Pokarm piskląt bociana czarnego Ciconia nigra w Kampinoskim Parku Narodowym

• Autorzy: Owczarek Z.

Warianty tytułu

EN

The diet of Black Stork Ciconia nigra nestlings in the Kampinos National Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 2006–2007 na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego prowadzono badania składu pokarmu piskląt bociana czarnego. W ciągu sezonu lęgowego skontrolowano 1–3 razy wybrane gniazda (łącznie 13 gniazd: 6 w 2006 i 7 gniazd w 2007 roku), pobierając od piskląt próby pokarmu. W pokarmie bociana czarnego stwierdzono 322 ofi ary o łącznej masie 930 g, należące do 28 gatunków. Największą różnorodność oraz największy udział liczebny (łącznie 212 osobników) i wagowy stanowiły ryby. Dominującymi gatunkami pod względem biomasy były: w 2006 roku – piskorz Misgurnus fossilis (27%) i szczupak Esox lucius (24%), a w 2007 roku – szczupak (50%) i koza Cobitis taenia (11%). Drugą grupą pod względem zarówno liczby ofi ar, jak ich biomasy, okazały się płazy (łącznie 74 osobniki; 24% biomasy w 2006 r. i 18% w 2007 r.), reprezentowane niemal wyłącznie przez 1 gatunek – grzebiuszkę ziemną Pelobates fuscus. Pozostałe grupy ofi ar (inne kręgowce i bezkręgowce) miały marginalny udział w diecie bociana. Ptak ten preferował niewielkie ofi ary, a ich wzrost wraz z wiekiem piskląt zaznaczał się bardzo słabo. Bociany żerowały najczęściej na terenie podmokłych łąk lub w pobliżu rzek Wisły lub Bzury, czego dowodzą zarówno stwierdzenia żerujących osobników, jak i liczne obserwacje ptaków lecących w kierunku wspomnianych rzek. Badania na terenie KPN nie wykazały znaczących różnic w pokarmie bociana dziś i przed 20 laty. Dalszy monitoring może jednak mieć duże znaczenie z powodu postępującego obniżania się poziomu wód gruntowych na terenie Parku, spowodowanego pracami melioracyjnymi prowadzonymi już od lat międzywojennych. Przesuszanie to może prowadzić do degradacji terenów podmokłych służących bocianowi czarnemu za żerowiska

EN

In 2006–2007, research was conducted in the Kampinos National Park on the food composition of black stork nestlings. Selected nests were inspected 1–3 times during the breeding season (13 nests in total: 6 in 2006 and 7 in 2007) and food samples were collected from nestlings. A total of 322 prey specimens were identifi ed in the collected food samples with a total weight of 930 g, representing 28 species. Th e most diverse group of prey were fi sh, dominating also in terms of number (212 specimens in total) and weight. Th e predominant species in terms of biomass were: in 2006 – European weatherfi sh Misgurnus fossilis (27%) and pike Esox lucius (24%), and in 2007 – pike (50%) and spined loach Cobitis taenia (11%). Th e second largest group, both in terms of number and biomass, were amphibians (74 specimens in total; 24% of biomass in 2006 and 18% in 2007); they were represented almost exclusively by 1 species – common spadefoot toad Pelobates fuscus. Other groups of prey (other vertebrates and invertebrates) had an insignifi cant contribution in the diet of the black stork. Th e species preferred small prey, and throughout the feeding season the size of prey grew only slightly with the age of the nestlings. Storks were found to feed mostly in wetlands or in the vicinity of the Vistula or the Bzura River, which is evidenced by observations of feeding individuals and numerous reports of birds fl ying towards the two rivers. Th e fi ndings of the research in KNP did not show any signifi cant diff erences in the food of storks as compared to 20 years ago. It is, however, advisable to ensure further monitoring in view of the progressive lowering of groundwater levels in the KNP area, caused by drainage works which have been carried out here since the interwar period. Drainage may cause to degradation of wetlands used by the black stork as feeding grounds

Słowa kluczowe

PL

ptaki; bociany; Ciconiidae; bocian czarny; Ciconia nigra; piskleta; pokarm; sklad pokarmu; zerowiska; Kampinoski Park Narodowy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2014
• Tom: 70
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.322-333,rys.,tab.,wykr.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Owczarek Z.

• Zakład Ekologii, Instytut Zoologii, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, ul.Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa

