Ocena gleb Starego Miasta Szczecina jako potencjalnego siedliska leśnego z zastosowaniem Indeksu Trofizmu Gleb Leśnych

• Autorzy: Tomaszewicz T. , Chudecka J.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of soils from the Old Town in Szczecin as a potential forest habitat using Forest Soil Trophism Index

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The aim of this study was to evaluate the soils from the Old Town in Szczecin (NW Poland) as a potential forest habitat using the Forest Soil Trophism Index (ITGL). For this purpose, six drillings were made, from which the samples of anthropogenic materials were taken. The method of soil material collection for the study did not allow the determination of bulk density required to calculate Soil Trophic Index – the indicator currently used in forest science. The methods commonly used in the soil sciences were used to determine the following properties of the soil samples: texture, pH in H2O, pH in KCl, electrical conductivity (EC), organic carbon content, total nitrogen content, base capacity (BC) and total content of Zn, Pb, Cd, Ni, Cr, Cu and Hg. It was found that the soils from the Old Town in Szczecin were alkaline and contained higher amounts of salts and heavy metals (especially Pb and Zn) than natural soils. The degradation degree of these soils was not significantly enough to prevent the succession of vegetation when anthropic pressure ceased. The ITGL values were high, in the range of 38.9−44.5, because of the presence of organic carbon in whole soil profile, which was also rich in nitrogen, high values of pH in H2O and base capacity. The ITGL values indicated the hypertrophic character of soil materials and potential habitat of the fresh broadleaved forest. After the colonization of tested area by pioneer species of trees, one expects the dominance of beech, oak, maple and linden, i.e. species frequently occurring in the immediate vicinity and at the same time the species constituting of potential vegetation for the Baltic Natural−Forest Province.

Słowa kluczowe

PL

miasta; Szczecin-Stare Miasto; gleby miejskie; stopien degradacji; wlasciwosci chemiczne; tekstura gleby; potencjalne siedliska lesne; metody badan; Indeks Trofizmu Gleb Lesnych

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2018
• Tom: 162
• Numer: 04
• Opis fizyczny: s.343-350,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Tomaszewicz T.

• Katedra Gleboznawstwa, Łąkarstwa i Chemii Środowiska, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul.Słowackiego 17, 71-434 Szczecin

autor

Chudecka J.

• Katedra Gleboznawstwa, Łąkarstwa i Chemii Środowiska, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul.Słowackiego 17, 71-434 Szczecin

