹, 800 mg Zn·kg⁻¹ of soil dry weight. Vegetation period for maize was 100 days. Under pot experiment conditions a significant influence of soil contamination with heavy metals on yielding of individual test plants was stated. At the II, III, IV and V levels of soil pollution with heavy metals a decrease in maize yield ranged within 4% and 81% as compared to the control. Mean contents of examined elements in maize plants ranged as follows: 0.21-0.96% Mg, 0.01-0.06% Na, 0.49-2.45% K, 0.09-3.23% Ca, 4.69-64.07 mg Mn·kg⁻¹ DM.