Bibliografia

• Andrzejewska A. 2003. Physiography and nature monitoring in the Kampinoski National Park and its buffer zone. Ecohydrology and Hydrobiology 3 (3): 247-254.
• Bednorz J. 1974. Bocian czarny, Ciconia nigra (L.) w Polsce. Ochrona Przyrody 39: 201-243.
• Borowski M. 1986. Efektywność rozrodu i pokarm bociana czarnego (Ciconia nigra L. 1758) na Polesiu Lubelskim. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Akademia Rolnicza w Warszawie, Wydział Leśny (praca magisterska).
• Buczek T. 2005. Ciconia nigra (bocian czarny). W: Gromadzki M. (red.). Ptaki (część 1). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. Tom 7. Ministerstwo Środowiska, Warszawa: 81-85.
• Gutry-Korycka M. 2003. Long-term tendences of water circulation in the protected lowland Łasica river catchment. Ecohydrology and Hydrobiology 3 (3): 352-358.
• Hampl R., Bureś S., Balaż P., Bobek M., Pojer F. 2005. Food provisioning and nestling diet of the Black Stork in the Czech Republic. Waterbirds 28 (1): 35-40.
• Jiguet F., Villarubias S. 2004. Satellite tracking of breeding black storks Ciconia nigra-, new incomes for spatial conservation issues. Biological Conservation 120: 153-160.
• KPN 2007. Oficjalna strona KPN, http://kampino- ski- pn.gov.pl/; dostęp: 10.09.2007 r.
• Keller M., Profus P. 1992. Present situation, reproduction and food of the Black Stork in Poland. W: Mériaux J.-L., Schierer A., Tombal Ch., Tombal J.-Ch. (red.). Les cigognes d’Europe. Institut Européen d’Ecologie, Metz: 227-236.
• Klejnotowski Z. 1966. Bocian czarny Ciconia nigra w województwie koszalińskim. Roczniki Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu 32: 187-195.
• Kosicki J. Z., Profus P., Dolata P.T., Tobołka M. 2006. Ford composition and energy demand of the White Stork Ciconia ciconia breeding population. Literature survey and preliminary results from Poland. W : Tryjanowski P., Sparks T.FL, Jerzak L (red.). The White Stork in Poland: studies in biology, ecology and conservation. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 169-183.
• Krzysztofik E., Pomarnacki L. 1963. Stanowiska bociana czarnego w Kielecczyźnie. Przegląd Zoologiczny 7 (3): 267-273.
• Kurowski M., Konofalski M., Czuchnowski R., Profus P. 1995. Stan populacji bociana czarnego Ciconia nigra na Ziemi Radomskiej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 51 (2): 15-28.
• Löhmus A., Sellis U. 2003. Nest trees - a limiting factor for the Black Stork population in Estonia. Aves 40: 84-91.
• Löhmus A., Sellis U., Rosenvald R. 2005. Have recent changes in forest structure reduced the Estonian Black Stork Ciconia nigra population? Biodiversity and Conservation 14: 1421-1432.
• Misiak J. 2007. Kampinoski Park Narodowy. W: Warszawa, oficjalny serwis stolicy Polski [http:// um.warszawa.pl/v_syrenka/zielona/wiecej. php?mi_id=31]; dostęp: 10.09.2007 r.
• Profus P. 1994. Black Stork Ciconia nigra. W: Tucker L.M., Heath M.F. (red.). Birds in Europe - their conservation status. Conservation Series 3. Bird- Life International, Cambridge.
• Profus P. 1995. Sytuacja populacji lęgowej bociana czarnego Ciconia nigra w Europie. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 51 (2): 105-112.
• Profus R, Wójciak J. 2007. Bocian czarny Ciconia nigra. W: Sikora A., Rohde Z., Gromadzki M., Neubauer G., Chylarecki P. (red.). Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski 1985-2004. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań: 126-127.
• Rozporządzenie 2004. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 roku w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną. Dz.U. 2004 Nr 220, poz. 2237.
• Stój M. 1995. Ekologia rozrodu bociana czarnego Ciconia nigra w Beskidzie Niskim i okolicach Jasła. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 51 (2): 29-39.
• Szyszko J. 2004. Foundations of Poland’s cultural landscape protection - conservation policy. W: Dieterich M„ Straaten van der J. (red.). Cultural Landscapes and Land Use: The Nature Conservation - Society Interface. Kluwer Academic Publishers, Secaucus, NJ, USA: 95-110.
• TP Bocian 2004. Towarzystwo Przyrodnicze Bocian. Portal przyrodniczy „Bocian” [http://www.bocian. org.pl/bocian-czarny.html]; dostęp: 14.09.2007 r.
• Włastowski J. 1989. Ocena zróżnicowania jakości terytoriów bociana czarnego (Ciconia nigra L.) w Sobiborskim Parku Krajobrazowym. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Akademia Rolnicza w Warszawie, Wydział Leśny (praca magisterska).
• Zawadzka D. 1988. Elementy ekologii populacji bociana czarnego (Ciconia nigra L.) w Kampinoskim Parku Narodowym. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Akademia Rolnicza w Warszawie, Wydział Leśny (praca magisterska).
• Zawadzka D., Olech B., Zawadzki J. 1990. Zagęszczenie, rozród i pokarm bociana czarnego (Ciconia nigra) w Kampinoskim Parku Narodowym w latach 1979-1987. Notatki Ornitologiczne 31 (1-4): 5-20.
• Zieliński P., Profus R, Czuchnowski R. 2011. Present situation of the Black Stork (Ciconia nigra) in Poland. W: Fusani L„ Coppack T, Strazds M. (red.). 8th Conference of the European Ornithologists’ Union Riga, 27-30 August 2011. Programme and Abstracts: 418.