Bibliografia

• Adamczak A. 2008. Miasto jako przestrzeń rozwoju spontanicznej roślinności drzewiastej. Problemy Ekologii Krajo-brazu 22: 89-99.
• Bomanowska A. 2006. Wybrane cechy flory segetalnej Kampinoskiego Parku Narodowego. Pamiętniki Puławskie 143: 27-35.
• Bornkamm R. 2007. Spontaneous development of woody vegetation on differing soils. Flora 202: 695-704.
• Boroń K., Ryczek M., Klatka S. 2011. Wpływ zasolenia na możliwości zagospodarowania przyrodniczego osadników posodowych byłych Krakowskich Zakładów Sodowych „Solvay”. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 561: 35-40.
• Borowski J., Latocha P. 2006. Dobór drzew i krzewów do warunków przyulicznych Warszawy i miast centralnej Polski. Rocznik Dendrologiczny 54: 83-93.
• Brożek S. 2001. Indeks trofizmu gleb leśnych. Acta Agraria et Silvestria 39: 17-33.
• Brożek S., Zwydak M. 2010. Atlas gleb leśnych Polski. Wydanie II poprawione i uzupełnione. CILP, Warszawa.
• Chudecka J. 2009. Charakterystyka substratu glebowego w warstwie antropogenicznej najstarszej części Szczecina. Rozprawa habilitacyjna. Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Szczecin
• Chudecka J., Tomaszewicz T. 2017. Zawartość metali ciężkich w osadach antropogenicznych z obszaru Starego Miasta Szczecina. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, Inżynieria Środowiska 166 (44): 15-26.
• Ciarkowska K., Hanus-Fajerska E. 2011. Porównanie właściwości fizyczno-chemicznych i biologicznych materia-łów poflotacyjnych obsadzonych zróżnicowanym materiałem roślinnym. Nauka Przyroda Technologie 5 (6): 1-10.
• Gilewska M., Otremba K. 2010. Wpływ techniki sadzenia na efekty rekultywacji składowiska popiołów elektrow-nianych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego 137, Inżynieria Środowiska 17: 86-93.
• Greinert A. 2015. The heterogeneity of urban soils in the light of their properties. Journal of Soils and Sediments 15 (8): 1725-1737.
• Karczewska A., Kabała C. 2010. Gleby zanieczyszczone metalami ciężkimi i arsenem na Dolnym Śląsku – potrzeby i metody rekultywacji. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Rolnictwo 96 (576): 59-80.
• Karczewska A., Kaszubkiewicz J., Jezierski P., Kabała C., Król K. 2010. Stan zanieczyszczenia miedzią, ołowiem i kadmem gleb strefy ochronnej Huty Miedzi Legnica w 1982 i 2005 roku. Roczniki Gleboznawcze 61 (1): 45-51.
• Korczyński M. 2010. Udział gatunków obcych we florze segetalnej Bydgoszczy. Fragmenta Agronomica 27 (3): 70-75.
• Lasota J., Błońska E. 2014. Wartość siedliskotwórcza leśnych gleb niecałkowitych. Sylwan 158 (1): 10-17.
• Lasota J., Pacanowski P., Zwydak M. 2010. Gleby grądów zboczowych obszaru Pojezierzy Wschodniobałtyckich. Studia i Materiały CEPL 25: 328-340.
• Łukasiewicz S. 2011. Drzewa i krzewy polecane do obsadzeń ulicznych w miastach (ze szczególnym uwzględnieniem środkowozachodniej Polski). W: Drozdek M. E. [red.]. Rośliny do zadań specjalnych. Oficyna Wydawnicza PWSZ w Sulechowie. 319-330.
• Meller E., Niedźwiecki E., Malinowski R., Kubus M., Podlasiński M. 2013. Przydatność gleb przeznaczonych pod powiększenie kolekcji ogrodu dendrologicznego w Przelewicach. Cz. II. Właściwości sorpcyjne i zawartość składników chemicznych. Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. Agric., Aliment., Pisc. Zootech. 305 (27): 51-66.
• Pietrzykowski M., Krzaklewski W., Piechnik Ł. 2011. Charakterystyka gleb na zalesionych obiektach starego górnictwa galmanowego. Roczniki Gleboznawcze 62 (2): 325-334.
• Pietrzykowski M., Krzaklewski W., Woś B. 2013a. Zawartość pierwiastków śladowych (Mn, Zn, Cu, Cd, Pb, Cr) w liściach olsz (Alnus sp.) zastosowanych jako gatunki fitomelioracyjne na składowisku odpadów paleniskowych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego 151, Inżynieria Środowiska 31: 6-34.
• Pietrzykowski M., Pająk M., Krzaklewski W. 2010. Próba zastosowania metod liczbowej wyceny gleb na podsta-wie Indeksu Trofizmu Gleb Leśnych (ITGL) oraz Siedliskowego Indeksu Glebowego (SIG) do opisu zmienności warunków siedliskowych na zrekultywowanych dla leśnictwa zwałowiskach KWB „Bełchatów”. Gospodarka Surowcami Mineralnymi 26 (3): 155-165.
• Pietrzykowski M., Śliwińska M., Krzaklewski W., Woś W. 2013b. Park zakonu oo. kamilianów w Tarnowskich Górach jako przykład zagospodarowania obiektu po historycznym górnictwie galeno-galmanowym. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego 150, Inżynieria Środowiska 30: 13-22.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 roku w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi. 2016. Dz. U. poz. 1395.
• Sitarski M. 2008. Charakterystyka warunków glebowych i szaty roślinnej w wybranych osiedlach mieszkaniowych Warszawy. Człowiek i Środowisko 32 (1-2): 19-41.
• Siuta J., Kucharska A. 1997. Wieloczynnikowa degradacja ziemi w Polsce. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.
• Stachak A., Grinn U., Haas-Nogal M., Kubus M., Nowak G., Nowakowska M. 2000. Zieleń Szczecina. Ilustrowany przewodnik dendrologiczny. Oficyna IN PLUS, Szczecin-Wołczkowo.
• Strączyńska S., Strączyński S. 2007. Charakterystyka gleb industrioziemnych pod nasadzeniami brzozy brodaw-kowatej. Roczniki Gleboznawcze 58 (3/4): 126-131.
• Suchocka M. 2011. Wpływ biotycznych warunków siedliskowych na stan drzew na terenach budowy oraz po zakoń-czeniu inwestycji. Człowiek i Środowisko 35 (3-4): 19-34.
• Suchocka M. 2013. Podłoża strukturalne i inne metody ułatwiające rozwój drzew w trudnych warunkach siedliskowych miast. Zrównoważony Rozwój – Zastosowania 4: 39-49.
• Swędrzyński A. 2014. Geneza zbiorowisk łąkowych Europy Środkowej w świetle zróżnicowanych teorii i koncepcji naukowych. Łąkarstwo w Polsce 17: 117-126.
• Systematyka gleb Polski. 1989. Roczniki Gleboznawcze 40 (3/4): 1-150.
• Systematyka gleb Polski. 2011. Roczniki Gleboznawcze 62 (3): 1-193.
• Świercz A., Zajęcka E. 2016. A Contribution to the Problem of Tree Necrosis in Cities: Soil Properties in the Habitat of Ulmus glabra Huds. and Ulmus minor Mill. Greenery Elements of the City of Kielce. Environmental Protection and Natural Resources 27, 1 (67): 1-7.
• Wójcik J., Kowalik S. 2006. Kształtowanie się wybranych właściwości inicjalnej gleby na zrekultywowanej w kie-runku leśnym hałdzie górnictwa miedzi. Inżynieria Środowiska 11 (1): 87-99.
• Zasady hodowli lasu. 2012. CILP, Warszawa.